İçeriğe atla

2020–2023 küresel çip kıtlığı: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
"2020–2023 global chip shortage" sayfasının çevrilmesiyle oluşturuldu.
(Fark yok)

Sayfanın 06.05, 16 Kasım 2023 tarihindeki hâli

2020-2023 küresel çip kıtlığı, 169'dan fazla sektörü etkileyen, dünya çapında devam eden bir çip kıtlığıdır.[1] Kriz, (genellikle "çip" olarak adlandırılan) entegre devreleri gerektiren otomobillerde, grafik kartlarında, oyun konsollarında, bilgisayarlarda, ev aletlerinde ve diğer tüketici elektroniklerinde büyük fiyat artışlarına, bunlar için uzun kuyruklara ve tüketici ve üreticiler arasında tekrar satışlara neden olmuştur.[2][3][4]

2020'nin başlarından itibaren, COVID-19 salgının etkileri ve bu etkileri hafifletme çabaları, tedarik zincirlerinde ve lojistikte aksamalara neden olmuştur. Bazı ülkelerin de uzaktan çalışma ekonomisine geçmesi nedeniyle kişisel bilgisayarlara küresel talepte %13'lük bir artış oluşmuş;[5] bu da oldukça geniş olan elektronik ürün yelpazesinin üretimi için gerekli olan temel çiplerin tedariğini etkilemiştir.[6] Pandeminin Güney Kore ve Tayvan'daki yarı iletken üretimi üzerindeki etkisi, kıtlığın nedeni olarak gösterilirken, kısıtlı arzın konsol oyunları ve otomotiv endüstrisi gibi geniş sektörleri etkilediği belirtilmiştir.[7][8]

Şubat 2021'de BBC'nin aktardığına göre, piyasa analisti IHS Markit, kıtlığın etkisinin 2021'in üçüncü çeyreğine kadar süreceği tahmininde bulundu; bu tarihte çip tedariğinde tedarik süreleri 2017'den bu yana en uzun süre olan 15 haftaya uzamıştı.[8] Nisan 2021 itibariyle, Broadcom Inc. tarafından üretilen yarı iletkenler için tedarik süreleri "Şubat 2020'deki 12,2 haftadan 22,2 haftaya çıkmıştır."[8]

Tayvan'da 2021 yazında yaşanan kuraklık da dahil olmak üzere şiddetli hava olayları da önemli bir etken olmuştur. Kuraklıklar, fabrikaları ve tabakaları temizlemek için gereken ultra saf suyun bulunamaması nedeniyle üretimi etkilemiştir.[9][10]

2021 yılının birinci çeyreğinin sonunda, bazı ülkelerde ikinci el otomobil fiyatları hem ekonomik toparlanmadan hem de çip sıkıntısından kaynakalanan talep nedeniyle artmaktaydı. Bazı otomobillerin fiyatları birinci çeyrekte %10'a kadar artmıştı.[11]

Sebepleri

Küresel çip krizine, COVID-19 salgınının yarattığı kartopu etkisinin ortaya çıkardığı birçok etmenin oluşturduğu "kusursuz fırtına" sebep olmuştur ve kıtlığın hızlanmasındaki en ana etmendir.[12][13][14] Buna katkıda bulunan bir diğer faktör de talebin mevcut üretim kapasitesini karşılayamayacak kadar büyük olmasıdır.[15] Bunlar haricinde Amerika Birleşik Devletleri - Çin ticaret savaşı ve Tayvan'daki 2021 yılı kuraklığı da bu kıtlığın sebeplerinden biri olarak gösterilmektedir.[16][17]

COVID-19 pandemisi

Uzaktan çalışma ve uzaktan eğitimdeki artış bilgisayarlara[18], ağ çevre birimlerine[19] ve çipli diğer tüketici elektroniğine[20] olan talebin artmasına neden oldu. Sokağa çıkma yasakları nedeniyle çip üretim tesisleri kapatılmış,[21][22] ve bu da stokların tükenmesine yol açmıştır.[23] 2020'nin dördüncü çeyreğinde bilgisayar satışları bir önceki yıla göre %26,1 oranında artış göstermiştir.[24]

Amerika Birleşik Devletleri–Çin ticaret savaşı

Eylül 2020'de Çin ve ABD arasındaki ekonomik çatışmanın bir parçası olarak ABD Ticaret Bakanlığı, Çin'in en büyük çip üreticisi Semiconductor Manufacturing International Corporation'a (SMIC) kısıtlamalar getirerek Amerikan bağlantılı şirketlere satış yapmalarını zorlaştırdı.[25] Bu kısıtlamalar şirketleri Taiwan Semiconductor Manufacturing Company Limited (TSMC) ve Samsung gibi diğer üretim tesislerini kullanmaya zorladı.[26] Ancak bu şirketler zaten maksimum kapasitede üretim yapmaktaydı.[27]

