5 март
(5 mart битеннән юнәлтелде)
5 март — Милади тәкъвимендә өченче айның бишенче көне. Ел ахырына кадәр 301 көн кала.
| ← март → | ||||||
| Дш | Сш | Чш | Пҗ | Җм | Шм | Як |
| 1 | 2 | 3 | ||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
| 2024 ел | ||||||
Дөнья тарихында бу көн:
Дөньяви бәйрәмнәр һәм истәлекле вакыйгалар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Испания ватандашлар сугышы заманында Cincomarzada вакыйгасы, 1838.
Бөтендөнья энергияне нәтиҗәле куллану көне (исп. Día Mundial de la Eficiencia Energética).[2]
Аурупа Берлеге — Бөтенаурупа эксперт-геометр (межевание специалисты) һәм геомәгълүмат көне (фр. Journée européenne du géomètre-expert et de la géoinformation), Җерар Меркатор (05.03.1512-02.12.1594, fr) истәлегенә.[3],[4]
Азәрбайҗан — Физик культура һәм спорт көне (рус. День физической культуры и спорта в Азербайджане).
Бөекбритания / 
Корнуолл — Изге Пиран көне (ингл. St Piran's Day), Корнуолл һәм аккургаш шахтерлары яклаучысы бәйрәме, корн халкының милли көне.
Бразилия:
- Классик музыкасы көне (порт. Dia da Música Clássica).[5]
Кооперативлашучыларның күмәкләшү көне (порт. Dia da Integração Cooperativista).[6]- Бразилиялы филателистлар көне (порт. Dia do Filatelista Brasileiro).[7]
- Испания /
Сарагоса — Бишенче март вакыйгасы (исп. Cincomarzada), 1838 елда шәһәр ватандашлары Испаниядәге (1833-39) елларында ватандашлар сугышы һәм тәхет өчен барган бәрелешләр заманында 
Карлос гаскәрләре хөҗүменә каршына уңышлы тора алуларын билгеләүче бәйрәм. 
Кыргызстан — Мәхкәмә системасы хезмәткәрләре көне (рус. День работника судебной системы Кыргызстана).
Кытай Җөмһүрияте / Файл:Scouts of China.png Кытай скаутлары (zh) — Скаутлар бәйрәме (кыт. 童軍節).
Кытай Халык Җөмһүрияте — Лэй Фэньдан үрнәк алу көне (кыт. 学雷锋日, ингл. Learn from Lei Feng Day).
Иран — Агачлар утырту көне .
Польша:
- Каенана көне (пол. Dzień Teściowej).
- Стоматология көне (пол. Dzień Dentysty).[8]
Россия Федерациясе — Хәрби хәбәрләшү хезмәтенең барлыкка килүе көне (рус. День образования Службы Военных Сообщений), 1918.[9]
Мари Илнең байрагын һәм гербын кабул итү көне
- 1943 — «Правда» гәзитендә Татар халкының сугышчы-татарларга хаты басыла.
- 1946 — Уинстон Черчилль «Салкын сугыш» башлануын берлдергән «Фултон чыгышын» ясый.
- 1970 — «Атом-төш коралын таратмау турында килешү» көченә керә.
- 1979 — «Вояджер-1» космик аппараты Юпитер планетасына барып җитә.
Шулай ук карагыз: Төркем:5 март көнне туганнар
- 1857 — Шакир Рәмиев, сәнәгатьче, хәйрияче, нашир.
- 1865 — Лев Урванцов,
- 1866 — Әлихан Бүкәйханов, казакъ җәмәгать эшлеклесе, укытучы, журналист, этнограф.
- 1866 — Феофан Ерёмин,
- 1871 — Роза Люксембург, Европа инкыйлаби сул социал-демократиясенең эшлеклесе, марксизм теоретигы, фәлсәфәче, икътисадчы һәм публицист.
- 1875 — Георгий Белоновский,
- 1886 — Тимофей Кривов,
- 1890 — Фёдор Григорьев,
- 1891 — Георгий Шебуев,
- 1901 — Борис Огнев,
- 1904 — Алексей Посконов,
- 1905 — Һәдия Дәүләтшина, башкорт язучысы.
