Ferenc Puskás sayfasının kaynağını görüntüle

{{Macar adı Mikutusu|Puskás Ferenc}}
{{Futbolcu bilgi kutusu
| ad = Ferenc Puskás
| resim =  Real Madrid tegen Feyenoord 0-5, Kuiver met bal vraagt handtekening van Puskas (cropped).jpg
| tamadı = Ferenc Purczeld
| doğumtarihi = {{doğum tarihi |1927|4|2}}
| ölümtarihi = {{ölüm tarihi ve yaşı|2006|11|17|1927|4|2}}
| doğumyeri = [[Budapeşte]], [[Macaristan Krallığı (1920-1946)|Macaristan Krallığı]]
| ölümyeri = Budapeşte, Macaristan
| boyu={{boy|m=1.70}}
| pozisyon = [[Forvet (futbol)|Forvet]], [[Orta saha#Ofansif orta saha|Ofansif orta saha]]
| altyapıyıl =  
| altyapı = 
| kulüpyıl1 = 1943-1949
| kulüp1 = [[Kispest AC]]
| maç1 = 177
| gol1 = 187
| kulüpyıl2 = 1949-1955
| kulüp2 = [[Budapest Honvéd FC]]
| maç2 = 164
| gol2 = 165
| kulüpyıl3 = 1957
| kulüp3 = [[RCD Espanyol|Espanyol]]
| maç3 = 0
| gol3 = 0
| kulüpyıl4 = 1958-1966
| kulüp4 = [[Real Madrid CF|Real Madrid]]
| maç4 = 182
| gol4 = 157
| toplammaç = 523
| toplamgol = 509
| milliyıl1 = 1945-1956
| millitakım1 = {{bayraksimge|Macaristan}} [[Macaristan millî futbol takımı|Macaristan]]
| millimaç1 = 85
| milligol1 = 84
| milliyıl2 = 1961-1962
| millitakım2 = {{fb|ESP|1945}}
| millimaç2 = 4
| milligol2 = 0
| çalıştığıyıl1 = 1967
| çalıştığıkulüp1 = [[San Francisco Golden Gates Gales]]
| çalıştığıyıl2 = 1968
| çalıştığıkulüp2 = [[Vancouver Royals]]
| çalıştığıyıl3 = 1968-1969
| çalıştığıkulüp3 = [[Deportivo Alavés]]
| çalıştığıyıl4 = 1970-1974
| çalıştığıkulüp4 = [[Panathinaikos (futbol takımı)|Panathinaikos]]
| çalıştığıyıl5 = 1975
| çalıştığıkulüp5 = [[Real Murcia CF|Real Murcia]]
| çalıştığıyıl6 = 1975-1976
| çalıştığıkulüp6 = [[CSD Colo-Colo|Colo-Colo]]
| çalıştığıyıl7 = 1976-1977
| çalıştığıkulüp7 = [[Suudi Arabistan millî futbol takımı|Suudi Arabistan]]
| çalıştığıyıl8 = 1978-1979
| çalıştığıkulüp8 = [[AEK (futbol takımı)|AEK]]
| çalıştığıyıl9 = 1979-1982
| çalıştığıkulüp9 = [[El-Mısrî (spor kulübü)|El-Mısrî]]
| çalıştığıyıl10 = 1985-1986
| çalıştığıkulüp10 = [[Sol de América]]
| çalıştığıyıl11 = 1986-1989
| çalıştığıkulüp11 = [[Cerro Porteño]]
| çalıştığıyıl12 = 1989-1992
| çalıştığıkulüp12 = [[South Melbourne FC]]
| çalıştığıyıl13 = 1993
| çalıştığıkulüp13 = [[Macaristan millî futbol takımı|Macaristan]]
}}
[[Dosya:DiStefanoPuskas.jpg|upright=0.91|küçükresim|Ferenc Puskás, [[Alfredo Di Stéfano]] ile.]]
[[Dosya:Ferenc Puskás.jpg|upright=0.91|thumb]]
'''Ferenc Puskás''' (d. 2 Nisan 1927, [[Budapeşte]] - ö. 17 Kasım 2006, [[Budapeşte]]), Macar futbolcu ve teknik direktörü. Tüm zamanların en iyi futbolcularından biri olarak kabul edilir ve oynadığı maç attığı gol oranına göre tüm zamanların en verimli golcülerinden biridir, millî kariyerinde [[Macaristan millî futbol takımı|Macaristan millî takımı]] için 84 maçta 83 gol, [[Nemzeti Bajnokság I]] ve [[La Liga|İspanya Ligi]]'nde toplam 533 maçta 511 gol atmıştır.