ABD merkezli bir çip üreticisi ve AMD'nin halka arzından önceki yarı iletken üretim kolu olan GlobalFoundries, 2020 yılında Çin'deki tek fabrikasının faaliyetlerini durdurdu. Fabrikanın 300 mm wafer üretmesi gerekiyordu, ancak Pekin'deki 65.000 metrekarelik fabrika hiçbir zaman üretime başlamadı.[28]

Ekim 2022'de Amerika Birleşik Devletleri, Çinli şirketlere bilgisayar çipi teknolojisi satışını kısıtlamak için, öncelikle en ileri teknolojiler için gerekli olan gelişmiş çiplerin satışını etkileyen yeni önlemler alacağını duyurdu. Sonuç olarak, resmi tatillerin ardından Tayvan, Japonya ve Güney Kore'de borsaların yeniden açılması sırasında büyük Asyalı çip üreticisi şirketlerin hisseleri düştü.[29]

Ekim 2022'de Washington, ABD yazılımı veya donanımı kullanan şirketlerin Çin'e çip ihraç etmeden önce lisans almalarını zorunlu kıldı. Bu, menşe ülkelerine bakılmaksızın geçerliydi. ABD ayrıca Japonya ve Hollanda'yı da benzer düzenlemeleri uygulamaya çağırdı.[30]

Kripto para

Emek ispatı kripto para birimlerinin artan kullanımı, çoğunlukla grafik işlemci biriminde genel amaçlı hesaplama (GPGPU) ile yapılan büyük miktarda madenciliğe yol açtı. Kripto para madenciliği için GPU'lara olan yüksek talep, diğer kullanımlar için kullanılabilirliklerini azalttı.[31]

Şiddetli hava koşulları

Şubat 2021'de yaşanan şiddetli bir kış fırtınası, Austin, Teksas'ta Samsung, Infineon ve NXP Semiconductors'a ait üç tesisin elektrik kaybı nedeniyle kapanmasına neden oldu.[32] Bu durum, bu tesislerin tedarikini birkaç ay geciktirmiştir.[33]

Tayvan, küresel yarı iletken endüstrisinin lideridir ve TSMC tek başına 2020 yılında küresel wafer döküm pazarının %50'sinden fazlasını oluşturmaktadır.[34] 2021 yılında Tayvan yarım yüzyıldan uzun bir sürenin en kötü kuraklığını yaşadı[35] ve bu da fabrikalarını ve wafer plakalarını temizlemek için büyük miktarlarda ultra saf su kullanan wafer üreticileri arasında sorunlara yol açtı. TSMC tesisleri günde 63,000 ton su kullanmaktaydı ve bu da iki yerel su rezervuarının arzının %10'na tekabül etmektedir.[36]

Tesislerde yangınlar

ADC ve DAC bileşenleri konusunda uzmanlaşmış bir Asahi Kasei yarı iletken fabrikasında Ekim 2020'de yangın çıktı.[37] Otomobillerde kullanılan mikrodenetleyici üniteleri için küresel pazarın %30'unu tedarik eden Renesas Electronics'e ait bir başka Japon fabrikası Mart 2021'de alev aldı; Renesas normal üretime dönmelerinin en az 100 gün süreceğini söyledi.[38] Ocak 2022'de ASML'nin Berlin fabrikasında çıkan yangın, çip üretiminde kullanılan EUV litografi ekipmanlarının üretimini etkiledi.[39]

Rusya-Ukrayna Savaşı

Çip üretimindeki lazerler için gerekli bir asal gaz olan neonun fiyatı, COVID-19 salgını ve Ukrayna'daki savaş nedeniyle Aralık 2021 ile Mart 2022 arasında altı kat arttı.[40] Rusya'nın Ukrayna'yı işgali neon arzını ciddi şekilde kısıtladı ve çatışmanın çip krizini daha da kötüleştirebileceği korkusuna yol açtı. Ukrayna, Rus çelik endüstrisinin bir yan ürünü olan neonun küresel arzının yaklaşık yarısını ve Amerika Birleşik Devletleri'nde kullanılan yarı iletken sınıfı neonun %90'ını üretmektedir.[41][42] Yarı iletken üreticileri Çin'deki asal gaz üreticileri gibi alternatif tedarikçiler arayışına girmişlerdir ancak yeni bir tedarikçinin üretimi arttırmasının en az dokuz ay sürmesi beklenmektedir.[40] Kripton ve ksenon gibi Ukrayna'nın önemli miktarlarda ihracatını yaptığı ürünlerin de tedariki bu durumdan etkilenmiştir.[43]

Rusya, belirli çip bileşenlerinde kullanılan paladyum metalinin küresel arzının yaklaşık %40'ını ihraç etmektedir ve paladyum tedariği Batılı hükümetler tarafından uygulanan ticari yaptırımlardan etkilenebilmektedir.[44]

Etkilenen endüstriler

Goldman Sachs tarafından yapılan bir analize göre, küresel çip kıtlığından en az 169 sektör etkilenmiş olup, krizden en çok etkilenenler arasında otomotiv ve tüketici elektroniği sektörleri yer almaktadır.[45][46][47]

