Эчтәлеккә күчү

Австралиядә Һинд дине

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Австралиядә Һинд дине latin yazuında])
Австралиядә Һинд дине
яшәү җире

Сидней, Канберра, Мельбурн, Әделайд, Перт, Брисбэн

Теле

Инглиз теленең Австралия диалекты, Һиндстан телләре, Маврикий Креол теле

Дине

Һинд дине

 Австралиядә Һинд дине Викиҗыентыкта

Демография

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Ел Сан
1986 21500
1991 43580
1996 67270
2001 95473
2006 148 123
2011 275534
2016 440 300

Һинд дине Австралиянең төп диннәренең берсе, аның 440 300 тарафдары бар, бу 2016 ел халык санын алу буенча халыкның 1,9%-ын тәшкил итә, бу 2011 халык санын алу буенча 275 000 кеше белән, Австралиянең халкының 1,3%-ына караганда үсеш.[1] (2006 ел халык санын алу буенча 148119-га караганда үсеш).[2] Һинд дине Австралиянең иң тиз үсүче диннәрнең берсе, күбесенчә иммиграция сәбәпле.[3] Һинд дине шулай ук Австралиядә иң яшь диннәрнең берсе, Һинд дине тарафдарларының тәңгәл килә торган рәвештә 34% һәм 66%-ы 14 һәм 34 яшьтән яшьрәк.[4]

19-ынчы гасырда Британиялеләр беренче мәртәбә Австралиялеләрне Һинд дине тарафдарларын мамык һәм шикәр плантацияләрендә эшләү өчен китергән. Күпләр калган һәм эшмәкәрләр, дөя йөртүчеләр, сәүдәгәрләр һәм кечкенә авыл җәмәгатьләрендә сатучылар булып эшләгән. Хәзерге көндә Һинд дине тарафдарлары медицина, инженерлык, сәүдә һәм мәгълүмат технологияләре кебек өлкәләрдә белгечләр булып тора. Австралия Һинд дине тарафдарлары күбесенчә Һиндстан, Шри Ланка, Фиджи, Малайзия, Сингапур, Непал һәм Фиджи чыгышлы, шул ук вакытта кайберәүләр Синдхтан. Австралия Һинд дине тарафдарларының күпчелеге Көнчыгыш Яр буенда яшиләр һәм Мельбурн һәм Сидней шәһәрләрендә урнашкан. 2016 ел халык санын алу буенча Һинд дине тарафдарлары халкы 440 310 кеше булган, шуларның 39%-ы Зур Сиднейда яшәгән, 29%-ы Зур Мельбурнда яшәгән, һәм 8% Зур Брисбенда һәм Зур Пертта. Иң зур Һиндулар нисбәте булган штатлар һәм территорияләр - Австралия Башкала Территориясе (2,57%) һәм Яңа Көньяк Велс (2,43%), ә иң түбәне Куинслэндта (0,98%) һәм Тасманиядә (0,50%).[5] Җәмәгать буларак Һинд дине тарафдарлары чагыштырмача тыныч һәм башка халык белән гармониядә яшиләр. Алар күпсанлы гыйбадәтханәләр һәм башка дини очрашу урыннарын нигезләгәннәр һәм күпчелек Һинд дине бәйрәмнәрен үткәрәләр.

Ел Процент Артыш
1986 0.14% -
1991 0.25% +0.11%
1996 0.38% +0.13%
2001 0.51% +0.13%
2006 0.75% +0.24%
2011 1.28% +0.53%
2016 1.90% +0.62%

Вакыт сызыгы

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Түбәндәге даталар Һинд дине килүен кыскача тасвирлый.

