มณฑลเหอหนาน

มณฑลเหอหนาน 河南省
มณฑล
การถอดเสียงชื่อมณฑล
• ภาษาจีน	河南省 (Hénán Shěng)
• อักษรย่อ	HA / HEN / อวี้ (豫 Yù)
ตามเข็มนาฬิกาจากด้านบน: เขาซงชาน ไคเฟิง ทางเข้าวัดฝ่าหวางในเติงเฟิง เจดีย์วัดฝ่าหวาง ถ้ำหลงเหมิน
แผนที่แสดงที่ตั้งของมณฑลเหอหนาน
พิกัด: 33°54′N 113°30′E
ตั้งชื่อจาก	เหอ (河 hé) – แม่น้ำ (แม่น้ำเหลือง) หนาน (南 nán) – ทิศใต้ "ทิศใต้ของแม่น้ำเหลือง"
เมืองหลวง (และเมืองใหญ่สุด)	เจิ้งโจว
จำนวนเขตการปกครอง	17 จังหวัด, 159 อำเภอ, 2,455 ตำบล
การปกครอง
• เลขาธิการพรรค	หวาง กั๋วเชิง (王国生)
• ผู้ว่าการ	หยิน หง (尹弘)
พื้นที่
• ทั้งหมด	167,000 ตร.กม. (64,000 ตร.ไมล์)
อันดับพื้นที่	อันดับที่ 17
ความสูงจุดสูงสุด	2,413.8 เมตร (7,919.3 ฟุต)
ประชากร  (ค.ศ. 2017)
• ทั้งหมด	95,590,000 คน
• อันดับ	อันดับที่ 3
• ความหนาแน่น	570 คน/ตร.กม. (1,500 คน/ตร.ไมล์)
• อันดับความหนาแน่น	อันดับที่ 7
ประชากรศาสตร์
• องค์ประกอบทางชาติพันธุ์	ฮั่น – 98.8% หุย – 1%
• ภาษาและภาษาถิ่น	ภาษาจีนกลางที่ราบภาคกลาง, ภาษาจีนจิ้น
รหัส ISO 3166	CN-HA
GDP (ค.ศ. 2018)	4.81 ล้านล้านเหรินหมินปี้ 725.92 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 5)
• ต่อหัว	50,058 เหรินหมินปี้ USD 7,562 ดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 19)
HDI (ค.ศ. 2018)	0.732 (สูง) (อันดับที่ 18)
เว็บไซต์	henan.gov.cn

มณฑลเหอหนาน
"เหอหนาน" เขียนด้วยตัวอักษรจีน
ภาษาจีน	河南
ไปรษณีย์	Honan
ความหมายตามตัวอักษร	"ทิศใต้ของแม่น้ำ (เหลือง)"
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Hénán จู้อิน ㄏㄜˊ   ㄋㄢˊ กั๋วยฺหวี่หลัวหม่าจื้อ Hernan เวด-ไจลส์ Ho2-nan2 IPA [xɤ̌.nǎn] ภาษาอู๋ ภาษาซูโจว Ghôu-nóe ภาษากวางตุ้งมาตรฐาน อักษรโรมันแบบเยล Hòh-nàahm IPA [hɔ̏ː.nȁːm] ยฺหวิดเพ็ง Ho4-naam4 ภาษาหมิ่นใต้ ไถหลัว Hô-lâm
ชื่อย่อ
ภาษาจีน	豫
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน yù

เหอหนาน (จีน: 河南; พินอิน: Hénán) หรือ ห้อหลำ ตามสำเนียงฮกเกี้ยน เป็นมณฑลหนึ่งในภาคกลางของสาธารณรัฐประชาชนจีน มีชื่อเดิมคือ จงหยวน หรือ จงโจว (中州) ซึ่งแปลตรงตัวว่า "ที่ราบตอนกลาง" หรือ "ตอนกลาง" บริเวณมณฑลเหอหนานเป็นแหล่งกำเนิดของอารยธรรมจีน โดยมีประวัติศาสตร์ยาวนานกว่า 3,000 ปี และยังคงเป็นศูนย์กลางทางวัฒนธรรม เศรษฐกิจ และการเมืองของจีนมาจนถึงประมาณ 1,000 ปีที่แล้ว

