Öksürük ilacı sayfasının kaynağını görüntüle

{{TıpUyarı}}

'''Öksürük ilacı''' [[öksürük]] ve öksürükle ilgili durumların tedavisinde kullanılan ilaçlara verilen isimdir. Öksürük ilaçları ikiye ayırılabilir: kuru öksürüklerin tedavisinde kullanılan öksürük dindirici '''''antitussifler''''' ve [[balgam]] üreten öksürüklerin tedavisinde kullanılan '''''ekspektoranlar'''''.

== Antitussifler ==
 
Aslında koruyucu bir [[refleks]] olan [[öksürük]], sık ve şiddetli olduğu durumlarda [[akciğer]]lerde tahrişe neden olabilir. Öksürük refleksi çok güçlüdür ve tamamiyle bastırılması mümkün değildir. Bununla beraber, kuru öksürük ([[balgam]] üretmeyen) veya çok sık öksürük antitussifler ile tedavi edilmelidir.

Antitussifler öksürüğü hafifletir veya ortadan kaldırırlar. Genellikle sık ve şiddetli kuru öksürüğün olduğu durumlarda kullanılırlar. Bunu merkezi ([[beyin]] üzerine) veya lokal ([[solunum yolu]] üzerine) bir şekilde etki ederek [[öksürük]] refleksini bastırırlar.

[[Dekstrometorfan]], [[noskapin]], [[etil morfin]] ve [[kodein]] merkezi etki eden antitussiflerdendir.

Narkotik olmayan antitussif ilaçlarla teskin edilemeyen öksürük durumlarında güçlü antitussif etkisi olan metadon ve onun türevi olan normetadon kullanılabilir.

Lokal (periferik - çevresel) etki eden antitussiflere [[lokal anestezik]]ler ve [[özofagus]]u (yemek borusunu) kaplayan bazı yatıştırıcılar örnek olarak verilebilir.

== Ekspektoranlar ==

'''Ekspektoran''', [[trakeal]] veya [[bronşiyal]] [[mukus]]un ''ekspektorasyon'' (tükürme) veya [[öksürük]] şeklinde dışarı atımını arttıran ilaçlara veya şifalı bitkilere verilen isimdir. Ekspektoranlar [[balgam]] üreten öksürüklerin tedavisinde kullanılır.

Bazı bitkisel ekspektoranlar:
* [[Anason]] (''Pimpinella anisum''),
* [[Sarımsak]] (''Allium sativum''),
* [[Kekik]] (''Thymus vulgaris''),
* [[Meyan kökü]] (''Glycyrrhiza glabra'').

== Kaynakça ==
* Schroeder K, Fahey T. ''Systematic review of randomised controlled trials of over the counter cough medicines for acute cough in adults.'' BMJ 2002;324:329-31. [http://bmj.bmjjournals.com/cgi/content/full/324/7333/329 Metnin tamamı]. PMID 11834560.
* [[:en:Cough medicine|İngilizce Vikipedi Öksürük ilacı makalesi]]

[[Kategori:Antitussif ve ekspektoranlar]]

[[fr:Expectorant]]