  • безнең эраның 300-енче еллары - Индонезия Һинд дине тотучы сәүдәгәрләре Австралия Аборигеннары белән контактка керәләр.
  • 1788 – Австралиягә Бенгалия култыгыннан сәүдә корабларында Һиндле экипажлар килә.[6]
  • 1816 – Калькутта портыннан Европа өйләрендә эшләүче йорт хезмәткәрләре Сиднейда эш эзләп киткәннәр.
  • 1844 – Элек Һиндстанда эшләгән П. Фриэлл Һиндстаннан хатыннарны һәм балаларны кертеп 25 йорт эшчесен китергән.[7]
  • 1850s – Синдх сәүдәгәре, Шри Памулл, Мельбурнда опал сәүдәсен ачкан, ул уңышлы булып аның өченче һәм дүртенче буын токымнарына кадәр яшәгән.[8]
  • 1857 – Викториядә халык санын алу 277 Һинд дине тарафдарын күрсәткән. Алтын эзләү бизгәге елларында Австралиягә Викториядәге алтын приискларына күп Һиндлеләр килгән.
  • 1893 – Халык санын алу күрсәткәнчә Яңа Көньяк Велста 521 Һинд дине тарафдары эшләгән.
  • 1901 – Австралиядә 800 тирәсе генә Һиндле яшәгән, күпчелеге Яңа Көньяк Велста һәм Куинслэндта яшәгән.
  • 1911 – Халык санын алу тулаем илдә 3698 Һинд дине тарафдары санын күрсәткән.[9]
  • 1921 – Австралиядә 2200-дән азрак Һинд дине тарафдары яшәгән.
  • 1971 – Австралиягә Свами Прабхупада килә һәм Сиднейда Халыкара Кришна Аңы Җәмгыяте Үзәген нигезли.[10]
  • 1977 – Австралиядә беренче Һинд дине гыйбадәтханәсе Шри Мандир Гыйбадәтханәсе төзелгән. Ул өч тугъры тарафыннан нигезләнгән: Доктор Прем Шанкар (Уҗһани, Уттар-Прадеш), Доктор Падманабн Шриндхар Прабху һәм Доктор Ананд ул Яңа Көньяк Велста Обурнда иске йортны сатып алып аны гыйбадәтханәгә әверелдерү өчен $12000.00 түләгән.[11][12]
  • 1981 – Халык санын алу Викториядә 12 466 Һинд дине тарафдарын, ә Яңа Көньяк Велста 12 256 Һинд дине тарафдарын күрсәткән бу тулаем илдә 41 730 кешедән.
  • 1985 – Шайва Манрам Һинд дине җәмгыяте нигезләнгән булган, бу Ходай Мурукан гыйбадәтханәсен төзү өчен. Hindu society, the Saiva Manram, was formed to build a temple for Lord Murukan. Баштан ук Ходай Муруканны "Сидней Муруканы" дип атаганнар. Шайва Манрам якынча ун ел авыр эшләп Ходай Мурукан гыйбадәтханәсен төзегән.
  • 1986 – 1986 ел халык санын алу буенча, Австралиядә Һинд дине тарафдарлары саны 21 000 - дән арткан.
  • 1991 – 1991 ел халык санын алу буенча, Австралиядә Һинд дине тарафдарлары 43 000 - нән арткан.
  • 1996 – Һиндстанда туган Һинд дине тарафдарлары Австралиядә барлык Һинд дине тарафдарларының 31 процентын тәшкил иткән. Әмма халык санын алу Австралиядә 67270 Һинд дине тарафдары яшәгәнен күрсәткән.[13]
  • 2001 – 2001 ел халык санын алу буенча, Австралиядә Һинд дине тарафдарларының саны 95 000-нән арткан.[14]
  • 2003 – Шри Карфага Виньякар Гыйбадәтханәсе нигезләнгән булган бу Ходай Ганеша/Ганапати/Виньякар гыйбадәтханәсен төзү өчен. "www.vinayakar.org.au"
  • 2006 – 2006 ел халык санын алу буенча Австралиядә Һинд дине тарафдарлары 145 000-нән арткан.[15]
  • 2011 – 2011 ел халык санын алу буенча, Австралиядә Һинд дине тарафдарларының саны 275 000 - нән арткан.[16]
  • 2015 – Даниэль Мухей Австралиянең Бхагават Гитада антны китергән Австралия Парламент Әгъзасы була.[17]

Штат/Территория буенча Һинд дине тарафдарлары

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

2011 ел халык санын алу Яңа Көньяк Велстан кала барлык штатларда 2006 елга караганда Һинд дине тарафдарлары саны икеләтә арткан.