"Şu ufak, şişman delikanlıya da bakın. Sahada onu yok edeceğiz." 1953 yılında İngiliz takımı, Macaristan millî takım oyuncusu ve kaptanı Ferenc Puskas hakkında bunları söylüyordu.

Puskás, [[Real Madrid CF|Real Madrid]]'e gitmeden önce [[Budapest Honvéd FC]] ve [[Macaristan millî futbol takımı|Macaristan millî takımı]]nda oynadı. 1950'ler boyunca Altın Takım olarak bilinen efsanevi Macaristan millî takımının kaptanıydı. Sovyetler Birliği'nin 1956'da Macaristan'a askeri müdahalesinden sonra ülkesine dönmedi. FIFA'nın iki yılık boykot cezasının bitmesinden sonra İspanya'ya gitti ve efsanevi Real Madrid takımının parçası oldu. Bu takımda aynı zamanda [[Alfredo Di Stéfano]], [[Francisco Gento]], [[Raymond Kopa]], [[Héctor Rial]] ve [[José Santamaria]] oynuyordu.

Puskás, sol ayağıyla attığı sert şutlar ile, kariyeri boyunca çok üretken bir golcü oldu; Macar liginde oynadığı dört sezonda gol kralı oldu ve 1948 yılında tüm Avrupa liglerinin gol kralı oldu. Real Madrid'de oynarken İspanya gol kralına verilen "[[Pichichi Ödülü]]"nü dört kez kazandı. [[Real Madrid CF|Real Madrid]]'le oynadığı iki Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası Kupası finalinde toplam yedi gol attı. 1960'ta İskoçya'nın Glasgow kentindeki final maçında Alman [[Eintracht Frankfurt]]'u 7-3 yenen Real Madrid'in dört golü ondan geldi. 1964'te 37 yaşında futbolu bıraktı.

1995 yılında Uluslararası Futbol Tarihi ve İstatistikleri Fedarasyonu [[IFFHS]] tarafından 20. yüzyılın en iyi golcüsü seçildi.

17 Kasım 2006 tarihinde 79 yaşında hayatını kaybetti. Fifa tarafından onun adına düzenlenen [[FIFA Puskás Ödülü]] töreni halâ yapılmaktadır.

== İlk yılları ==
Puskás, Ferenc Purczeld adıyla Budapeşte'de doğdu. Kispest takımının defans oyuncularından olan babası aile ismini Puskas olarak değiştirdiğinde on yaşındaydı. Puskas kariyerine babasının teknik direktör olduğu Kispest AC'de 12 yaşından önce sözleşme imzalayamayacağı için Ciklos Kovacs takma adı ile başladı. İlk takım arkadaşları arasında çocukluk arkadaşı ve ileride Altın Takım'da takım arkadaşı olacak József Bozsik vardı. Kispest için son resmî maçını Kasım 1943'te Nayyvárad'a karşı yaptı.

== Oynadığı Yıllar ==
=== Macaristan ===
1949'da, Kispest takımına Macaristan Savunma Bakanlığı tarafından el konuldu ve Macar Ordusunun takımı oldu, takımın ismi de Budapeşte Honvéd FC olarak değiştirildi. Sonuç olarak futbol oyuncularına askeri rütbeler verildi. Puskas bu sayede ilerleyerek binbaşı oldu, bu ona bir lakap daha kazandırdı "Dörtnala giden binbaşı". Ordu kulübü olarak, Honvéd en iyi Macar oyuncuları askere çağırarak takımına katabiliyordu. Bu sayede Zoltán Czibor ve Sándor Kocsis takıma dahil edildi. Honvéd'deki kariyeri süresince, Puskas kulübünün beş Macar ligi şampiyonluğu kazanmasına yardım etti. Aynı zamanda 1947/48, 1949/50, 1950 ve 1953 sezonlarını gol kralı olarak tamamladı; 50, 31, 25 ve 27 gol kaydetti. 1948 yılında Avrupa Liglerindeki en golcü isim oldu.

