Graaf Dracula
| Graaf Dracula | |
| |
Graaf Dracula soos deur Béla Lugosi uitgebeeld in 1931 se fliek Dracula.
| |
| Skepping | |
|---|---|
| Geskep deur | Bram Stoker |
| Uitgebeeld deur | Bela Lugosi, Christopher Lee, Gary Oldman en vele ander |
| Inligting | |
| Byname | Bose Oog[1] Graaf De Ville[2] Mnr. De Ville[3] Ordog Nosferatu Vlad III Dracula Vlad die Deurboorder |
| Spesie | Vampier, ondooie mens, weerwolf[4][5] |
| Geslag | Manlik |
| Titel | Transsilvaniese adellike[6] Woiwode van Walachye[7] Solomonari[8] Vampierkoning [9] |
| Getroud met | Bruide van Dracula |
| Nasionaliteit | Szekler |
Graaf Dracula is die titelkarakter en hoofantagonis in Bram Stoker se 1897-rilroman Dracula. Hy word beskou as die model vir alle daaropvolgende vampiere. Hy word ook in die roman uitgebeeld as die oorsprong van weerwolflegendes.[10]
Dracula is ’n ondooie, eeue oue vampier wat in ’n vervalle kasteel in Transsilvanië woon. Hy was in die lewe ’n soldaat en staatsman met ’n goeie kennis van vele vakgebiede, onder meer swartkuns. Hy word beskryf as die slimste, slinkste en dapperste seun van Transsilvanië.
As vampier het Dracula menslike bloed nodig om te oorleef. Hy het talle bomenslike kragte, soos om van gedaante te verander en diere te beheer, en hy beskik oor hipnotiese en telepatiese vermoëns. Wanneer hy iemand byt, verander hy of sy ook in ’n vampier. Daar is egter beperkings aan sy kragte – bedags kan hy nie funksioneer nie en slaap hy; hy kan nie sy lus vir bloed beheer nie; sekere voorwerpe kan hom doodmaak of sy kragte ongedaan maak; hy het in die vreemde Transsilvaniese grond nodig om volkome te rus en sy kragte te herwin.
Ander eienskappe wat aan Dracula toegeskryf word, is in daaropvolgende aanpassings van die oorspronklike boek bygevoeg of verander. Die karakter verskyn dikwels in van rolprente tot allerlei stories.
Aan die begin van Stoker se boek beplan graaf Dracula om die wêreld oor te neem en koop hy ’n huis in Londen. Daarna reis hy na Engeland, waar hy gou sy oog op twee vroue het. Hy verander die een, Lucy, in ’n vampier. Haar vriendin, Mina, en ’n paar mans begin inligting oor Dracula versamel en volg hom toe hy eindelik terugvlug na Transsilvanië. Hier vermoor hulle hom.
Sommige van Dracula se eienskappe, veral wat sy herkoms betref, is volgens sommige geskoei op die 15de-eeuse prins Vlad die Deurboorder van Walachye, wat ook as Dracula bekend was.
Stoker se skepping
[wysig | wysig bron]Bram Stoker se boek is geskryf in die vorm van briewe waarin graaf Dracula se eienskappe, magte, vermoëns en swakhede deur verskeie vertellers beskryf word, uit verskillende oogpunte.[11]
Graaf Dracula (hoewel sy naam nie in die roman genoem word nie, kry hy in sommige flieks die voornaam "Vladimir") is ’n ondooie, eeue oue vampier en ’n Transsilvaniese edelman wat beweer hy is ’n Szekler wat van Attila die Hun afstam. Hy woon in ’n vervalle kasteel in die Karpate. Anders as die vampiere van Oos-Europese folklore, wat as weersinwekkend en lyk-agtig uitgebeeld is, straal Dracula ’n soort aristokratiese sjarme uit. In sy gesprekke met Jonathan Harker blyk hy is baie trots op sy bojaarse erfenis en het ’n nostalgie vir die verlede, waarvan die heroïsme, eer en dapperheid volgens hom in moderne tye net ’n herinnering is.
