Эчтәлеккә күчү

Сәйяр Айдаров: юрамалар арасында аерма

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Сәйяр Айдаров latin yazuında])
Тарихны интерактив карап чыгу
← Алдагы төзәтмә
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
КүрсәтмәлеВики-текст
Marat-avgust (бәхәс | кертем)
79 055 үзгәртү
Төзәтмә аңлатмасы юк
InternetArchiveBot (бәхәс | кертем)
302 294 үзгәртү
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
 
(9 кулланучының 15 арадаш юрамасы күрсәтелмәгән)
Юл номеры - 9: Юл номеры - 9:
| туу датасы =25.06.1928
| туу датасы =25.06.1928
| туу җире = [[Казан]]
| туу җире = [[Казан]]
| гражданлык = {{байраклаштыру|ССРБ}}→<br/>{{байраклаштыру|Русия}}
| гражданлык = {{байраклаштыру|ССРБ}}→<br/>{{байраклаштыру|Россия}}

| милләт = [[татар]]
| милләт = [[татар]]
| үлем датасы =02.01. 2014
| үлем датасы =02.01.2014
| үлем җире = [[Казан]]
| үлем җире = [[Казан]]
| әти = [[Ситдыйк Айдаров]], ''артист''
| әти = [[Ситдыйк Айдаров]], ''артист''
Юл номеры - 25: Юл номеры - 24:
<small>{{мәгънәләр|Айдаров}}</small>
<small>{{мәгънәләр|Айдаров}}</small>
<small>{{мәгънәләр|Сәйяр (мәгънәләр)}}</small>
<small>{{мәгънәләр|Сәйяр (мәгънәләр)}}</small>
'''Сәйяр Айдаров''' (Сәйяр Ситдыйк улы Айдаров, {{lang-tt|}}[[латин теле|лат.]] Səyər Sitdıyq ulı Aydarov) – сынчы-мигъмар, реставратор. Фән докторы ([[1990]]), профессор ([[1992]]). РСФСР атказанган архитекторы ([[1980]]), [[ТР атказанган фән эшлеклесе]] ([[1998]]), Татарстан ФА мәртәбәле әгъзасы. Русия мигъмарият һәм төзелеш фәннәре академиясе мөхбир-әгъзасы ([[1993]]).
'''Сәйяр Айдаров''' (Сәйяр Ситдыйк улы Айдаров) – сынчы-архитектор, реставратор. Фән докторы ([[1990]]), профессор ([[1992]]). РСФСР атказанган архитекторы ([[1980]]), [[ТР атказанган фән эшлеклесе]] ([[1998]]), Татарстан ФА мәртәбәле әгъзасы. Россия архитектура һәм төзелеш фәннәре академиясе мөхбир-әгъзасы ([[1993]]).