มณฑลเหอหนานเป็นที่ตั้งของแหล่งมรดกหลายแห่ง เช่น อินซฺวี เมืองหลวงแห่งราชวงศ์ชาง และวัดเส้าหลิน รวมถึงเมืองหลวงโบราณของจีนสี่แห่งจากทั้งหมดแปดแห่ง ได้แก่ ลั่วหยาง อันหยาง ไคเฟิง และเจิ้งโจว ก็ตั้งอยู่ในมณฑลเหอหนาน นอกจากนี้ การฝึกฝนไท่เก๊ก (ตระกูลเฉิน) ก็เริ่มขึ้นในหมู่บ้านเฉินเจียโกว มณฑลเหอหนาน เช่นเดียวกับตระกูลหยางและตระกูลอู่ที่เกิดขึ้นในภายหลัง

แม้ว่าชื่อของมณฑลจะหมายถึง "ทิศใต้ของแม่น้ำ" (แม่น้ำเหลือง หรือที่เรียกว่าหวงเหอ) แต่ก็มีพื้นที่หนึ่งในสี่ของมณฑลที่อยู่ทางเหนือของแม่น้ำเหลือง มณฑลเหอหนานมีพื้นที่ 167,000 ตารางกิโลเมตร (64,479 ตารางไมล์) ครอบคลุมพื้นที่ขนาดใหญ่ของที่ราบจีนตอนเหนือที่อุดมสมบูรณ์และมีประชากรหนาแน่น มณฑลที่อยู่ข้างเคียงโดยเรียงตามเข็มนาฬิกาเริ่มจากทิศตะวันตก ได้แก่ ฉ่านซี ชานซี เหอเป่ย์ ชานตง อานฮุย และหูเป่ย์ มณฑลเหอหนานเป็นมณฑลที่มีประชากรมากเป็นอันดับ 3 ของประเทศ ด้วยจำนวนประชากรกว่า 94 ล้านคน มณฑลเหอหนานยังเป็นมณฑลที่มีหน่วยการปกครองย่อยมากเป็นอันดับ 7 ของประเทศ ถ้าเหอหนานเป็นประเทศ ก็จะเป็นประเทศที่มีประชากรมากเป็นอันดับ 14 ของโลก รองจากอียิปต์ และเวียดนาม

มณฑลเหอหนานมีเศรษฐกิจที่ใหญ่เป็นอันดับ 5 ของประเทศ แต่อย่างไรก็ตาม ผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศต่อประชากรก็ยังต่ำเมื่อเทียบกับมณฑลอื่น ๆ ในภาคกลางและตะวันออก มณฑลเหอหนานถือเป็นหนึ่งในพื้นที่ที่มีการพัฒนาทางเศรษฐกิจน้อยในประเทศจีน เศรษฐกิจของมณฑลเติบโตตามราคาอะลูมิเนียมและถ่านหิน เช่นเดียวกับเกษตรกรรม อุตสาหกรรมหนัก การท่องเที่ยว และการค้าปลีก ส่วนของอุตสาหกรรมไฮเทคและภาคบริการยังด้อยพัฒนาและกระจุกตัวอยู่รอบ ๆ เจิ้งโจวและลั่วหยาง

ภูมิศาสตร์

มณฑลเหอหนานมีพื้นที่ติดต่อดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับ มณฑลชานซี และมณฑลเหอเป่ย์ ประเทศจีน
• ทิศใต้ ติดต่อกับ มณฑลหูเป่ย์ ประเทศจีน
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับ มณฑลชานตง และมณฑลอันฮุย ประเทศจีน
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับ มณฑลฉ่านซี ประเทศจีน