Vroeë lewe
[wysig | wysig bron]Besonderhede oor sy vroeë lewe is vaag, maar daar word genoem "hy was in die lewe ’n uiters wonderlike man. Soldaat, staatsman en alchemis. Alchemie was in sy tyd die hoogste ontwikkeling van wetenskaplike kennis. Hy het ’n sterk brein, ’n opvoeding sonder gelyke en ’n hart wat geen vrees of wroeging geken het nie, gehad . . . daar was nie ’n kennisveld wat hy nie ondersoek het nie."[12] Hy het swartkuns bestudeer aan die Scholomance-akademie in die Karpate en het ’n groot kennis van alchemie en towerkuns gehad.[13] Soos dit sy status as woiwode (prins of hertog) betaam het, het het hy soldate teen die Turke aan die ander kant van die Donau gelei. Volgens die bewerker van sy ondergang, Abraham van Helsing, "moes hy inderdaad woiwode Dracula gewees het wat naam teen die Turke gemaak het, anderkant die groot rivier aan die grens van Turkye-land. As dit so is, was hy geen gewone man nie; in daardie tyd, en eeue daarna nog, is van hom gepraat as die slimste en slinkste, sowel as die dapperste van die seuns van die 'land anderkant die woud'."[14] Nadat hy gesterf het en in die kapel van sy kasteel begrawe is, het Dracula as ’n vampier teruggekeer uit die dood en lewe hy al verskeie eeue lank in sy kasteel met drie verskriklike mooi vroulike vampiere aan sy sy.[15]
Verhaal
[wysig | wysig bron]
"Dracula's Guest" gaan oor ’n Engelse reisiger wie se naam nie genoem word nie. Hy loop in München rond voordat hy na Transsilvanië vertrek. Dit is Heksenag en die jong man verlaat sy hotel ondanks waarskuwings. Hy loop alleen deur ’n digte woud en in ’n stadium voel hy hy word deur ’n lang, skraal vreemdeling (waarskynlik graaf Dracula) dopgehou.
Die klimaks van die verhaal vind in ’n ou begraafplaas plaas waar die Engelsman ’n slapende vroulike vampier, gravin Dolingen, teenkom in ’n marmergraftombe met ’n ysterpaal wat daardeur gedryf is. Die mooi vampier word wakker en roep ’n sneeustorm op voordat sy deur weerlig getref word en terugkeer na haar ewige tronk. Die Engelsman se probleme is egter nie heeltemal verby nie, en hy word deur ’n onsigbare mag weggesleep en bewusteloos gelaat. Hy word wakker en sien ’n reusewolf lê op sy bors en lek aan sy nek; die wolf hou hom egter net warm en beskerm hom totdat hulp opdaag. Toe die Engelsman eindelik na sy hotel teruggeneem word, is daar ’n telegram vir hom van sy gasheer Dracula wat op hom wag, met ’n waarskuwing van "gevare van sneeu en wolwe en die nag".
Wanneer die Dracula-verhaal in die laat 19de eeu begin, voer Dracula sy lang beplande voorneme uit om die wêreld oor te neem. Hy infiltreer Londen om sy terreurbewind te begin. Hy vra Jonathan Harker, ’n pas gekwalifiseerde Engelse prokureur, om hom regshulp te gee oor die aanskaffing van eiendom. Dracula beïndruk Harker aan die begin met sy hartlikheid en kennis van die geskiedenis, en "red" hom selfs uit die kloue van die drie vroulike vampiere in die kasteel. Intussen wil Dracula vir Harker net lank genoeg aan die lewe hou om die transaksie af te handel en soveel moontlik van Engeland te leer.
Eindelik verlaat Dracula sy kasteel en gaan met 50 kiste Transsilvaniese grond aan boord van ’n Russiese skip, die Demeter. Hy het die grond nodig om sy krag te herwin en in die dag te rus. Gedurende die reis na Whitby, ’n Noord-Engelse kusdorp, drink hy die bloed van die skip se bemanning. Net die kaptein se lyk word later gevind. In die kaptein se logboek word vertel van vreemde gebeure wat op die reis plaasgevind het. Dracula verlaat die skip in die vorm van ’n hond.
