Marina Mnişek
| Marina Mnişek | |
|---|---|
 | |
| Tüm Rusya'nın Çariçesi | |
| Hüküm süresi | 1605-1606 |
| Taç giymesi | 8 Mayıs 1606 |
| Doğum | 1588 Lviv Oblastı, Polonya Krallığı |
| Ölüm | 24 Aralık 1614 (26 yaşında) Kolomna Kremlin, Rusya Çarlığı |
| Eş(ler)i | I. Dmitri II. Düzmece Dmitri Ivan Zarutsky |
| Çocuk(lar)ı | İvan Dmitriyeviç |
| Hanedan | Mnişek Hanedanı |
| Babası | Jerzy Mniszech |
| Annesi | Jadwiga Tarło-Mniszech |
| Dini | Roma Katolikliği |
Marina Mnişek, (Lehçe: Maryna Mniszech;[1] Rusça: Марина Мнишек) (1588 - 24 Aralık 1614), Dertler Dönemi sırasında Rusya Çarlığı'nın çariçesi olan Leh soylu bir kadındı. Dindar bir Katolik olarak, Rusya'nın dinini Katolikliğe çevirmeyi umuyordu.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Marina Mnişek, 1588 yılında Mnişek Hanedanı'na mensup Leh soylu Jerzy Mniszech ve eşi Jadwiga Tarło-Mniszech'in kızı olarak dünyaya geldi. Yaklaşık 1603 yılında arkasına Lehistan-Litvanya Birliği'nin desteğini alan Korkunç İvan'ın oğlu olduğunu iddia edip Boris Godunov'dan Ruriklerin hakkı olan Rus tahtını almak için harekete geçen I. Dmitri ile 1605 yılında evlendirildi. I. Dmitri, arkasındaki ve Rus halkının desteği ile Moskova'ya girerek 21 Temmuz 1605'te taç giydi. Marina'nın, Rusya'nın çariçesi olma hayali üzerine I. Dmitri ile olan evliliği önem arz etmekteydi. Bu evlilik, Leh kodamanlara, Rusya içerisindeki himayelerini kontrol etme fırsatı sağladı. I. Dmitri, Osmanlı İmparatorluğu'na karşı sefer düzenlemek üzere Lehlere askeri bir ittifak teklif etti.
Çariçeliği
[değiştir | kaynağı değiştir]Kasım 1605'te Kraków Piskoposu Kardinal Bernard Maciejowski tarafından gerçekleştirilen düğün törenine, yüzlerce üst düzey szlachta üyesi ve yabancı konukların yanı sıra Leh kralı III. Zygmunt Waza'da bizzat katıldı. Mayıs 1606'nın başında, Marina muzaffer bir geçit töreniyle Moskova'ya girdi. 8 Mayıs'ta Patrik Ignatius evliliklerini onaylayıp Rurikidlerin tacını ikiliye giydirdi. Marina'nın Katoliklikten Ortodoksluğa geçip geçmediği kesin olarak bilinmese de dindar bir Katolik idi. Düğünde Marina, Leh yöresine özgü bir gelinlik giymişti. I. Dmitri ise, Lehlere ait hafif süvari zırhı giymişti.
Ancak I. Dmitri ve eşi Marina'nın hüküm süresi kısa sürmüştü. 17 Mayıs 1606 sabahı, taç giyme töreninden yaklaşık iki hafta sonra, Dmitri'ye ve onun Lehler ile yakın işbirliği politikasına karşı çıkan komplocular Kremlin'e baskın düzenledi. Dmitri bir pencereden atlayarak kaçmaya çalıştı ama düşüp bacağını kırdı. Komploculardan biri onu olay yerinde sırtından vurarak öldürdü. Önce ceset teşhir edildi, ardından yakıldı ve küller bir savaş topuna doldurularak "geldiğin yere git" nidasıyla Polonya'ya doğru ateşlendi. I. Dmitri'nin hükümdarlığı sadece on ay sürmüştü. I. Dmitri'nin daha önce kendisine komplo kurduğu için affettiği Vasili Şuyski, çar olarak yerine geçti. Bu darbe, Polonya çevresinden birçok kişi de dahil olmak üzere binlerce kişinin ölümüne neden oldu. Marina ve babası Jerzy Mniszech hapsedildi. Ancak Düzmece Dmitri hikâyesi daha yeni başlıyordu.
Daha sonraları
[değiştir | kaynağı değiştir]I. Dmitri'nin ölümünden sonra, Marina Mnişek'in - kraliyet unvanını reddetmesinin ardından - hayatı bağışlandı ve Temmuz 1608'de Polonya'ya geri döndü.[2] Ancak babası Jerzy Mniszech, Çar kayınpederi olma konumundan vazgeçmek istemiyordu. Yaroslavl'a sürgüne gönderildi ve konumunu geri kazanmanın yollarını aramaya başladı. Babasının isteği üzerine Marina, yeni bir düzmece olan II. Düzmece Dmitri ile evleneceği Tuşino'ya geldi. Leh hetman Stanisław Żółkiewski anılarında, I. ve II. Dmitri'nin tek ortak noktası, hem insan hem de taht gaspçısı olmaları olduğunu yazdı. Bu evlilik, yakında bir öncekiyle aynı kaderi paylaşacaktı, çünkü II. Dmitri Aralık 1610'da Tatar prens Peter Urusov tarafından öldürüldü.
Marina Mnişek bu olaylardan sonra, oğlu İvan Dmitriyeviç'in (Ocak 1611 doğumlu) Rus tahtında hak talep etmesinde destek sağlayacak olan ataman Ivan Zarutsky'nin koruması altına girdi. Yandaşları Marina Mnişek'in oğluna "Ivan Dmitriyevich" (Dmitri'nin oğlu Ivan) adını verdiler, ancak Patrik Hermogenes daha sonra ona "asinin/suçlunun oğlu" demeye başladı. 1613 yılının yazında, destekçilerini kaybeden Mnişek ve Zarutsky, Astrahan'a kaçtı, ancak I. Mihail Romanov'un çar seçilmesiyle Astrahan halkı, sahtekarın ve ailesinin şehirlerinden gitmesini istedi. 1614'te kasaba halkı ayaklandı ve bu ayaklanma, aileyi el altında bulundurmak için harekete geçti. Kasabalıları atlatmak için bozkırlara doğru kaçtılar. Bir ay sonra, Mayıs 1614'te, bir Kazak ayaklanması için destek toplamadık istediler ancak başaramadılar ve daha sonra, Yaik Nehri yakınında Kazaklar tarafından yakalanarak Ruslara teslim edildiler.
Mnişek'in küçük oğlu ve Ivan Zarutski 1614'te idam edildi. Marina Mnişek'de kısa süre sonra hapishanede öldü. Bazı kaynaklara göre boğulmuş halde bulunmuştur.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Miodek, Jan; Zaśko-Zielińska, Monika; Piekot, Tomasz (2002). Słownik ojczyzny polszczyzny (Lehçe). Wydawnictwo Europa. s. 397. ISBN 83-87977-92-6.
- ^ Renegades, rebels and rogues under the Tsars. 1 Nisan 2004.
- ^ Heretz, Leonid (2008), "The sectarians: dualism and secret history", Russia on the Eve of Modernity, Cambridge University Press, ss. 76-101, doi:10.1017/cbo9780511497179.004, ISBN 978-0-511-49717-9
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