Otomotiv

ABD otomotiv üretimi, 1993–2021

Ortalama bir modern otomobilde 1.400 ila 1.500 arasında, hatta bazılarında 3.000'e kadar çip bulunabilir.[48] Otomobiller küresel çip tüketiminin %15'ini, kişisel elektronik cihazlar ise yaklaşık %50'sini oluşturmaktadır. Çip kıtlığının 2021 yılında küresel otomotiv endüstrisine 210 milyar ABD dolar zarara yol açması beklenmektedir.[49][50] Düşük satışlara rağmen, bazı üreticiler 2020'ye göre kârlarını artırdı; örneğin Toyota ve General Motors, esnek talep ve alıcılara sunulan mali teşviklerin azalması nedeniyle 2021'de rekor kâr elde etti.[51][52]

Pandeminin başlangıcında, otomobil üreticileri satışların düşeceğini tahmin ederek yanıldılar, çip siparişlerini iptal ettiler ve talebi karşılamak için hazırlıksız duruma düştüler.[53] Çip üreticileri bilişim sektöründen daha fazla taahhüt almış, bu da otomobil çipleri için kapasiteyi azaltmıştır.[54] Ford, araçların montajlarını bitirmek için gerekli olan çipleri beklerken binlerce montajı tamamlanmamış aracı kullanılmayan Kentucky Otoyolu'na park etti.[55] Toyota Eylül 2021'de dünya genelinde araç üretimini %40 oranında azaltmayı planlarken,[56] General Motors da aynı ayda Kuzey Amerika'daki tesislerinde neredeyse tüm araçların üretimini bir ya da iki hafta süreyle durduracağını açıkladı.[57] 2021'in üçüncü çeyreğinde, arz talebi karşılayamadığı için ABD'de 2020'nin aynı dönemine kıyasla sadece üçte iki oranında yeni otomobil satışı gerçekleşti.[58] Opel, kıtlık nedeniyle Eisenach üretim tesisini 2022 yılına kadar kapatarak 1.300 işçinin geçici olarak işten çıkarılmasına neden oldu.[59] 2022 yılının ortalarında otomotiv üretim şirketi Stellantis, yarı iletken eksikliğini öne sürerek Fransa'daki iki fabrikasında üretime ara verdi.[60]

Masaüstü bilgisayarlar ve ekran kartları

Bir masaüstü bilgisayar oluşturmak için gereken neredeyse tüm bileşenlerin bulunabilirliği, küresel çip kıtlığından büyük ölçüde etkilenmiştir.[61] CPU çiplerinin iki ana üreticisi olan AMD ve Intel, küresel salgının bir sonucu olarak ürünlerine yönelik artan talebi karşılamakta zorlanmıştır.[62][63] Ayrıca, küresel çip kıtlığı ekran kartı edinmeyi de zorlaştırmıştır[64] ve 2021'de kripto para madenciliğindeki artışla birlikte yeni ve kullanılmış grafik işlem birimi (GPU) kartlarının bulunabilirliği daha da kötüleşti.[65] Ayrıca, önde gelen GPU kartı üreticileri olan AMD ve Nvidia, pandemi sırasında bugüne kadar çıkardıkları en iyi ekran kartlarının yeni modellerini piyasaya sürdü; bu yeni modeller son derece yüksek talep gördü ve stoklarda nadiren bulundu.[66] Dahası, karaborsacılar genellikle bir satıcının stoklarını birkaç saniye içinde otomatik olarak satın almak için İnternet botlarını kullanmaktaydı.[67] Bu kartlar daha sonra üreticinin tavsiye ettiği perakende satış fiyatının %300 üzerinde bir fiyatla yeniden satışa sunuldu.[68]

Ancak, 15 Eylül 2022'de Ether'in (piyasa değerine göre Bitcoin'den sonra en çok kullanılan kripto paralardan biri)[69][70] "The Merge" olarak adlandırılan[71] ve emek ispatından (PoW) daha verimli olan hisse ispatına (PoS) dönüştüren bir mutabakat mekanizması değişikliğine uğraması nedeniyle GPU'lar için fiyatlandırma tavsiye edilen satış fiyatına geri dönmeye başladı.[72][73][74] Bu durum, 40 serisi Nvidia GPU'ların piyasaya sürülmesinin yanı sıra[75] kripto para fiyatlarının düşmesiyle azalan kripto madencilik karlılığıyla birleşince,[76] kripto madencilerinin kullanılmış kartlarını piyasaya sürmesine neden oldu.[77]