Puskas Macaristan millî takımına 20 Ağustos 1945'te dahil oldu ve Avusturya'yı 5-2 yendikleri maçta gol attı. Macaristan formasıyla 84 maça çıktı ve 83 gol kaydetti. Millî maçlardaki gol rekorları Avusturya'ya karşı iki hat-tric, Lüksemburg'a karşı bir hat-trik ve Arnavutluk'a karşı 12-0'lık maçta attığı dört golü içerir. [[Zoltán Czibor]], [[Sándor Kocsis]], [[József Bozsik]] ve [[Nándor Hidegkuti]] ile beraber, art arda 32 maçta yenilmeyerek kırılamayan bir dünya rekoruna imza atan efsanevi takımın çekirdeğini oluşturdu. 2009 yılında, bu rekor Brezilya ve İspanya'nın olmuştur.

Bu süre zarfında 1952 yılında [[1952 Yaz Olimpiyatları|Helsinki]] deki finalde Yugoslavya'yı 2-0 yenerek Olimpiyat Şampiyonu oldu. Puskas Olimpiyatlarda final maçındaki açılış golü dahil dört gol attı. Macar millî takımı ile İngiliz millî takımına iki kez futbol dersi verdi. 1953 yılında Wembley Stadyumu'nda İngiltere'yi 6-3 yendiler, böylece ilk kıtalar arasında İngiliz millî takımını evinde yenen ilk futbol takımı oldular. 1954 yılındaki bir sonraki karşılaşmalarında Budapeşte'de İngilizleri 7-1 yendiler. Puskas her iki maçta da İngilizlere iki gol attı. 1953 yılında [[Orta Avrupa Uluslararası Kupası|Dr. Gerő Kupası]]'nı kazandılar. Bu kupa orta Avrupa takımları arasında oynanan, 1948 yılında başlayan ve beş yıl süren bir kupadır. Macaristan 11 puanla birinciliği elde etmiştir. Puskas turnuvayı 10 golle lider olarak tamamlamıştır. İtalya'yı Roma da 3-0 yendikleri maçta 1953 yılında iki gol atmıştır.

Puskas [[1954 FIFA Dünya Kupası]]'nda ilk tur maçlarında üç gol atmıştır; Macaristan'ın Güney Kore'yi 9-0 yendiği maçta ve Batı Almanya'yı 8-3 yendiği maçta. Puskas Almanlara karşı oynanan bu ilk maçta rakip savunma oyuncusu Kohlmeyer'in kasti tekmesiyle ayak bileğinden sakatlandı ve Brezilya ile Uruguay'a karşı oynanan çeyrek final ve yarı final maçlarını kaçırdı. Bu maçlar Macaristan için diğer iki maçtan çok daha zor maçlardı.

Puskas tam olarak iyileşmemesine rağmen Batı Almanya ile oynanan 1954 FIFA Dünya Kupası finalinde oynadı. Buna rağmen, turnuvadaki dördüncü golünü atarak maçın altıncı dakikasında takımını öne geçirdi. Bundan iki dakika sonra Czibor'un attığı ikinci golle turnuva öncesi favori gösterilen Macarlar kupayı alacak gibi görünüyordu. Buna rağmen, Batı Almanya devre öncesi iki golle geri döndü ve işler tersine dönmeye başladı. İkinci yarıda oyunun bitimine altı dakika kala Almanlar üçüncü golü buldu. Maçın sona ermesine iki dakika kala Puskas beraberlik sayısını buldu, fakat İngiliz hakem tarafından tartışmalı bir şekilde gol ofsayt gerekçesiyle iptal edildi. Macaristan 3-2 kaybetti ve yenilmezlik rekorunun sonu oldu.

Bu meşhur Macar takımı 1956'nın ilk aylarında bir turne için Türkiye'ye geldi. Turnenin yoğun kar yağışı yüzünden iki kez ertelenen son maçında İstanbul'da [[BJK İnönü Stadyumu|Mithatpaşa Stadyumu]]'nda Türkiye'ye 3-1 yenildiler. Bu, Macaristan millî takımının 1952'den beri aldığı ikinci yenilgiydi.