Штат/Территория 2016 Халык Санын Алу буенча Халык саны 2016 Халык Санын алу буенча процент Population 2011 Халык санын Алу буенча Халык саны 2011 Халык Санын алу буенча Процент 2011–2016 Үсеш Искәрмә
Яңа Көньяк Велс 181,402 2.4% 119,843 1.7% +61,559 [18]
Виктория (Австралия) 134,939 2.3% 83,102 1.6% +51,837 [19]
Куинслэнд 45,961 1.0% 28,609 0.7% +17,352 [20]
Көнбатыш Австралия 38,739 1.6% 21,048 0.9% +17,691 [21]
Көньяк Австралия 22,922 1.4% 13,616 0.9% +9,306 [22]
Австралия Башкала Территориясе 10,211 2.6% 6,053 1.7% +4,158 [23]
Төньяк Территория 3,562 1.6% 1,642 0.8% +1,920 [24]
Тасмания 2,554 0.5% 1,608 0.3% +946 [25]
Штат/Территория 2011 Халык санын алу буенча халык саны 2011 Халык санын алу буенча процент 2006 Халык санын алу буенча халык саны 2006 Халык санын алу буенча процент 2006–2011 Артыш Искәрмә
Яңа Көньяк Велс 119,843 1.7% 73,717 1.1% +46,126 [26]
Виктория (Австралия) 83,102 1.6% 42,248 0.9% +40,854 [27]
Куинслэнд 28,609 0.7% 14,040 0.4% +14,569 [28]
Көнбатыш Австралия 21,048 0.9% 8,110 0.4% +12,938 [29]
Көньяк Австралия 13,616 0.9% 5,114 0.3% +8,502 [30]
Австралия Башкала Территориясе 6,053 1.7% 3,289 1.0% +2,764 [31]
Төньяк Территория 1,642 0.8% 536 0.3% +1,106 [32]
Тасмания 1,608 0.3% 784 0.2% +824 [33]
2011 ел халык саны алу күрсәтмәләре буенча Һинд дине тарафдарлары нисбәте буенча Австралиянең географик бүленеше
2011 ел халык санын алу буенча Сидней Метрополитанда Һинд дине.
Австралиядә 2011 ел Халык Санын Алу буенча Әделайдта Һинд дине.

Австралиядә Һинд дине гыйбадәтханәләре

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Демография

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Сиднейда Һинд дине тарафдарлары нисбәте буенча географик бүленеш, 2011 ел халык санын алу буенча

2006 ел халык санын алу буенча, Һиндстанда туган Австралиялеләрнең 44,16%-ы Һинд дине тарафдарлары булган, 47,20%-ы Фиджида туган булган, 1,84%-ы Индонезиядә туган булган, 3,42%-ы Малайзиядә булган һәм 18,61%-ы Шри Ланкада туган булган.[34]

Телләр

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Австралия Һинд дине тарафдарларының 17%-тан азрагы өйдә инглизчә сөйләшәләр. Түбәндә Австралия Һинд дине тарафдарлары өйдә нинди телдә сөйләшкәннәре күрсәтелгән:[35]

Тел 2011 ел 2016 ел Үзгәреш
Тулаем 275,534 440,300 59.80%
Хинди 81,892 119,284 45.66%
Инглиз теле 39,800 58,855 47.88%
Тамил 36,940 53,766 45.55%
Непали 21,766 50,629 132.61%
Гуҗарати 29,250 45,884 56.87%
Телугу 16,717 30,723 83.78%
Пәнҗаби 9,442 16,546 75.24%
Малаялам 5,938 11,687 96.82%
Маратхи 8,774 11,589 32.08%
Каннада 5,383 8,783 63.16%
Бенгали 5,685 8,481 49.18%
Көньяк Азияле 3,531 3,770 6.77%
Индонезия теле 1,171 1,755 49.87%
Француз теле 1,180 1,401 18.73%
Фиджи Хиндустани 572 1,257 119.76%
Маврикий Креол теле 514 883 71.79%
Конкани 609 845 38.75%
Ория 282 694 146.10%
Һинд-Арий 1,988 633 -68.16%
Малай 435 591 35.86%
Тулу 348 543 56.03%
Синдхи 277 521 88.09%
Ассам теле 165 302 83.03%
Вьет теле 109 225 106.42%
Фиджи теле 129 213 65.12%
Сингал теле 232 163 -29.74%
Итальян теле 158 158 0.00%
Бали теле 129 156 20.93%
  • Таблицаларда саннар өтерләр белән өчәр разрядларны аерып кую өчен күрсәтелгән
    • Вакланмалы саннарда нокта белән вакланмалы өлеше бүленеп күрсәтелгән