Oyun konsolları

COVID-19 salgını sırasında, virüsün yayılmasını önlemek için sinemalar ve tiyatrolar kapatıldı, bu da birçok insanın kendini izole ettiği dönemlerde ev eğlencesine yönelmesine yol açtı[40] ve bu da oyun konsollarına olan talebi artırdı.[40][78] Dokuzuncu nesil video oyun konsollarının piyasaya sürülmesinin pandemiyle aynı zamana denk gelmesiyle talep daha da arttı ve hem Microsoft hem de Sony yeni konsolları için rekor talep bildirdi.[78] Microsoft, Şubat 2021'de Xbox Series X ve Series S'in eksikliklerinin en az 2021 ortasına kadar devam edeceğini beklerken,[79] Sony Mayıs 2021'de PlayStation 5 konsolunun eksik tedarikinin 2022'ye kadar devam edeceği konusunda uyardı.[80] Her iki şirket de dokuzuncu nesil konsollarında TSMC tarafından üretilen AMD çiplerini kullanmaktaydı ve bu da tedarik zincirine ekstra yük getirmekteydi. Tedarik sorunları devam ederken, karaborsacılar eBay gibi internet sitelerinde konsolları perakende fiyatlarının %50 ila %100 üzerinde satmaktaydı.[81] Nintendo %20 daha az Switch konsolu üretti. Şirket başlangıçta 30 milyon ünite üretmeyi planlıyordu, ancak Mart 2022'ye kadar olan mali yıl boyunca yalnızca 24 milyon üretebildi.[82]

Kredi kartları ve çipli kartlar

Modern kredi kartları temassız ödemeler için kullanılan EMV çiplerine sahiptir. Kıtlık, ABD'de bir kredi kartı için tipik değiştirme süresinin on iş gününden altı ila sekiz haftaya çıkmasına neden oldu.[83] Buna ek olarak, 2023 yılında, demiryolu operatörleri JR East ve Tokyo Metro, sırasıyla Suica ve Pasmo kartlarının dağıtımını, başlangıçta kayıtsız olanları, daha sonra banliyö geçişleri ve sınırlı geçerlilikteki kartlar hariç tamamen durdurma kararı aldı.[84]

Tepkiler

Hükümetler

24 Şubat 2021'de ABD Başkanı Joe Biden, yarı iletken tedarik zincirini güçlendirmeye yönelik seçenekleri gözden geçirerek çip sıkıntısını gidermeye çalışan bir idari emir imzaladı.[85] Nisan ayının ilerleyen günlerinde, büyük teknoloji şirketlerinin CEO'ları ve ABD hükümet yetkilileri, yarı iletken tedarik zincirinin dayanıklılığının artırılması hakkında konuşmak üzere Beyaz Saray ile sanal bir zirveye katıldı.[86] Mayıs ayındaki bir başka toplantının ardından 23 Eylül 2021'de düzenlenen sanal toplantıda Beyaz Saray, otomobil üreticilerini, çip üreticilerini ve diğerlerini ABD otomobil üretimini kesintiye zorlayan ve devam etmekte olan kriz hakkında bilgi vermeye ve bu krizin çözümüne yardımcı olmak için öncülük etmeye çağırdı.[87]

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, 15 Eylül 2021 tarihinde yaptığı Ulusa Sesleniş konuşmasında, yakında yürürlüğe girecek olan Avrupa Çip Yasası'ndan bahsetti.[88] Avrupa Birliği'nin bölgesel yarı iletken tedarik zincirlerinde daha fazla esneklik ve egemenlik için mevzuatı kullanacağı açıklandı.[89]

Aralık 2021'de Hindistan, çip üretim tesislerini artırmaya yönelik bir planın ana hatlarını çizdi.[90]

ABD Kongresi CHIPS (Yarı İletken Üretimine Yardımcı Teşvik Yaratma / Creating Helpful Incentives to Produce Semiconductors) Yasasını 2022 yazında kabul etti ve 9 Ağustos 2022 tarihinde Başkan Biden tasarıyı imzalayarak yasalaştırdı.[91][92][93]

Ocak 2023'te ABD, Japonya ve Hollanda, Çin'e belirli gelişmiş çip ihracatını sınırlamak için bir anlaşmaya vardı.[94]

Japon hükümeti Mart 2023'te bilgisayar çipi üreten ekipmanların ihracatına kısıtlamalar getirmeyi planladığını duyurdu. 23 Temmuz 2023 tarihi itibariyle de planladığı kısıtlamaları uygulamaya koydu.[95] Bu kısıtlamalar daha önce Hollanda ve ABD tarafından atılan adımlara benzemekteydi. Fakat, Japonya Ticaret Bakanı Yasutoshi Nishimura, bu planın ABD'nin hamlesiyle ilgili olmadığını vurguladı. Bu kısıtlama, yarı iletken üretiminde kullanılan daldırma litografi makinelerinden silikon wafer plakası temizleyicilerine kadar 23 çeşit aracı etkilemektedir. Dahası, etkilenecek başlıca teknoloji şirketleri arasında Nikon ve Tokyo Electron bulunmaktadır.[30]