== Тәрҗемәи хәле ==
== Тәрҗемәи хәле ==
[[1928 ел]]ның 25 июнендә [[Казан]]да туган. Мәскәү архитектура институтын (МАРХИ) ([[1954]]) тәмамлаган.
[[1928 ел]]ның 25 июнендә [[Казан]]да туган. Мәскәү архитектура институтын (МАРХИ) ([[1954]]) тәмамлаган.
* [[1954]]-[[1961]] [[Казан]] махсус фәнни-реставрация сәнәгый остаханәсе фәнни җитәкчесе һәм мигъмары.
* [[1954]]-[[1961]] [[Казан]] махсус фәнни-реставрация сәнәгый остаханәсе фәнни җитәкчесе һәм мигъмары.
* [[1961 ел]]дан Казан мөһәндис-төзелеш институтында: өлкән укытучы, доцент, мигъмарият теориясе һәм тарихы мөдире, [[1990]] милли мигъмарият проблемалары кафедрасы мөдире, профессор, [[2000]] КГАСА каршындагы мигъмарият һәм дизайн институты директоры урынбасары.
* [[1961 ел]]дан Казан инженер-төзелеш институтында: өлкән укытучы, доцент, архитектура теориясе һәм тарихы мөдире, [[1990]] милли архитектура проблемалары кафедрасы мөдире, профессор, [[2000]] КГАСА каршындагы архитектура һәм дизайн институты директоры урынбасары.
* [[1971]]—[[1987]] ТАССР архитекторлар берлеге рәисе.
* [[1971]]—[[1987]] ТАССР архитекторлар берлеге рәисе.
== Иҗаты ==
== Иҗаты ==
[[Файл:С.Айдаров 1.jpg|200px|thumb|right|<small>Рамазан мәчете (''Окольная урамы'')</small>]]
[[Файл:С.Айдаров 1.jpg|200px|thumb|right|<small>Рамазан мәчете (''Окольная урамы'')</small>]]
[[Файл:Дом-музей Галии Кайбицкой в Больших Кайбицах.JPG|200px|thumb|right|[[Олы Кайбыч]] [[Галия Кайбицкая музее (Олы Кайбыч)|музее]]]]
С.С. Айдаров – [[Татарстан]]да [[урта гасыр]]лар мигъмарияты һәйкәлләре хәрабәләрен реставрацияләү фәнни мәктәбенә ([[Казан]]) нигез салучы. [[Татарстан]]ның заманча [[архитектура]]сында милли – регион үзенчәлекләрен чагылдыру һәм җирле традицияләрне куллану концепиясен эшли һәм тормышка ашыра 150 фәнни мәкалә, 3 монография, 30 проект авторы. [[Болгар]]да, [[Биләр]]дә, [[Казан кирмәне]]ндә [[архитектура]] ядегәрлекләренең график реконструкцияләрен ясый. Казан [[мөһәндис]]-төзелеш институтында архитектура факультетын һәм архитектура теориясе һәм тарихы кафедрасын оештыручы. ТР ФА һуманитар фәннәр бүлекчәсен җитәкли, шәрәфле әгъзасы булып тора. Соңгы вакыттагы хезмәтләре – [[Казан Кремле]]н реставрацияләү, [[Кол Шәриф мәчете]] комплексын аякка бастыру, яңа Рамазан мәчетен (''Окольная урамы'') проектлау. Хезмәтләрен күп санлы шәкертләре, ике улы дәвам итә.<ref>[http://tatarile.org/ Татар иле сайтыннан]</ref>
С.С. Айдаров – [[Татарстан]]да [[урта гасыр]]лар архитектураы һәйкәлләре хәрабәләрен реставрацияләү фәнни мәктәбенә ([[Казан]]) нигез салучы. [[Татарстан]]ның заманча [[архитектура]]сында милли – регион үзенчәлекләрен чагылдыру һәм җирле традицияләрне куллану концепиясен эшли һәм тормышка ашыра 150 фәнни мәкалә, 3 монография, 30 проект авторы. [[Болгар]]да, [[Биләр]]дә, [[Казан кирмәне]]ндә [[архитектура]] ядегәрлекләренең график реконструкцияләрен ясый. Казан [[инженер]]-төзелеш институтында архитектура факультетын һәм архитектура теориясе һәм тарихы кафедрасын оештыручы. [[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе|ТР ФА]] һуманитар фәннәр бүлекчәсен җитәкли, шәрәфле әгъзасы булып тора. Соңгы вакыттагы хезмәтләре – [[Казан Кремле]]н реставрацияләү, [[Кол Шәриф мәчете]] комплексын аякка бастыру, яңа [[Рамазан мәчете]]н (''[[Әйләнеч урам (Казан)|Окольная урамы]]'') проектлау. Хезмәтләрен күп санлы шәкертләре, ике улы дәвам итә.<ref>[http://tatarile.org/ Татар иле сайтыннан]</ref>