Gou val die graaf Harker se verloofde, Wilhelmina "Mina" Murray, en haar vriendin Lucy Westenra lastig. Daar is ook ’n band tussen Dracula en Renfield, ’n pasiënt in ’n inrigting met John Seward aan die hoof. Renfield eet insekte, spinnekoppe, voëls en ander diere om hul "lewenskrag" uit hulle te absorbeer. Renfield dien as ’n soort sensor – hy reageer as Dracula naby is en verskaf so leidrade. Dracula begin om Lucy se slaapkamer elke nag te besoek; hy dreineer haar bloed uit haar en besmet haar terselfdertyd met die vloek van vampirisme. Haar drie vryers – Seward, Arthur Holmwood en Quincey Morris – weet nie hoekom Lucy so agteruitgaan nie en vra hulp by Seward se mentor, die Nederlandse dokter Abraham van Helsing. Van Helsing raai gou wat die bonatuurlike bron van haar toestand is, maar sê niks. Ondanks ’n poging om die vampier met knoffel weg te hou, val Dracula Lucy se huis nog een keer aan, maak haar ma dood en verander Lucy in een van die ondooies.
Harker ontsnap intussen uit Dracula se kasteel en gaan na Engeland, skaars lewend en erg getraumatiseer. Op Seward se voorstel vra Mina by Van Helsing hulp oor Harker se gesondheid. Sy lees sy dagboek en oorhandig dit aan Van Helsing. Dit verskaf die eerste leidraad oor Lucy se aanvaller, en spoor Mina aan om al die inligting oor Dracula bymekaar te maak uit nuusartikels, briewe, koerantuitknipsels en elke lid van die groep se dagboek. Dit help die groep om Dracula se bewegings na te speur en later agter te kom Renfield se gedrag word regstreeks deur Dracula beïnvloed. Hulle vind ook uit Dracula het ’n huis net langs dié van Seward gekoop. Hulle probeer Dracula opspoor sodat hulle hom kan vernietig.
Nadat Lucy verskeie kinders aangeval het, gaan Van Helsing, Seward, Holmwood en Morris haar grafkelder binne en maak haar dood om haar siel te red. Later sluit Harker by hulle aan en hy help die groep om uit te vind Dracula het verskeie eiendomme in Londen gekoop[16] onder die skuilnaam "graaf De Ville".[17] Dracula se hoofplan was om elk van sy 50 kiste met grond na ’n eiendom te neem sodat hy verskeie skuilplekke deur die hele Londen sou hê.[18] Die groep dwing die kiste oop en plaas nagmaalsbrood in elk voordat hulle dit weer verseël. So kan Dracula nie in hulle skuil nie.[19]
Dracula kry toegang tot Seward se huis deur Renfield te dwing om hom daarheen te nooi. Toe hy by die kamer wil ingaan waar Harker en Mina bly, probeer Renfield hom keer en Dracula wond hom noodlottig. Terwyl hy sterf, vertel Renfield vir Seward en Van Helsing dat Dracula agter Mina aan is. Van Helsing en Seward kom op Dracula af waar hy Mina byt en haar dwing om sy bloed te drink. Die groep dwing Dracula met kruise en nagmaalsbrood om te vlug, en Dracula verdwyn as ’n donker mis. Die groep hou daarna aan om nog van Dracula se skuilplekke te soek.[20] Hoewel Dracula se "doop" van Mina hom ’n telegrafiese verbinding met haar gee, boemerang dit toe Van Helsing Mina hipnotiseer en dié verbinding gebruik om Dracula se spoor terug na Transsilvanië te volg.
Eindelik vernietig die groep Dracula in ’n geveg met sy sigeunerlyfwagte. Ondanks die bekende beeld van Dracula wat sterf met ’n paal wat sy hart deurboor, beskryf Mina se vertelling hoe Harker hom met sy mes onthoof het terwyl Morris terselfdertyd sy hart met ’n ander mes deurboor het. (Mina Harker se dagboek, 6 November, Dracula hoofstuk 27). Sy liggaam verander daarna in stof, maar nie voordat Mina ’n uitdrukking van vrede op sy gesig sien nie.
Eienskappe
[wysig | wysig bron]Hoewel Dracula vroeg in die boek skuil agter ’n masker van hartlikheid, kry hy woede-aanvalle wanneer sy planne skeefloop. Toe die drie vroulike vampiere in sy kasteel probeer om Jonathan Harker te verlei, val Dracula die een fisiek aan en betig hulle woedend vir hul ongehoorsaamheid. Daarna praat hy sagter met hulle en verseker al drie van sy liefde.