Şirketler

22 Temmuz 2021'de Intel CEO'su Pat Gelsinger, çip sıkıntısının 2021'in ikinci yarısında daha da kötüleşmesini beklediğini ve tedariklerin normale dönmesinin bir veya iki yıl alacağını söyledi.[63] 19 Ağustos 2021'de Nvidia CEO'su Jensen Huang, sıkıntının 2022'ye kadar devam etmesini beklediğini söylerken,[96] AMD CEO'su Lisa Su 27 Eylül 2021'de sıkıntının 2022'nin ikinci yarısı boyunca iyileşeceğini söyledi, ancak o zamana kadar tedarikin sıkı kalacağı konusunda uyardı.[97] Ancak IBM CEO'su Arvind Krishna 11 Ekim'de yaptığı açıklamada, 2022 sonuna kadar çip sıkıntısının çözüleceğine dair herhangi bir tahminin iyimser olduğunu ve sorunun 2023 veya 2024'e kadar tam olarak çözülmemesini "daha muhtemel" gördüğünü söyledi.[98]

Tayvanlı TSMC, 23 Eylül'de Beyaz Saray'da düzenlenen sanal toplantıya katılımının ardından 24 Eylül 2021'de yaptığı açıklamada, küresel çip krizinin üstesinden gelmek için tüm paydaşları aktif olarak desteklediğini ve onlarla birlikte çalıştığını belirtti.[99] Nisan 2021'in başlarında Intel'in Arizona'daki gelişmiş çip üretim kapasitesini genişletmek için 20 milyar ABD doları tutarında bir plan açıklamasından günler sonra,[100] TSMC tesislerindeki kapasiteyi artırmak için önümüzdeki üç yıl içinde 100 milyar ABD doları tutarında yatırım yapmayı planladığını duyurdu.[101] Mayıs 2020'de TSMC, ABD'deki ikinci üretim tesisi olan Arizona'da bir yarı iletken fabrikası inşa etmek ve işletmek için 12 milyar ABD doları tutarındaki planını açıkladı.[102] İnşaat Haziran 2021 itibariyle devam etmekte olup, çip üretiminin 2024 yılında başlaması hedeflenmektedir.[103] Aralık 2022'de TSMC, Arizona tesislerine yaptığı yatırımı üçe katlayarak toplam 40 milyar dolara çıkaracağını duyurdu.[104]

20 Eylül 2021'de ABD'li otomobil üreticisi General Motors'un CEO'su Mary Barra, çip sıkıntısının tedarik zincirini yeniden düşünmeye zorladığından bahsetti. Barra, şirketin devam eden küresel çip kıtlığına uyum sağlamak için tedarikçiler yerine doğrudan çip üreticilerinden daha fazla yarı iletken tedarik edeceğini belirtti.[105]

Yarı iletken endüstrisinin en büyük tedarikçisi ve en gelişmiş bilgisayar çiplerini üretmek için kullanılan aşırı ultraviyole litografi fotolitografi makinelerinin tek tedarikçisi olan ASML Holding, çip kıtlığından kazançlı çıkmaktadır.[106]

9 Kasım 2021'de TSMC, Japonya'nın Kumamoto kentinde 7 milyar dolarlık yeni bir çip fabrikası için Sony (Sony Semiconductor Solutions Corporation) ile bir ortaklık anlaşması yaptığını duyurdu.[107][108][109] Tesis, özel çip teknolojilerine yönelik güçlü küresel talebi karşılamak için 22 nanometre ve 28 nanometre çipler üretecek. İnşaatına 2022 yılında başlanan fabrikanın 2024 yılına kadar faaliyete geçmesi beklenmektedir.[110][111]

29 Kasım 2021'de Nissan CEO'su Makoto Uchida BBC'ye yaptığı açıklamada, mikroçiplerin ve dolayısıyla bitmiş otomobillerin normal teslimatlarının ne zaman yeniden başlayacağını söylemek için çok erken olduğunu söyledi.[112]

17 Ocak 2023 tarihinde ABB Yönetim Kurulu Başkanı Peter Voser CNBC'ye verdiği demeçte, çip arzındaki sıkıntının en kötüsünün geçtiğine inandığını ve yavaşlayan büyümenin arz ve talebi dengelemeye yardımcı olduğunu belirtti.[113]