Сурәтләр

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Шулай ук карагыз

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Byrnes, J 2007,'Hinduism', Religion and Ethics <http://www.abc.net.au/religion/stories/s790133.htm> http://www.theindiansun.com.au/top-story/australias-oldest-hindu-temple-readies-janmasthami/ 2014 елның 12 август көнендә архивланган.

Тышкы сылтамалар

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
  1. ↑ Megan Levy (13 April 2012). Snapshot of a nation: What the census revealed about us. Theage.com.au. 15 December 2017 тикшерелгән.
  2. ↑ 2006 Census Table : Australia. Censusdata.abs.gov.au. әлеге чыганактан 2009-07-10 архивланды. 10 July 2013 тикшерелгән.
  3. ↑ Melbourne's fastest-growing religion. Theage.com.au (30 June 2008). 10 July 2013 тикшерелгән.
  4. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2015-03-23, retrieved 2018-03-11 
  5. ↑ Census TableBuilder - Dataset: 2016 Census - Cultural Diversity. Australian Bureau of Statistics – Census 2016. әлеге чыганактан 2023-01-14 архивланды. 29 July 2017 тикшерелгән.
  6. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2015-04-30, retrieved 2018-03-11 
  7. ↑ http://nriol.com/indiandiaspora/australia-indians.asp
  8. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2015-09-24, retrieved 2018-03-11 
  9. ↑ http://digitalcommons.butler.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1179&context=jhcs
  10. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2021-10-26, retrieved 2018-03-11 
  11. ↑ http://www.srimandir.org/aboutus/history
  12. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2016-03-26, retrieved 2018-03-11 
  13. ↑ http://www.abs.gov.au/AUSSTATS/abs@.nsf/7d12b0f6763c78caca257061001cc588/6ef598989db79931ca257306000d52b4!OpenDocument
  14. ↑ http://www.ncls.org.au/default.aspx?sitemapid=338
  15. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2015-09-24, retrieved 2018-03-11 
  16. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2018-08-05, retrieved 2018-03-11 
  17. ↑ http://www.smh.com.au/nsw/labor-mlc-daniel-mookhey-makes-australian-political-history-by-swearing-on-the-bhagavad-gita-20150512-ggzo9a.html
  18. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2022-11-09, retrieved 2018-03-11 
  19. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2022-11-09, retrieved 2018-03-11 
  20. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2022-11-09, retrieved 2018-03-11 
  21. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2022-11-09, retrieved 2018-03-11 
  22. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2022-11-09, retrieved 2018-03-11 
  23. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2022-11-09, retrieved 2018-03-11 
  24. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2022-11-09, retrieved 2018-03-11 
  25. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2022-11-09, retrieved 2018-03-11 
  26. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2016-08-12, retrieved 2018-03-11 
  27. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2016-08-12, retrieved 2018-03-11 
  28. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2016-08-11, retrieved 2018-03-11 
  29. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2016-08-12, retrieved 2018-03-11 
  30. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2016-08-12, retrieved 2018-03-11 
  31. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2016-08-12, retrieved 2018-03-11 
  32. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2016-08-11, retrieved 2018-03-11 
  33. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2016-08-12, retrieved 2018-03-11 
  34. ↑ 2914.0.55.002 2006 Census Ethnic Media Package (Excel download). Census Dictionary, 2006 (cat.no 2901.0). Australian Bureau of Statistics (27 June 2007). 14 July 2008 тикшерелгән.
  35. ↑ Census 2011 Australia | ABS Population Income | SBS Census Explorer. Sbs.com.au. әлеге чыганактан 2013-07-17 архивланды. 10 July 2013 тикшерелгән.
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Австралиядә_Һинд_дине&oldid=4247492