Atabask dilleri
Atabask dilleri | |
---|---|
Coğrafi dağılım | Kuzey Amerika'nın batısı |
Sınıflandırma | Denesey
|
Alt bölümler | |
ISO 639-2 / 5 | ath |
Atabask dilleri ya da Dene dilleri olarak da bilinen bu grup, Sibirya kökenli Na-Dene dilleri ailesinin en büyük grubudur ve Eyakça ile birlikte bir üst grupta toplanırlar. Kanada ve Alaska'da yoğundurlar. ABD'nin Kuzey Pasifik kıyılarında ve orta güney bölgelerinden Meksika'nın kuzey sınır bölgelerine kadar adacıklar olarak yer alırlar. Coğrafi konumları baz alınarak Kuzey Atabask dilleri, Pasifik Atabask dilleri ve Güney Atabask dilleri biçiminde üç alt grupta toplanırlar. Apaçi ve Navahoların dilleri son grupta yer alır.
Adı, Atabask gölü (Athabasca Gölü)'nün adından gelir. Dene ise kendi dillerinde "insanlar/halk" anlamına gelen sözlerden yola çıkılarak dilcilerce oluşturulmuştur. [Yandaki haritada büyük kırmızı sahadaki üç gölden en altta olanı Atabask gölüdür]
Sınıflandırma
- Kuzey Atabask dilleri
- Ahtnaca (konuşanı 80 kişi)
- Denağinaca (konuşanı 75 kişi)
- Değinakça (konuşanı 15 kişi)
- Holikaçukça (konuşanı 5 kişi)
- Koyukonca
- Kuskokvimce (konuşanı 40 kişi)
- Aşağı Tananaca (konuşanı 30 kişi)
- Tanakrosça (konuşanı 35 kişi)
- Yukarı Tananaca (konuşanı 100 kişi)
- Kuzey Tuçoncası (konuşanı 200 kişi)
- Güney Tuçoncası (konuşanı 200 kişi)
- Guçince (konuşanı 770 kişi)
- Hanca (konuşanı 10 kişi)
- Tagişçe (konuşanı 2 kişi)
- Tahltanca (konuşanı 55 kişi)
- Kaskaca (konuşanı 400 kişi)
- Danezaca
- Sekanice
- Denetaca
- Satuca
- Tlınçonca
- Denesulinece (konuşanı 765 kişi)
- † Tsetsautça (1927'de yok oldu)
- Tsutinaca
- Nadoten-Vetsuvetence
- Dakelce
- Çilkotince
- Nikolaca
- Pasifik Atabask dilleri
- Hupaca (konuşanı 64 kişi)
- Güney Atabask dilleri
- † Ova Apaçicesi (yakınlarda yok oldu)
- Hikarilaca (konuşanı 1000 kişi)
- † Lipanca (büyük ihtimalle 1980'li yıllarda yok oldu)
- Meskalero-Çirikavaca (konuşanı 1800 kişi)
- Batı Apaçicesi (konuşanı 12.693 kişi)
- Navahoca
Coğrafi dağılım
- Kanada
- Yukon Toprakları: Guçince, Hanca, Kaskaca, Tagişçe, Kuzey Tuçoncası, Güney Tuçoncası, Yukarı Tananaca
- Kuzeybatı Toprakları: Denesulinece, Guçince, Satuca, Denetaca, Tlınçonca
- Nunavut: Denesulinece
- Britanya Kolombiyası: Nadoten-Vetsuvetence, Çilkotince, Dakelce, Kaskaca, Nikolaca, Sekanice, Danezaca, Denetaca, Tagişçe, Tahltanca, Tsetsautça
- Alberta: Denetaca, Denesulinece, Tsutinaca
- Saskatchewan: Denesulinece
- Manitoba: Denesulinece
- Amerika Birleşik Devletleri
- Alaska: Ahtnaca, Değinakça, Denağinaca, Guçince, Hanca, Holikaçukça, Koyukonca, Aşağı Tananaca, Tanakrosça, Tsetsautça, Kuskokvimce, Yukarı Tananaca
- Vaşington: Çilkotince, Kwalhioqua, Nikolaca
- Oregon: Tlatskanie, Applegate, Galice, Tututni, Upper Coquille, Tolowa, Upper Umpqua
- Kaliforniya: Eel River, Hupaca, Mattole-Bear River, Tolowa
- Utah: Navahoca
- Kolorado: Hikarilaca, Navahoca
- Arizona: Çirikavaca, Navahoca, Batı Apaçicesi
- New Mexico: Çirikavaca, Meskaleroca, Hikarilaca, Lipanca, Navahoca
- Teksas: Meskaleroca, Lipanca
- Oklahoma: Çirikavaca, Hikarilaca, Ova Apaçicesi
- Meksika
- Sonora ve Chihuahua : Çirikavaca