== Гаиләсе ==
== Гаиләсе ==
[[Ситдыйк Айдаров]] (1895-1938), артист.<br/>
'''Хатыны''' Люция Хөсәен кызы Казан медицина институтында 35 ел эшләгән галимә, уку-укыту бүлеге мөдире, [[1989]] чит ил студентларын укыту бүлеге җитәкчесе.<br/>
'''Хатыны''' Люция Хөсәен кызы Казан медицина институтында 35 ел эшләгән галимә, уку-укыту бүлеге мөдире, [[1989]] чит ил студентларын укыту бүлеге җитәкчесе.<br/>
'''Улы''' [[Равил Айдаров]] – архитектор, Казан дәүләт мөһәндис-төзелеш университетының сынлы сәнгать кафедрасы доценты, Русия архитектура академиясе хокукый әгъзасы.<br/>
'''Улы''' [[Равил Айдаров]] – архитектор, Казан дәүләт инженер-төзелеш университетының сынлы сәнгать кафедрасы доценты, Россия архитектура академиясе хокукый әгъзасы.<br/>
'''Килене''' - фән докторы, профессор, архитектура тарихы кафедрасы мөдире.<br/>
'''Килене''' — фән докторы, профессор, архитектура тарихы кафедрасы мөдире.<br/>
'''Улы''' [[Ильяс Айдаров]] – рәссам, РФ атказанган, ТР халык рәссамы, халыкара мәдәният һәм сәнгать академиясе хокукый әгъзасы, [[Тукай премиясе]] лауреаты.<br/>
'''Улы''' [[Ильяс Айдаров]] – рәссам, РФ атказанган, ТР халык рәссамы, халыкара мәдәният һәм сәнгать академиясе хокукый әгъзасы, [[Тукай премиясе]] лауреаты.<br/>
'''Оныгы''' Руслан Равил улы ([[1973]]) — мигъмарчы.<br/>
'''Оныгы''' Руслан Равил улы ([[1973]]) — мигъмарчы.<br/>
Юл номеры - 53: Юл номеры - 54:
== Бүләкләре, мактаулы исемнәре ==
== Бүләкләре, мактаулы исемнәре ==
* Русия мигъмарият һәм төзелеш фәннәре академиясе мөхбир-әгъзасы ([[1993]])
* Россия архитектура һәм төзелеш фәннәре академиясе мөхбир-әгъзасы ([[1993]])
* Русия мигъмарият мирасы академиясенең хокукый әгъзасы
* Россия архитектура мирасы академиясенең хокукый әгъзасы
* РСФСР атказанган архитекторы ([[1980]])
* РСФСР атказанган архитекторы ([[1980]])
* ТР атказанган фән эшлеклесе ([[1998]])
* ТР атказанган фән эшлеклесе ([[1998]])
Юл номеры - 61: Юл номеры - 62:
* Халыкара мәгълүматлаштыру академиясенең хокукый әгъзасы
* Халыкара мәгълүматлаштыру академиясенең хокукый әгъзасы
* РФ югары һәнәри белем мәгарифе мактаулы хезмәткәре
* РФ югары һәнәри белем мәгарифе мактаулы хезмәткәре
* ТАССР Югары Советы мактау кәгазе
*[[ТАССР Югары Советы]] мактау кәгазе
* «Казанның меңьеллыгы» медале
* «Казанның меңьеллыгы» медале

⚫
== Искәрмәләр ==
⚫
{{искәрмәләр}}


== Чыганаклар ==
== Чыганаклар ==
Юл номеры - 69: Юл номеры - 73:


== Сылтамалар ==
== Сылтамалар ==
{{Тышкы сылтамалар}}
* [http://nailtimler.com/people_page/people_01a/aydarov_sayar_sitdikovich.html Татарлар чикләрсез сайты]
* [http://nailtimler.com/people_page/people_01a/aydarov_sayar_sitdikovich.html Татарлар чикләрсез сайты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160924082953/http://nailtimler.com/people_page/people_01a/aydarov_sayar_sitdikovich.html |date=2016-09-24 }}
* [http://tatarile.org/maglumat tatarile сайты]
* [http://tatarile.org/maglumat tatarile сайты]


== Шулай ук карагыз ==
⚫
== Искәрмәләр ==
<ul>{{#invoke:wd|properties|linked|qualifier|references|P1038|P1039|format=<li>%p[%r][ (%q)]</li>}}</ul>
⚫
{{искәрмәләр}}
{{Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе}}
{{Татарстан Республикасының Атказанган фән эшлеклесе}}


{{DEFAULTSORT:Айдаров, Сәйяр}}
{{DEFAULTSORT:Айдаров, Сәйяр}}

7 окт 2024, 18:14 өчен соңгы юрама

Сәйяр Айдаров
Туган телдә исем Сәйяр Ситдыйк улы Айдаров
Туган 25 июнь 1928(1928-06-25)
Казан
Үлгән 2 гыйнвар 2014(2014-01-02) (85 яшь)
Казан
Күмү урыны Арча зираты
Милләт татар
Ватандашлыгы ССРБ ССРБ→
Россия Россия
Әлма-матер Мәскәү мигъмарият институты[d]
Һөнәре архитектор-реставратор
Җефет Люция Хөсәен кызы, медицина институты мөгаллиме
Балалар уллары Ильяс (1956), Равил (1950)[1]
Ата-ана
Гыйльми дәрәҗә: архитектура докторы[d]
Бу терминның башка аңлатмалары да бар, аларны карау өчен Айдаров битенә күчегез.
Бу терминның башка аңлатмалары да бар, аларны карау өчен Сәйяр (мәгънәләр) битенә күчегез.

Сәйяр Айдаров (Сәйяр Ситдыйк улы Айдаров) – сынчы-архитектор, реставратор. Фән докторы (1990), профессор (1992). РСФСР атказанган архитекторы (1980), ТР атказанган фән эшлеклесе (1998), Татарстан ФА мәртәбәле әгъзасы. Россия архитектура һәм төзелеш фәннәре академиясе мөхбир-әгъзасы (1993).