Kaynakça

  1. ^ "These 169 industries are being hit by the global chip shortage". Yahoo Finance (İngilizce). 2021-04-25. Erişim tarihi: 2023-10-25. 
  2. ^ Sweney, Mark (2021-03-21). "Global shortage in computer chips 'reaches crisis point'". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  3. ^ Shead, Sam (2021-05-07). "The global chip shortage is starting to have major real-world consequences". CNBC (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  4. ^ "The global chip shortage is a much bigger problem than everyone realised. And it will go on for longer, too". ZDNET (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  5. ^ "MacBook and iPad production delayed as supply crunch hits Apple". Nikkei Asia (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  6. ^ "Chip-shortage 'crisis' halts car-company output". BBC News (İngilizce). 2021-01-18. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  7. ^ "Chip-shortage 'crisis' halts car-company output". BBC News (İngilizce). 2021-01-18. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  8. ^ a b c King, Ian; Wu, Debby; Pogkas, Demetrios (2021-03-29). "Microchips Needed in Your Car, PlayStation and Phone Are In Short Supply". Bloomberg.com (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  9. ^ "Taiwan is facing a drought, and it has prioritized its computer chip business over farmers". The New York Times (İngilizce). 2021-04-08. ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  10. ^ Porter, Jon (2021-02-17). "Samsung forced to halt chip production in Austin due to power outages". The Verge (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  11. ^ "These Used Cars Increased the Most in Q1 2021". web.archive.org. 2021-05-09. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  12. ^ Steitz, Christoph (2021-10-04). "Audi CEO sees chip shortage as 'perfect storm' but will get through it". Reuters (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  13. ^ "How a perfect storm created the global chip shortage". Nikkei Asia (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  14. ^ "Supply chain issues and autos: When will the chip shortage end?". www.jpmorgan.com (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  15. ^ Patrizio, Andy (2021-07-06). "The chip shortage is real, but driven by more than COVID". Network World (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  16. ^ Taylor, Emily (2021-03-23). "How COVID, Climate Change and Trump Created a Global Chip Shortage". World Politics Review (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  17. ^ "The 2021 Semiconductor Chip Shortage: What, Why, and What's Next? - MAU" (İngilizce). 2021-04-15. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  18. ^ Leswing, Kif (2021-02-10). "Why there's a chip shortage that's hurting everything from the PlayStation 5 to the Chevy Malibu". CNBC (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  19. ^ "Home work triggers demand jump for chips, laptops and network goods". Reuters (İngilizce). 2020-03-23. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  20. ^ Leswing, Kif (2021-02-10). "Why there's a chip shortage that's hurting everything from the PlayStation 5 to the Chevy Malibu". CNBC (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  21. ^ "How the microchip powered pandemic life". www.bbc.com (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  22. ^ Sarah Ravi. "From Microchips To Medical Devices: Semiconductors As An Essential Industry During The Covid-19 Pandemic" (PDF). Semiconductor Industry Association. 
  23. ^ Peters, Trent (2021-06-28). "The Global Chip Shortage's Impact on You". Umbrella Managed Systems (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  24. ^ "PC Sales Remain on Fire as Fourth Quarter Shipments Grow 26.1% Over the Previous Year, According to IDC". web.archive.org. 2021-12-30. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  25. ^ Lyons, Kim (2020-09-26). "US tightens trade restrictions on Chinese chipmaker SMIC". The Verge (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  26. ^ "Chip shortage peaks during pandemic, how does it affect the industry?". TFR (İngilizce). 2021-09-06. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  27. ^ "Major chip shortage caused by Trump trade war blamed for PS5 shortage". The Independent (İngilizce). 2021-02-11. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  28. ^ Geng, Yvonne. "GlobalFoundries to Shut Chengdu Wafer Fab". EE Times Asia. Erişim tarihi: 15 Kasım 2023. 
  29. ^ "Asia chipmaker shares slide after US curbs on China". BBC News (İngilizce). 2022-10-11. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  30. ^ a b "US-China chip war: Japan plans to restrict some equipment exports". BBC News (İngilizce). 2023-03-31. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  31. ^ "Crypto-miners are probably to blame for the graphics-chip shortage". The Economist. ISSN 0013-0613. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  32. ^ Porter, Jon (2021-02-17). "Samsung forced to halt chip production in Austin due to power outages". The Verge (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  33. ^ Patel, Nilay (2021-08-31). "Why the global chip shortage is making it so hard to buy a PS5". The Verge (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  34. ^ "Taiwan to remain largest semiconductor material market in 2020, 2021 - Focus Taiwan". web.archive.org. 2020-09-23. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  35. ^ "Taiwan's drought is exposing just how much water chipmakers like TSMC use (and reuse)". Fortune (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  36. ^ "Taiwan is facing a drought, and it has prioritized its computer chip business over farmers". The New York Times (İngilizce). 2021-04-08. ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  37. ^ Patel, Nilay (2021-08-31). "Why the global chip shortage is making it so hard to buy a PS5". The Verge (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  38. ^ "Global auto recovery to take more hits from Japan chip plant fire, severe U.S. weather: IHS". Reuters (İngilizce). 2021-03-31. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  39. ^ "ASML reports fire at its Berlin factory". Reuters (İngilizce). 