Hy hou van antieke argitektuur en verkies ou huise wanneer hy eiendom koop, want "’n nuwe huis sal my doodmaak". Hy sê ook dit sal hom ’n eeu neem om ’n nuwe huis woonbaar te maak.[21]
Dracula is baie trots op sy vegtersverlede, en vertel vir Harker hoe die Szekler-volk heldebloed het. Hy toon ook ’n belangstelling in die geskiedenis van die Britse Ryk en praat bewonderend van sy mense. Hy het ’n ietwat outydse mening oor die wêreld: Hy bejammer gewone mense vir hul weersin in hul donkerder drange. Hy is egter nie sonder menslike emosie nie; hy sê dikwels hy kan ook liefhê.[22]
Hoewel hy gewoonlik met ’n sterk Oos-Europsese aksent uitgebeeld word, lui die oorspronklike boek net sy Engels is uitstekend, maar met ’n vreemde toon.
Sy voorkoms wissel saam met sy ouderdom. Vroeg in die boek word hy beskryf as maer, met ’n lang wit snor, gepunte ore en skerp tande.[23] ’n Dieretuinopsigter merk ook op (in hoofstuk 11) dat hy ’n krom neus het en sy baard gepunt is met ’n wit streep daarin. Hy het swart klere aan en het hare in sy handpalms. Jonathan Harker beskryf hom as ’n ou man "wat wreed lyk en buitengewoon bleek is".[23] Wanneer hy kwaad is, kom die graaf se dierlike geaardheid uit en is sy blou oë vlammend rooi (Jonathan Harker se dagboek, Dracula, hoofstuk 4).
Namate die verhaal vorder, kry Dracula ’n al hoe jonger voorkoms. Nadat Harker hom met ’n graaf geslaan het, het hy vir die res van die verhaal ’n litteken aan sy voorkop.
Kragte en swakhede
[wysig | wysig bron]Dracula het in die verhaal baie bonatuurlike kragte, en daar word geglo hy het dié vermoëns gekry danksy onderhandelings met die duiwel. Hoofstuk 18 van die boek beskryf baie vermoëns, swakhede en beperkings van Dracula en van vampiere in die algemeen. Dracula het bomenslike krag; volgens Van Helsing is hy so sterk soos 20 sterk mans. Hy gooi nie ’n skaduwee nie en het nie ’n weerkaatsing in ’n spieël nie. Hy is bestand teen gewone aanvalle; toe ’n matroos hom met ’n mes probeer steek, gaan die lem deur hom soos deur die lug.[24] Hoekom Harker en Morris se messe hom eindelik doodmaak, word nie verduidelik nie.
Die graaf kan swaartekrag omseil en het bomenslike ratsheid – hy kan skuins teen vertikale oppervlakke loop, soos ’n reptiel. Hy het sterk hipnotiese, telepatiese en illusionêre kragte. Hy kan ook in ’n mate "verdwyn en elders verskyn".
Hy het die wysheid en slinksheid van eeue. Hy bly altyd jonk en kan selfs jonger word as hy baie bloed drink, en daarom kan hy nie weens ouderdom sterf nie.[25] Hy kan diere soos rotte, uile, vlermuise, motte, jakkalse en wolwe beheer. Sy mag oor die diere is egter beperk, soos gesien kan word toe die groep sy kasteel binnegaan. Hy gee ’n swerm vlermuise opdrag om die groep aan te val, maar Seward stuur ’n trop honde op die vlermuise af en die vlerkmuise vlug. Dracula het toe geen beheer oor hulle nie.[26] Dracula kan ook die weer beheer en in ’n mate die elemente soos storms en mis.[25]
Gedaantewisseling
[wysig | wysig bron]Dracula kan van gedaante wissel soos hy wil. Hy kan groter en kleiner word; hy kan die vorm van ’n vlermuis, wolf, groot hond of mis aanneem. In die maanlig kan hy soos stof in die strale daarvan reis. Hy kan deur fyn krakies beweeg terwyl hy sy menslike vorm behou of in die vorm van mis; volgens Van Helsing kan hy deur die haarbreedte-spasie van ’n graf of kis glip. Lucy het as vampier dieselfde vermoë. Toe die groep in haar grafkelder inbreek en die verseëlde kis oopmaak, is dit leeg.[27]
Vampirisme
[wysig | wysig bron]
Een van Dracula se geheimsinnigste kragte is sy vermoë om ander in vampiere te verander deur hulle te byt. Volgens Van Helsing kom daar saam met dié verandering die vloek van onsterflikheid. "Hulle kan nie sterf nie, maar moet eeu ná eeu aangaan en nuwe slagoffers byvoeg en die booshede van die wêreld vermenigvuldig. Almal wat aan die hand van die ondooies sterf, word self ondood en maak ander hul prooi. So word die kring al hoe wyer, soos die rimpels van ’n klip wat in die water gegooi word."[28]