ภูมิประเทศ ทิศตะวันตกเป็นเทือกเขาทอดตัวยาวสลับซับซ้อน อยู่สูงจากระดับน้ำทะเลมากกว่า 1,000 เมตร ทางตะวันออกเป็นพื้นที่ราบ สูงกว่าระดับน้ำทะเลราว 100 เมตร จุดที่สูงที่สุดของมณฑลอยู่ที่ยอดเหล่ายาช่า ในเมืองหลิงเป่า ซึ่งสูงกว่าระดับน้ำทะเลถึง 2413.8 เมตร ภูมิอากาศมีสภาพภูมิอากาศแบบมรสุมเขตร้อนกึ่งอบอุ่น มีฤดู 4 ฤดูอย่างชัดเจน อุณหภูมิเฉลี่ยต่อปี 13-15 องศาเซลเซียส

เขตการปกครอง

มณฑลเหอหนานแบ่งออกเป็นเขตการปกครองระดับจังหวัดจำนวน 17 แห่ง โดยทั้งหมดมีฐานะเป็นนครระดับจังหวัด และยังมีนครระดับอำเภอที่บริหารโดยตรงอีก 1 แห่ง (หรือ นครระดับกิ่งจังหวัด)

• นครเจิ้งโจว (郑州市 Zhèngzhōu Shì)
• นครไคเฟิง (开封市 Kāifēng Shì)
• นครลั่วหยาง (洛阳市 Luòyáng Shì)
• นครผิงติ่งชาน (平顶山市 Píngdǐngshān Shì)
• นครอานหยาง (安阳市 Ānyáng Shì)
• นครเฮ่อปี้ (鹤壁市 Hèbì Shì)
• นครซินเซียง (新乡市 Xīnxiāng Shì)
• นครเจียวจั้ว (焦作市 Jiāozuò Shì)
• นครผูหยาง (濮阳市 Púyáng Shì)
• นครสฺวี่ชาง (许昌市 Xǔchāng Shì)
• นครลั่วเหอ (漯河市 Luòhé Shì)
• นครซันเหมินเสีย (三门峡市 Sānménxiá Shì)
• นครหนานหยาง (南阳市 Nányáng Shì)
• นครชางชิว (商丘市 Shāngqiū Shì)
• นครซิ่นหยาง ( (信阳市 Xìnyáng Shì)
• นครโจวโข่ว (周口市 Zhōukǒu Shì)
• นครจู้หม่าเตี้ยน (驻马店市 Zhùmǎdiàn Shì)
• นครจี้ยฺเหวียน (济源市 Jìyuán Shì)

นครระดับจังหวัดทั้ง 17 แห่ง และนครระดับอำเภอที่บริหารโดยตรงอีก 1 แห่ง ของมณฑลเหอหนานนั้น แบ่งย่อยเป็นเขตการปกครองระดับอำเภอ 158 แห่ง (ประกอบด้วย 52 เขต, 21 นครระดับอำเภอ, และ 85 อำเภอ และนครระดับกิ่งจังหวัดจี้ยฺหวันนั้นนับเป็นนครระดับอำเภอด้วย) ทั้งหมดนี้แบ่งย่อยลงไปอีกเป็นเขตการปกครองระดับตำบลอีก 2,440 แห่ง (ประกอบด้วย 866 เมือง, 1,234 ตำบล, 12 ตำบลชาติพันธุ์, และ 328 แขวง)

อ้างอิง

• Economic profile for Henan at HKTDC

แหล่งข้อมูลอื่น

• วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ มณฑลเหอหนาน
• คู่มือการท่องเที่ยว มณฑลเหอหนาน จากวิกิท่องเที่ยว (ในภาษาอังกฤษ)
• เว็บไซต์มณฑลเหอหนาน (ในภาษาจีน)