1956 yılında Honvéd Avrupa Kupalarına katıldı ve ilk turda Athletic Bilbao ile eşleşti. Honvéd deplasmanda 2-3 kaybetti, fakat kendi evlerindeki rövanş maçını oynayamadan Sovyetler Birliği Budapeşte'ye askeri müdahalede bulundu. Oyuncular Macaristan'a dönmeme kararı aldılar ve Brüksel'e geçerek rövanş maçını Kral Baudouin Stadyumu'nda oynadılar. Puskas'ın golüne rağmen maç 3-3 sona erdi ve Honvéd elendi. Turnuvadan elendikten sonra oyuncular Budapeşte'den ailelerini çağırdılar, FIFA ve Macar futbol otoritelerinin muhalefetine rağmen İtalya, Portekiz, İspanya ve Brezilya'ya tur düzenlediler. Avrupa'ya döndükten sonra, oyuncular kendi yollarına ayrıldı. Bozsik gibi bazıları Macaristan'a geri döndü. Czibor, Kocsis ve Puskas gibi diğerleri Batı Avrupa'da yeni kulüpler buldular.

=== İspanya ===

[[Dosya:Ferenc Puskas player licence.jpg|küçükresim|Ferenc Puskás'ın [[Real Madrid CF|Real Madrid]] takımındaki futbolcu lisansı]]
Macaristan'a geri dönmeyi reddettikten sonra, Puskas ilk olarak RCD Español takımında gayriresmî maçlar oynadı. Aynı anda hem AC Milan hem de Juventus takımları onunla kontrat yapmaya çalıştılar, fakat FIFA'dan iki yıl ceza alınca Avrupa'da iki yıl süre ile oynaması engellendi. Cezasından sonra Puskas İtalya'da oynamaya çalıştı, kendisiyle sözleşme imzalayacak üst düzey bir takım bulamadı. İtalyan teknik direktörler onun yaşı ve kilosu ile ilgili endişeler taşıyorlardı. Buna rağmen 1958 yılında 31 yaşında sürpriz bir şekilde Real Madrid'e transfer oldu ve olağanüstü kariyerinde ikinci bir sayfa açıldı.

== Dış bağlantılar ==
{{Vikisöz}}
* [http://www.origo.hu/sport/puskas/20061117puskas1.html Ferenc Puskás (kariyer istatistikleri)] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20100123094913/http://www.origo.hu/sport/puskas/20061117puskas1.html |tarih=23 Ocak 2010 }}
* [http://www.fifa.com/en/mens/index/0,2527,125905,00.html?articleid=125905 FIFA obituary] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200529194053/https://www.fifa.com/en/mens/index/0,2527,125905,00?articleid=125905 |tarih=29 Mayıs 2020 }}
* [http://www.uefa.com/uefa/history/associationweeks/association=57/newsId=168329.html UEFA. com - Hungary's Golden Player] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090108032349/http://www.uefa.com/uefa/history/associationweeks/association=57/newsId=168329.html |tarih=8 Ocak 2009 }}

{{Navboxes colour
|title=Ödülleri
|bg=gold
|fg= black
|bordercolor= silver
|list1=
{{1954 FIFA Dünya Kupası Turnuva Takımı}}
{{FIFA Dünya Kupası Altın Top}}
{{FIFA 100}}
{{UEFA Jübile Ödülleri}}
{{UEFA Şampiyonlar Ligi gol kralları}}
{{La Liga gol kralları}}
{{Altın Takım}}
{{IFFHS Dünyada 1. Liglerin En Etkili Gol Rekortmenleri}}
}}
{{Navboxes colour
|title=Macaristan kadroları
|bg=#CD2A3E
|fg=white
|bordercolor=#436F4D
|list1=
{{1952 Yaz Olimpiyatları, Macaristan}}
{{1954 FIFA Dünya Kupası, Macaristan}}
}}
{{Navboxes colour
|title=İspanya kadroları
|bg=#C60B1E
|fg=#FFC400
|bordercolor=#000033
|list1=
{{1962 FIFA Dünya Kupası, İspanya}}
}}
{{Navboxes colour
|title= Teknik direktör kariyeri
|bg= 
|fg= 
|list1=
{{Macaristan'da Yılın Futbolcusu}}
{{Deportivo Alavés teknik direktörleri}}
{{Panathinaikos teknik direktörleri}}
{{Real Murcia CF teknik direktörleri}}
{{CSD Colo-Colo teknik direktörleri}}
{{Suudi Arabistan millî futbol takımı teknik direktörleri}}
{{AEK teknik direktörleri}}
{{Cerro Porteño teknik direktörleri}}
{{Macaristan millî futbol takımı teknik direktörleri}}
}}