Тәрҗемәи хәле

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1928 елның 25 июнендә Казанда туган. Мәскәү архитектура институтын (МАРХИ) (1954) тәмамлаган.

  • 1954-1961 Казан махсус фәнни-реставрация сәнәгый остаханәсе фәнни җитәкчесе һәм мигъмары.
  • 1961 елдан Казан инженер-төзелеш институтында: өлкән укытучы, доцент, архитектура теориясе һәм тарихы мөдире, 1990 милли архитектура проблемалары кафедрасы мөдире, профессор, 2000 КГАСА каршындагы архитектура һәм дизайн институты директоры урынбасары.
  • 1971—1987 ТАССР архитекторлар берлеге рәисе.

Иҗаты

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Рамазан мәчете (Окольная урамы)
Олы Кайбыч музее

С.С. Айдаров – Татарстанда урта гасырлар архитектураы һәйкәлләре хәрабәләрен реставрацияләү фәнни мәктәбенә (Казан) нигез салучы. Татарстанның заманча архитектурасында милли – регион үзенчәлекләрен чагылдыру һәм җирле традицияләрне куллану концепиясен эшли һәм тормышка ашыра 150 фәнни мәкалә, 3 монография, 30 проект авторы. Болгарда, Биләрдә, Казан кирмәнендә архитектура ядегәрлекләренең график реконструкцияләрен ясый. Казан инженер-төзелеш институтында архитектура факультетын һәм архитектура теориясе һәм тарихы кафедрасын оештыручы. ТР ФА һуманитар фәннәр бүлекчәсен җитәкли, шәрәфле әгъзасы булып тора. Соңгы вакыттагы хезмәтләре – Казан Кремлен реставрацияләү, Кол Шәриф мәчете комплексын аякка бастыру, яңа Рамазан мәчетен (Окольная урамы) проектлау. Хезмәтләрен күп санлы шәкертләре, ике улы дәвам итә.[2]

Гаиләсе

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Ситдыйк Айдаров (1895-1938), артист.
Хатыны Люция Хөсәен кызы Казан медицина институтында 35 ел эшләгән галимә, уку-укыту бүлеге мөдире, 1989 чит ил студентларын укыту бүлеге җитәкчесе.
Улы Равил Айдаров – архитектор, Казан дәүләт инженер-төзелеш университетының сынлы сәнгать кафедрасы доценты, Россия архитектура академиясе хокукый әгъзасы.
Килене — фән докторы, профессор, архитектура тарихы кафедрасы мөдире.
Улы Ильяс Айдаров – рәссам, РФ атказанган, ТР халык рәссамы, халыкара мәдәният һәм сәнгать академиясе хокукый әгъзасы, Тукай премиясе лауреаты.
Оныгы Руслан Равил улы (1973) — мигъмарчы.
Оныгы Алисә Ильяс кызы (1982) — рәссам, сынчы.
Оныгы Анжела Ильяс кызы (1991) — рәссам.

Фәнни хезмәтләре

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  • Архитектурное наследие Казани. Казан, 1978;
  • Великие Булгары. Казан, 1983 (автордаш);
  • Теория и практика становления национально-региональной школы в архитектуре Татарстана. китапта: Вестник Волжского регионального отделения Рос. академии архитектуры и строит. наук. Түбән Новгород, 1998.
  • Поиск утраченного лица. китапта:Национально-региональное своеобразие в архитектуре Татарстана. Казан, 1999.

Бүләкләре, мактаулы исемнәре

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  • Россия архитектура һәм төзелеш фәннәре академиясе мөхбир-әгъзасы (1993)
  • Россия архитектура мирасы академиясенең хокукый әгъзасы
  • РСФСР атказанган архитекторы (1980)
  • ТР атказанган фән эшлеклесе (1998)
  • ТР ФА мәртәбәле әгъзасы
  • Көнчыгыш илләре архитектурасы академиясенең хокукый әгъзасы
  • Халыкара мәгълүматлаштыру академиясенең хокукый әгъзасы
  • РФ югары һәнәри белем мәгарифе мактаулы хезмәткәре
  • ТАССР Югары Советы мактау кәгазе
  • «Казанның меңьеллыгы» медале

Искәрмәләр

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  1. ↑ Генеалогия базасы сайтында
  2. ↑ Татар иле сайтыннан

Чыганаклар

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  1. Нашёл себя. «Казань», 1993, № 9.
  2. Соколов С. Академик архитектуры. «Республика Татарстан», 25.06.1998.

Сылтамалар

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шулай ук карагыз

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Сәйяр_Айдаров&oldid=4319406