Sabra (tank)
| M-60T Sabra/סברה | |
|---|---|
 | |
| Çeşidi | Ana Muharebe Tankı |
| Uyruğu |  İsrail  ABD
|
| Hizmet geçmişi | |
| Hizmet | 2007- |
| Kullanıcılar | Türkiye, İsrail |
| Kullanıldığı savaşlar | Fırat Kalkanı Operasyonu,[1] Zeytin Dalı Harekâtı Barış Pınarı Harekatı |
| Üretim tarihi | |
| Tasarımcı | IMI Military Industries |
| Üretici | IMI Military Industries |
| Üretim adedi | 170 |
| Özellikler | |
| Uzunluk | 6.95 m |
| Genişlik | 3.63 m |
| Yükseklik | 3.27 m |
| Mürettebat | 4 |
| Zırhı | Haddelenmiş homojen çelik zırh |
| Ana silahı | IMI 120 mm tank topu |
| Diğer silahları | 7,62 M240 eşeksenli silah, MG3 makinalı tüfek |
| Motor | Continental AVDS-1790-5A dizel (Mk.I) MTU 881 KA-501 dizel (Mk.II & III) 908 hp (677 kW) (Mk.I) 1,000 hp (750 kW) (Mk.II & III) |
| Süspansiyon donanımı | Burulma çubuğu |
| Boş ağırlık | 55 ton (Mk.I) 59 ton (Mk.II) |
| Harekat menzili | 450km |
| Azami hızı | 48 km/h (Mk.I) 55 km/h (Mk.II & III) |
Sabra Ana Muharebe Tankı, IMI (Israel Military Industries)'in Ramat Hasharon'da bulunan Slavin ağır silahlar departmanı tarafından tasarlanan, daha yüksek kalibreli top ve pasif zırhla geliştirilen M60 tankının modernize edilmiş bir uyarlamasıdır. Sabra geliştirme paketinin tümünde gözlem aygıtı programları, talebe ve operasyonel gereksinimlere göre özelleştirilir. Yunan Silahlı Kuvvetleri'nin dönemin en modern tanklarından olan Leopard 2A6 tedarik etmesini takiben Türk Silahlı Kuvvetleri'nin acil zırhlı ihtiyacını karşılamak için böylesi bir modernizasyona gidilmiştir.
Türk Ordusu'na ait 170 adet M60A1 tankı, Sabra Mk 2 paketi ile yenilenmiştir. İlk nesil Sabra (Mk 1) tanklar düşük profilli tank kupolası ve 120 mm namluya sahipken, Türkiye için geliştirilen ikinci nesil Sabra Mk.2 yani M60T güncelleme paketinde geniş kupola, termal görüntüleyici, daha güçlü MTU motoru ve PKK ile mücadelede edinilen tecrübe doğrultusunda makineli tüfek ateşlenmesine gerek duyulduğu için orijinal M60A1/-A3'lerde bulunan komutan makineli tüfek kulesi kullanılmaktadır.
Silahlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Sabra'nın ana silahı 120 mm'lik MG-253 yivsiz topudur; ki bu da IMI (önceden TAAS) tarafından yapılan Merkava Mark 3 ana muharebe tankının topuna benzerdir. Silah, bir alev püskürtücü ile yıpranmanın azalması ve ilk vuruş olasılığını en üst düzeyde tutmak için bir ısıl kol ile ayarlandı. 42 top mermisi için yer sağlandı. Silah, M60 tankındaki M68 topundan daha fazla etki mesafesine ve zırh delme yeteneğine sahiptir. Silah 120 mm "Armour Piercing Fin-Stabilised Discarding Sabot(APFSDS)" içeren yivsiz top NATO standardı mühimmatıyla uyumludur. Ayrıca MG253 topu LAHAT (LAser Homming Anti Tank) lazer güdümlü tanksavar füzesini ateşleme kabiliyetine sahiptir.
Eş eksenli(Co-axial) makineli tüfek uzun kovan 7.62 mm kullanılmaktadır. 60 mm'lik havan topu sistemi, Hayfa'da konuşlu bulunan Soltam Ltd. tarafından tedarik edilmiştir.
Koruma
[değiştir | kaynağı değiştir]Sabra, bir otomatik ateş ve patlama silme sistemi, tehdit uyarı sistemi ve sis bomba fırlatıcıları (lançer) ile donatıldı. Tank birimsel edilgen zırh koruması ile ayarlandı ki bu Sabra Mk.2'de bulunan kompozit zirh plakalarının üzerine "patlama tepki zırhının" (reaktif zırh olarak da bilinir) geliştirilmişidir.
Ateş Denetim ve Gözlem
[değiştir | kaynağı değiştir]Karma taret ve silah denetim sistemi hidrolik kaldırma ve döndürme sisteminden meydana gelir.Tank, Hayfa’da bulunan Elbit Systems ve Rehovot'da bulunan El-Op(Electro-Optics) Industries Ltd. tarafından sağlanan bilgisayar destekli ateş denetim sistemi ile donatılır. Ateş denetim sistemi, taret denetim ve etkin taret dinamikleri ile bütünleştirilir. Yükseltme("elevation")’nin içindeki görüş ayarlamanın çizgisi ve ufuk açısı, durağan ve hareketli hâlde, durağan ve hareketli hedefleri yüksek bir isabet oranı ile vurma olasılığı sağlar. Sistem, savaş harekâtının dört işlevine sahiptir: görüş çizgisi ile ortak eksenli çalışabilen top ile ayarlanabilir işlev; ana silah ekseniyle ortak eksenli çalışabilen silah subayının görüş çizgisi ile "slaved" işlevi; ayarlanamaz biçim ve acil durumlar için elle kullanılan operasyonlar ile destekleme işlevi.