Die vampier se byt self veroorsaak nie die dood nie, maar wel die manier waarop vampiere die bloed uit die slagoffer dreineer om hul invloed oor hulle te vergroot. As die persoon wat gebyt word nie sterf nie, word hy of sy hipnoties deur die vampier beïnvloed. Terwyl Dracula stadig Lucy se bloed dreineer, sterf sy aan bloedverlies en word later ’n vampier, ondanks Seward en Van Helsing se pogings om vir haar bloedoortappings te gee.[29]
Hy gebruik ook nekromansie en divinasie sodat almal wat aan sy hand sterf, steeds sy opdragte kan uitvoer.[25]
- Bloedlating
Dracula het net menslike bloed nodig om te oorleef en dit maak hom jonger. Sy krag kom uit ander se bloed en daarsonder kan hy nie oorleef nie.[25][30] Die bloed gee hom egter nie die vermoë om te hervorm nie; nadat hy met ’n graaf geslaan is, bly die litteken aan sy voorkop.[31]
Dracula verkies vroulike slagoffers.[32] Harker sê hy glo Dracula het ’n tyd wanneer hy vas en ’n tyd wanneer hy bloed drink.[33] Dracula sê egter wel vir Mina dat die aanwending van sy vermoëns hom ’n begeerte gee om bloed te drink.[34]
- Die Vampier se Bloeddoop
Graaf Dracula word uitgebeeld as die "vampierkoning" en hy kan ander vampiere beheer. Om Mina en die res van die groep te straf omdat hulle hom teengaan, byt hy haar op minstens drie geleenthede. Hy dwing haar ook om sy bloed te drink; dit dra die vloek van vampirisme aan haar oor en gee hom ’n telepatiese verbinding met haar gedagtes.[35] Hipnotisme kan egter net voor dagbreek uitgevoer word.[36] Van Helsing verwys na die drink van bloed deur die vampier en die slagoffer as "die Vampier se Bloeddoop".[37]
Die uitwerking daarvan verander Mina mettertyd fisiek en geestelik. ’n Paar oomblikke nadat Dracula haar aangeval het, plaas hy ’n stukkie nagmaalsbrood op haar voorkop om haar te seën; toe die brood aan haar voorkop raak, brand dit haar en laat ’n litteken. Haar tande word langer, maar nie skerper nie; sy begin haar aptyt verloor en kry ’n weersin in gewone kos;[38] sy slaap bedags al hoe meer en kan nie voor sonsondergang wakker word nie; sy begin al hoe minder in haar dagboek skryf. Toe Van Helsing later dieselfde brood in ’n kring om haar verkrummel, kan sy nie uit die kring tree nie en ontdek so ’n nuwe vorm van beskerming.[39]
Dracula se dood kan enige slagoffer daarvan bevry om ’n vampier te word, maar Van Helsing onthul as hy daarin slaag om te ontsnap, kan sy voortgesette bestaan verseker dat al teister hy Mina nie langer nie, sy ’n vampier sal word wanneer sy eindelik ’n natuurlike dood sterf.
Beperkings op sy kragte
[wysig | wysig bron]Dracula is veel swakker in die daglig en kan net net met dagbreek, om en by twaalfuur die middag en met skemer van gedaante verander (snags en wanneer hy by sy graf is, kan hy onbelemmerd sy vorm verander). Die son maak hom nie dood soos soms in stories vertel word nie, maar as die son op hom skyn, verdwyn al sy vermoëns.
Ook sy vermoë om te reis is beperk, want hy kan net met hoog- of laagwater oor water loop. Daarom kan hy nie in die vorm van ’n vlermuis of mis oor ’n rivier vlieg nie. Hy kan nie eens self op ’n boot klim of afklim nie; hy moet gedra word. Verder kan hy nie ’n plek binnegaan tensy hy daarheen genooi is nie, al is dit deur ’n besoeker. As hy eers genooi is, kan hy kom en gaan soos hy wil.[25]
Swakhede
[wysig | wysig bron]- Dors
Dracula het ’n lus vir bloed wat hy blykbaar nie kan bedwing nie. Wanneer hy bloed sien, kom ’n duiwelse raserny oor hom wat maak dat hy bloed móét drink. Ander aanpassings van die verhaal noem hierdie onbeheerste toestand "die dors".