- 1908 — Әнәс Камал, татар драматургы.
- 1909 — Дмитрий Богомолов,
- 1910 — Александр Кобелев,
- 1913 — Ирина Хворова,
- 1922 — Борис Чекин,
- 1922 — Григорий Галазий,
- 1923 — Лев Кузнецов,
- 1924 — Борис Домашников, ССРБ халык рәссамы (1982), Салават Юлаев премиясе лауреаты (1977).
- 1931 — Каюм Ихин,
- 1934 — Даниел Канеман,
- 1934 — Фанил Сәяхов,
- 1936 — Антонина Крюкова,
- 1940 — Рәисә Нуриева,
- 1941 — Гөлнур Хәкимова, татар театр артисты.
- 1942 — Фелипе Гонсалес,
- 1947 — Мәүлит Ямалетдин, курайчы, башкорт шагыйре, язучысы.
- 1949 — Хәмит Латыйпов, рәссам, шагыйрь.
- 1950 — Рәфыйк Билалов,
- 1951 — Рөстәм Фәйзуллин, татар шагыйре, журналист.
- 1952 — Валентина Никонова,
- 1956 — Шамил Сериков, классик көрәштә Олимпия чемпионы.
- 1958 — Рамил Искужин,
- 1960 — Илдар Әхтәмов, ортопед-травматолог, профессор.
- 1960 — Элина Архипова,
- 1963 — Әнисә Муллаголова,
- 1963 — Лиана Нифонтова,
- 1970 — Александр Вучич,
Сербия президенты. - 1970 — Илнур Сираҗиев,
- 1972 — Руслан Кудашов, театр режиссёры, «Алтын битлек» премиясе лауреаты.
- 1973 — Илшат Фәйзуллин,
- 1983 — Ләйсән Каюмова, драма актрисасы.
- 1985 — Разил Хәзетдинев,
- 1990 — Самвел Мнацян,
Шулай ук карагыз: Төркем:5 март көнне вафатлар
- 1857 — Дмитрий Протопопов,
- 1894 — Андрей Бруннер,
- 1906 — Николай Любимов,
- 1909 — Җивани,
- 1940 — Хафиз Сабиров,
- 1953 — Иосиф Сталин, СССР җитәкчесе.
- 1953 — Сергей Прокофьев,
- 1958 — Иван Сериков,
- 1961 — Кьелл Абел,
- 1966 — Анна Ахматова, рус шагыйрәсе.
- 1988 — Петр Рогалев,
- 1996 — Галина Кравченко,
- 1999 — Антонина Грибанова,
- 2001 — Хөсәен Мухтаров,
- 2010 — Габдрәшит Бигиев,
- 2011 — Галина Кожевникова,
- 2013 — Уго Чавес,
Венесуэла президенты. - 2014 — Рөстәм Вәлиев, гармунчы-виртуоз.
Дини бәйрәмнәр һәм истәлекле даталар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Исем бәйрәмнәре
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Шулай ук карагыз
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ (ингл.) Vanuatu National Advisory Board on Climate Change and Risk Reduction: Custom Chief Day 2016 елның 10 март көнендә архивланган.
- ↑ (исп.) Instituto Nacional de Tecnologías Educativas y de Formación del Profesorado, Ministerio de Educación, Cultura y Deporte del Gobierno de España / Día Mundial de la Eficiencia Energética
- ↑ (фр.) [1](үле сылтама)
- ↑ (фр.) [2] 2014 елның 27 февраль көнендә архивланган.
- ↑ (порт.) Dia da Música Clássica 2014 елның 13 март көнендә архивланган.
- ↑ (порт.) Unicred comemora o Dia da Integração Cooperativista(үле сылтама)
- ↑ (порт.) 05/03 — DIA DO FILATELISTA BRASILEIRO(үле сылтама)
- ↑ (пол.) 5 marca – Dzień Dentysty, we-dwoje.pl
- ↑ (рус.) http://www.rau.su/observer/N1-2_03/1-2_18.htm