2022-01-03. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  40. ^ a b c d King, Ian; Wu, Debby; Pogkas, Demetrios (2021-03-29). "Microchips Needed in Your Car, PlayStation and Phone Are In Short Supply". Bloomberg.com (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: ":0" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  41. ^ Reuters (2022-03-11). "Ukraine halts half of world's neon output for chips, clouding outlook | CNN Business". CNN (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  42. ^ "Ukraine supplies 90% of U.S. semiconductor-grade neon (and what it means to chip supply chain)". VentureBeat (İngilizce). 2022-02-24. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  43. ^ Times, Financial (2022-03-04). "Low on gas: Ukraine invasion chokes supply of neon needed for chipmaking". Ars Technica (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  44. ^ "Explained: Why the Russia-Ukraine crisis may lead to a shortage in semiconductors". web.archive.org. 2022-03-13. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  45. ^ Rexaline, Shanthi. "The Global Chip Shortage: Worst-Hit Stocks And Industries, Potential Beneficiaries - Qualcomm (NASDAQ:QCOM), Ford Motor (NYSE:F)". Benzinga (English). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  46. ^ "4 sectors hardest hit by the global chip shortage | FierceElectronics". web.archive.org. 2021-11-10. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  47. ^ "4 Critical Industries Affected by the Chip Shortage". Yahoo Finance (İngilizce). 2021-08-25. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  48. ^ "Stock take: Experts drill into the motor industry's chip issues". Autocar (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  49. ^ Wayland, Michael (2021-09-23). "Chip shortage expected to cost auto industry $210 billion in revenue in 2021". CNBC (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  50. ^ "Global Chip Shortage to Cost Automakers $210 Billion in 2021: Report". web.archive.org. 2022-01-03. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  51. ^ Boudette, Neal E. (2022-02-01). "G.M. expects production to return to normal this year as a chip shortage eases." The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  52. ^ "Toyota's quarterly profit down on COVID parts crunch". AP News (İngilizce). 2022-05-11. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  53. ^ "Automakers' chip crisis spreading to other sectors". www.aa.com.tr. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  54. ^ "Stock take: Experts drill into the motor industry's chip issues". Autocar (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  55. ^ Holderith, Peter (2021-05-05). "Stockpile of Unfinished Ford Super Duty Pickups Missing Chips Is Now Visible from Space". The Drive (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  56. ^ "Chip shortage: Toyota to cut global production by 40%". BBC News (İngilizce). 2021-08-19. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  57. ^ Isidore, Chris (2021-09-03). "GM shutting down production at most of its plants in North America | CNN Business". CNN (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  58. ^ Isidore, Chris (2021-10-01). "Car sales plunge as chip shortages choke off supply | CNN Business". CNN (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  59. ^ "Chip shortage leads carmaker Opel to shut German plant until 2022". Reuters (İngilizce). 2021-09-30. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  60. ^ "Stellantis production stoppages in France linked to Continental, sources say". Reuters (İngilizce). 2022-06-24. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  61. ^ published, Jacob Ridley (2021-04-16). "The tragic state of PC building in 2021". PC Gamer (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  62. ^ Leswing, Kif (2021-02-10). "Why there's a chip shortage that's hurting everything from the PlayStation 5 to the Chevy Malibu". CNBC (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  63. ^ a b Martin, Dylan (2021-07-22). "Intel Expects CPU Shortage To Worsen In Q3 As PC Sales Grow". CRN (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  64. ^ Vicente, Vann (2021-05-06). "Why Is It So Hard to Buy a Graphics Card in 2021?". How-To Geek (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  65. ^ "Crypto-miners are probably to blame for the graphics-chip shortage". The Economist. ISSN 0013-0613. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  66. ^ "A Silicon Chip Shortage May Delay Headphones and Game Consoles, but Don't Panic". Wirecutter: Reviews for the Real World (İngilizce). 2021-03-08. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  67. ^ "How Do Bots Buy Up Graphics Cards? We Rented One to Find Out". PCMAG (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  68. ^ "GPU Market Pricing Back in Uptrend, Shattering Expectations of Price Normalization | TechPowerUp". web.archive.org. 2021-10-17. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  69. ^ Venkataramakrishnan, Siddharth; Szalay, Eva (2021-05-28). "What are cryptocurrencies and stablecoins and how do they work?". Financial Times. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  70. ^ Vigna, Paul (2021-06-03). "DeFi Is Helping to Fuel the Crypto Market Boom—and Its Recent Volatility". Wall Street Journal (İngilizce). ISSN 0099-9660. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  71. ^ "The Merge". ethereum.org (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  72. ^ Harz, Tyler Von (2022-09-20). "The Effects of the Ethereum Merge on GPU Prices". History-Computer (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  73. ^ "Ethereum Merge pushes China's GPU prices to 'lowest level'". South China Morning Post (İngilizce). 2022-09-25. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  74. ^ published, Jarred Walton (2022-09-15). "A Close Look at GPU Prices Right Before the Ethereum Merge". Tom's Hardware (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  75. ^ published, Jarred Walton (2022-09-23). "GPU Prices Fall After Nvidia Announcement, Ethereum Merge". Tom's Hardware (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  76. ^ Harper, Colin. "Bitcoin Miners Face Shrinking Profitability Amid Crypto Crash". Forbes (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  77. ^ Mann, Tobias. "Ethereum Merge signals end of GPU shortage, not high pricing". www.theregister.com (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  78. ^ a b PricewaterhouseCoopers. "Technology, media and telecommunications". PwC (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  79. ^ published, Hirun Cryer (2021-02-02). "Xbox Series X and Series S shortages are expected until at least June 2021". gamesradar (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  80. ^ "Sony Warns Tight PlayStation 5 Supply to Extend Into Next Year". Bloomberg.com (İngilizce). 2021-05-10. Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  81. ^ Hashim, Mike Murphy,Karyne Levy,Shakeel. "Can consoles overcome the chip shortage? - Protocol". www.protocol.com (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  82. ^ "Nintendo to make 20% fewer Switch consoles due to chip crunch". Nikkei Asia (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  83. ^ Arezou Rezvani. "How the chip shortage is affecting the credit card business". 
  84. ^ Imada, Kaila (2023-08-02). "Sale of Pasmo and Suica cards suspended – except those for tourists". Time Out Tokyo (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  85. ^ Feiner, Lauren (2021-02-24). "Biden signs executive order to address chip shortage through a review to strengthen supply chains". CNBC (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-15. 
  86. ^ "Tech and auto execs tackle global chip shortage at White House summit – TechCrunch". web.archive.org. 2022-01-30. Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  87. ^ Shepardson, David; Nellis, Stephen; Alper, Alexandra (2021-09-24). "White House prods companies on chips information request". Reuters (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  88. ^ "Press corner". European Commission - European Commission (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  89. ^ "Europe plans a Chips Act to boost semiconductor sovereignty – TechCrunch". web.archive.org. 2022-01-30. Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  90. ^ Phartiyal, Sankalp (2021-12-15). "India outlines $10 bln plan to woo global chip makers". Reuters (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  91. ^ Breuninger, Kevin (2022-08-09). "Biden signs China competition bill to boost U.S. chipmakers". CNBC (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  92. ^ Whalen, Jeanne (2022-08-09). "A new era of industrial policy kicks off with signing of the Chips Act". Washington Post (İngilizce). ISSN 0190-8286. Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  93. ^ "Biden signs semiconductor bill into law, pouring billions of dollars into U.S. production". www.cbsnews.com (İngilizce). 2022-08-09. Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  94. ^ "U.S. secures deal with Netherlands, Japan on China chip export limit - Bloomberg". Reuters (İngilizce). 2023-01-27. Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  95. ^ "Japan follows the US and the Netherlands in restricting the export of chip-making equipment". Pamir (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  96. ^ "Nvidia CEO Expects Chip Shortage to Continue Throughout 2022". Digital Trends (İngilizce). 2021-08-19. Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  97. ^ Leswing, Kif (2021-09-27). "AMD CEO Lisa Su says chip shortage likely to end next year". CNBC (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  98. ^ Alspach, Kyle (2021-10-11). "IBM CEO Arvind Krishna: Chip Shortage 'More Likely' Continuing Until 2023 Or 2024". CRN (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  99. ^ "Taiwan's TSMC says working to overcome global chip shortage". Reuters (İngilizce). 2021-09-24. Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  100. ^ "Intel Announces Major Expansion in Arizona". www.businesswire.com (İngilizce). 2021-03-24. Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  101. ^ "TSMC to invest $100 billion over 3 years to meet chip demand". Reuters (İngilizce). 2021-04-01. Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  102. ^ "TSMC Announces Intention to Build and Operate an Advanced Semiconductor Fab in the United States". web.archive.org. 2021-10-20. Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  103. ^ "TSMC says has begun construction at its Arizona chip factory site". Reuters (İngilizce). 2021-06-02. Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  104. ^ "Taiwanese chip giant invests $40bn in US plant". BBC News (İngilizce). 2022-12-07. Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  105. ^ Scammell, Robert (2021-09-20). "General Motors CEO: Chip shortage has forced supply chain rethink". Verdict (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  106. ^ Clark, Don (2021-07-04). "The Tech Cold War's 'Most Complicated Machine' That's Out of China's Reach". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  107. ^ "TSMC to Set Up $7 Billion Japan Plant With Help From Sony". Bloomberg.com (İngilizce). 2021-11-09. Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  108. ^ Jie, Yang (2021-11-09). "TSMC, Sony to Open $7 Billion Chip Plant in Japan in 2024". Wall Street Journal (İngilizce). ISSN 0099-9660. Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  109. ^ "Sony and TSMC attempt to address chip shortages with a factory in Japan". Engadget (İngilizce). 2021-11-09. Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  110. ^ "TSMC, Sony to invest $7 bln for new Japanese chip plant". Reuters (İngilizce). 2021-11-10. Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  111. ^ Gartenberg, Chaim (2021-11-09). "TSMC is partnering with Sony on its new $7 billion chip factory in Japan". The Verge (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  112. ^ "Nissan boss warns no end in sight to global chip shortage". BBC News (İngilizce). 2021-11-29. Erişim tarihi: 2023-11-16. 
  113. ^ Browne, Ryan (2023-01-17). "The worst is over for the global chip shortage, ABB chairman says: 'I'm quite optimistic'". CNBC (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-11-16. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=2020–2023_küresel_çip_kıtlığı&oldid=30561958" sayfasından alınmıştır