- Beskerming
Godsdienstige voorwerpe beïnvloed hom so dat hy geen kragte het nie en dit kan selfs sy onbeheerste dors stuit. Hy het ’n weersin in knoffel, sowel as kruise en nagmaalsbrood.[40]
As die tak van ’n wilderoos bo-op sy kis geplaas word, kan hy nie ontsnap nie. ’n Heilige koeël wat in die kis in geskiet word, sal hom doodmaak sodat hy "waarlik dood" bly.[25]
Die wildelysterbes word ook genoem as ’n manier om jou teen vampiere te beskerm, maar die uitwerking is onbekend.[41] In die Victoriaanse tydperk is ook geglo dié boom of struik kan jou beskerm teen bose geeste en hekse.
Doodslaap
[wysig | wysig bron]Die rustoestand van vampiere bedags word in Stoker se boek as ’n doodagtige slaap beskryf; hulle slaap met oop oë, kan nie wakker word of beweeg nie en is onbewus van die teenwoordigheid van mense. Dracula is minstens een keer in die dag aktief om ’n slagoffer te agtervolg. Hy koop egter eiendom in Londen "oor die toonbank", wat daarop dui hy het nie die vermoë om in daglig te funksioneer nie.[42]
In ’n vreemde land het hy Transsilvaniese grond nodig om volkome te rus en sy kragte te herwin; tuis moet hy in sy kis wees. Daarom moet hy kiste grond na Londen saamneem. Hy is egter op sy sterkste wanneer hy tuis of op enige ontheiligde plek is.[25][43]
As Dracula of ’n ander vampier vol bloed gedrink is, sal hulle langer as gewoonlik in dié doodslaap bly.[44]
Ander vermoëns
[wysig | wysig bron]Hoewel die mense van Transsilvanië meestal bang is vir Dracula, het hy mense wat aan hom getrou is soos sigeuners en ’n groep Slowake wat sy kiste grond dra op pad na Londen en as ’n gewapende konvooi dien. Dit lyk of hulle weet wie hy regtig is, want hulle lag vir Harker toe hy teenoor hulle kla en verraai hom toe hy ’n brief probeer stuur deur dit vir die graaf te gee.
Dracula het oënskynlik beheer oor mense met geestesteurings, soos Renfield. Hy word nooit gebyt nie, maar aanbid Dracula en verwys verskeie kere in die boek na hom as "Meester". Dracula plaas mense soos Lucy ook in ’n soort beswyming waarin hulle in hul slaap loop sodat hy beheer oor hulle kan uitoefen en terselfdertyd sy bloedlus kan bevredig.
Dracula se kragte en swakhede verskil grootliks van aanpassing tot aanpassing. Vampiere in verskeie legendes voor en ná hom het egter soortgelyke eienskappe gehad.
Moontlike inspirasie
[wysig | wysig bron]Reeds in 1958 het Cecil Kirtly voorgestel die karakter Dracula is geskoei op die historiese prins Vlad Dracula van Walachye wat in Transsilvanië gebore is. Hy was ook bekend as Vlad Ṭepeș of Vlad die Deurboorder. Ná die publikasie van In Search of Dracula deur die Roemeense akademikus Radu Florescu en die Amerikaanse skrywer Raymond McNally in 1972, het hierdie voorgestelde verbintenis groot aandag getrek onder die publiek.
Die naam "Dracula" is ’n naam van Vlad Ṭepeș se familie; dit is afgelei van die Orde van die Draak, wat deur die Heilige Romeinse keiser gestig is om die Christendom te handhaaf en die ryk teen die Ottomaanse Turke te beskerm. Vlad II Dracul, die pa van Vlad III, is omstreeks 1431 tot die orde toegelaat danksy sy dapperheid in gevegte teen die Turke en het die bynaam Dracul ("Draak") gekry. Sy seun was dus Dracula (die Slawiese genitief van Dracul, en dus "seun van die Draak"). Van 1431 af het Vlad II die embleem van die orde gedra en later, as heerser van Walachye, het sy geld die simbool van die draak opgehad.[45]
Stoker het op die naam Dracula afgekom terwyl hy oor die Roemeense geskiedenis opgelees het en het dit gekies om die naam "graaf Wampyr", wat hy oorspronklik vir sy vampier in gedagte gehad het, te vervang.