{{Otorite kontrolü}}

{{DEFAULTSORT:Puskas, Ferenc}}
[[Kategori:1927 doğumlular]]
[[Kategori:2006 yılında ölenler]]
[[Kategori:Macar erkek futbolcular]]
[[Kategori:Macar teknik direktörler]]
[[Kategori:Alman asıllı İspanyollar]]
[[Kategori:Macar asıllı İspanyollar]]
[[Kategori:FIFA 100]]
[[Kategori:1954 FIFA Dünya Kupası futbolcuları]]
[[Kategori:1962 FIFA Dünya Kupası futbolcuları]]
[[Kategori:Deportivo Alavés teknik direktörleri]]
[[Kategori:Real Murcia CF teknik direktörleri]]
[[Kategori:Macaristan millî futbol takımı teknik direktörleri]]
[[Kategori:Suudi Arabistan millî futbol takımı teknik direktörleri]]
[[Kategori:AEK teknik direktörleri]]
[[Kategori:La Liga teknik direktörleri]]
[[Kategori:İspanya vatandaşlığına kabul edilenler]]
[[Kategori:Macaristan millî futbol takımı futbolcuları]]
[[Kategori:Budapeşte doğumlu futbolcular]]
[[Kategori:İspanyol erkek futbolcular]]
[[Kategori:Forvet futbolcular]]
[[Kategori:La Liga futbolcuları]]
[[Kategori:Real Madrid CF futbolcuları]]
[[Kategori:İspanya millî futbol takımı futbolcuları]]
[[Kategori:1952 Yaz Olimpiyatları futbolcuları]]
[[Kategori:Macar Olimpiyat futbolcuları]]
[[Kategori:İspanyol teknik direktörler]]
[[Kategori:Yunanistan'daki gurbetçi teknik direktörler]]
[[Kategori:Şili'deki gurbetçi teknik direktörler]]
[[Kategori:Yunanistan'daki Macar gurbetçiler]]
[[Kategori:Şili'deki Macar gurbetçiler]]
[[Kategori:Macar gurbetçi futbolcular]]
[[Kategori:Macar gurbetçi teknik direktörler]]
[[Kategori:İspanya'daki gurbetçi futbolcular]]
[[Kategori:İspanya'daki gurbetçi teknik direktörler]]
[[Kategori:Suudi Arabistan'daki gurbetçi teknik direktörler]]
[[Kategori:İspanya'daki Macar gurbetçiler]]
[[Kategori:Suudi Arabistan'daki Macar gurbetçiler]]
[[Kategori:Alman asıllı Macarlar]]
[[Kategori:Defans futbolcuları]]
[[Kategori:Pichichi Ödülü sahipleri]]
[[Kategori:CSD Colo-Colo teknik direktörleri]]
[[Kategori:Cerro Porteño teknik direktörleri]]
[[Kategori:Mısır'daki Macar gurbetçiler]]
[[Kategori:Avustralya'daki Macar gurbetçiler]]
[[Kategori:Amerika Birleşik Devletleri'ndeki gurbetçi teknik direktörler]]
[[Kategori:South Melbourne FC teknik direktörleri]]
[[Kategori:Club Sol de América teknik direktörleri]]
[[Kategori:UEFA Şampiyonlar Ligi'ni kazanan futbolcular]]
[[Kategori:El-Masrî teknik direktörleri]]
[[Kategori:Budapest Honvéd FC futbolcuları]]
[[Kategori:Alzheimer hastalığından ölenler]]
[[Kategori:Paraguay'daki gurbetçi teknik direktörler]]
[[Kategori:Avustralya'daki gurbetçi teknik direktörler]]
[[Kategori:Kanada'daki gurbetçi teknik direktörler]]
[[Kategori:Macar Roma Katolikleri]]
[[Kategori:1952 Yaz Olimpiyatları'nda madalya kazananlar]]
[[Kategori:Nemzeti Bajnokság I futbolcuları]]
[[Kategori:North American Soccer League (1968-1984) teknik direktörleri]]
[[Kategori:Altın Olimpiyat madalyalı Macar sporcular]]
[[Kategori:Panathinaikos AO teknik direktörleri]]
[[Kategori:Super League (Yunanistan) teknik direktörleri]]
[[Kategori:UEFA Jübile Ödülü sahipleri]]
[[Kategori:Altın Olimpiyat madalyalı futbolcular]]
[[Kategori:Mısır'daki gurbetçi teknik direktörler]]
[[Kategori:Olimpiyat madalyalı futbolcular]]