Top, nişancı ve tank komutanı tarafından ateşlenebilir. Nişancı bölmesi, İsrailli El-Op firması tarafından sağlanan 8 kat büyütmeli gündüz görüşlü ve 5.3 kat büyütmeli termal görüşlü periskop ile donatılır. Görüş iki eksen içinde ayarlanır. "Eyesafe Nd": YAG lazer mesafe ölçücü aygıtı 200 m'den 9,995 m'ye kadar +/-5 m yanılma payı ile uzaklık ölçümü yapabilir.
İtici Güç
[değiştir | kaynağı değiştir]Sabra motoru General Dynamics'in AVDS-1790-5A pistonlu, dört zamanlı ve dizel motorudur; dakikada 2400 devirde 908 beygir güç sağlar ki bu da ton başına 16,5 beygir ile büyük bir güç sunar.
Türk M60A3'leri için modernizasyon paketi, Renk 304 otomatik şanzıman ile 1000 beygirlik MTU 881 dizel motoru içerir.
Şanzıman, arazide hareket edebilmek için geliştirilmiştir. Tankın altışar taşıyıcı tekerleği, arkadan çekişli car dişlisi ("trailing"), kol süspansiyonu, “torsion bar springs”, piston damperleri ve her taraf için piston "bumpers and single pin steel tracks" mevcuttur.
M60T'nin en yüksek hızı 48 km/s’tir ve 0’dan 32 km/s hıza 9.6 saniyede ulaşır. 450 km hareket menzil yeteneğine sahiptir. Tank %60 meyil tırmanma ve %30 yan meyil ilerleme, 2.60 m hendek geçme ve 0.91 m engel geçme yeteneğine sahiptir. 1.40 m derinliğindeki sudan hazırlıksız ve 2.40 m derinliğindeki sudan hazırlıklı (kule sabitlenmesini takiben, taret gövde arasındaki bölgenin basınçlı hava ile şişirilmiş lastik conta ile izolesi edilerek) geçebilir.
Görevler
[değiştir | kaynağı değiştir]M60T tankları, 2016 yılında Fırat Kalkanı Harekâtı çerçivesinde DAEŞ ve PYD/YPG gruplarına karşı kullanılmıştır. Bu harekât sırasında TSK'ya ait 30'dan fazla sayıda zırhlı araç roketli saldırılara hedef olarak ağır hasar gördü. Bunlara birkaç M60T tankları da dahildi. 2017 yılında açıklanan bilgilere göre bu operasyonda hasar gören M60T tipi tanklar modernize edilerek yeniden operasyona hazır hale getirilmektedir. Bu modernizasyon projesine "Fırat M60T" adı verilmiştir ve daha sonra bu tanklar "M60TM" ismini almıştır. Bu projede Aselsan tarafından 169 adet M60T tankı modernize edilmiştir.[2]
M60TM
[değiştir | kaynağı değiştir]M60T tanklarının M60TM konfigürasyonuna modernize edilmesi sırasında tank üzerine aşağıdaki sistem entegrasyonları gerçekleştirildi:[2]
- Lazer Uyarı Sistemi
- Uzaktan Komutalı Silah Sistemi
- Teleskopik Periskop Sistemi
- Konum ve Yönelim Tespit Sistemi
- Yakın Mesafe Gözetleme Sistemi
- Tank Sürücü Görüş Sistemi
- Koruma Astarı
- İklimlendirme Sistemi
- Yardımcı Akım Sistemi
- PULAT Aktif Koruma Sistemi
Türleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Mk.I
[değiştir | kaynağı değiştir]Mk.I, Magach 7C'den esinlenerek yapılmış bir moddur. IMI'nin 120 mm'lik silahı ek pasif zırh ve atış kontrol sistemiyle geliştirilmiştir.
Mk.II/M60T/M60TM
[değiştir | kaynağı değiştir]Mk.II veya M60T, Mk.I'den daha gelişmiş motor ve patlayıcı tepkisel zırh kullanılmıştır.
Mk.III
[değiştir | kaynağı değiştir]Mk.III daha gelişmiş zırh, RWR/IR sistemi ve Merkava tanklarından alınan yeni paletlere sahiptir
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Son Kale Türkiye [@SonKaleTurkiye2] (28 Kasım 2016). "#FıratKalkanı operasyonunda M60 SABRA tankımız deaş hedeflerini vururken.. #Al_Bab t.co/2xWmByJBOU" (X gönderisi). Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020 – X vasıtasıyla.
- ^ a b "M60T TANK MODERNİZASYONLARI TAMAMLANDI, M60T YENİ TEKNOLOJİ VE KABİLİYETLER KAZANDI". 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- "Sabra M60A3 Main Battle Tank Upgrade". Army Technology. 23 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