Sekere kenners van Dracula, onder andere die Kanadees Elizabeth Miller, het dié verbintenis reeds in 1998 bevraagteken. Hulle het gemeen Stoker het min van Vlad III se geskiedenis geweet buiten die naam "Dracula". In ’n gesprek met Jonathan Harker in hoofstuk 3 verwys Dracula na sy agtergrond, en dit stem ooreen met elemente van die Britse konsul in Walachye William Wilkinson se boek. Stoker noem die woiwode van die Dracula-ras wat teen die Turke geveg het en later deur sy broer verraai is – historiese feite wat onteenseglik na Vlad III wys. Wilkinson het geskryf:
Who was it but one of my own race who as Voivode crossed the Danube and beat the Turk on his own ground? This was a Dracula indeed! Woe was it that his own unworthy brother, when he had fallen, sold his people to the Turk and brought the shame of slavery on them! Was it not this Dracula, indeed, who inspired that other of his race who in a later age again and again brought his forces over the great river into Turkey-land; who, when he was beaten back, came again, and again, though he had to come alone from the bloody field where his troops were being slaughtered, since he knew that he alone could ultimately triumph! (Hoofstuk 3, bl. 19)
Van Helsing noem later in Stoker se boek die graaf se identiteit in verwysing na ’n brief van sy vriend Arminius:
He must, indeed, have been that Voivode Dracula who won his name against the Turk, over the great river on the very frontier of Turkey-land. (Hoofstuk 18, bl. 145)
Dit moedig die leser aan om wel die graaf met die woiwode Dracula te identifiseer wat die eerste keer in hoofstuk 3 genoem word, die een wat deur sy broer verraai is: Vlad III Dracula, verraai deur sy broer Radu die Mooie, wat die Turke se kant gekies het. Maar in hoofstuk 25 laat vaar Van Helsing en Mina hierdie onontginde verbintenis met Vlad III en beskryf die graaf se verlede as dié van "daardie ander een van sy ras" wat "in ’n latere tydperk" geleef het. Deur Vlad III gladweg met ’n naamlose dubbelganger te vervang, het Stoker vermy dat sy hoofkarakter duidelik met ’n historiese persoon verbind kan word wat in ’n geskiedenisboek naspeurbaar is.
Net so wou die skrywer nie die presiese ligging van die graaf se blyplek, Kasteel Dracula, laat blyk nie. Stoker het in sy eie handskrif erken hy het ’n spesifieke ligging vir die kasteel in gedagte gehad terwyl hy die boek geskryf het: ’n onbewoonde bergspits in die Transsilvaniese Kelemen-Alpe naby die voormalige grens met Moldawië.[46]
Verder is dit uit Stoker se gedetailleerde aantekeninge duidelik hy was goed bewus van die etniese en geopolitieke verskille tussen die Roemene, of Walachyers, wat afstammelinge van die Dasiërs was, en die Szeklers, bondgenote van die Magjars, of Hongare, wie se belange met dié van die Walachyers gebots het. In die boek se oorspronklik getikte manuskrip praat die graaf van die afgooi van "die Oostenrykse juk", wat ooreenstem met die Szeklers se politieke oogpunt. Dié uitdrukking is egter doodgekrap en vervang met "die Hongaarse juk" (soos dit in die gedrukte weergawe verskyn), wat ooreenstem met die historiese perspektief van die Walachyers. Sommige vertolk dit as dat Stoker die Walachyer-interpretasie verkies het en nie die Szekler-interpretasie nie, en dit gee meer trefkrag aan die Roemeense identiteit van sy graaf: Hoewel hy nie identies aan Vlad III is nie, word die vampier uitgebeeld as een van die "Dracula-ras".[47]
Sommge meen Stoker is beïnvloed deur die legende van gravin Elizabeth Báthory, wat in die Koninkryk Hongarye gebore is en aangekla is van die moord en marteling van 80 jong vroue.[48]
Vertolkings van Dracula se karakter
[wysig | wysig bron]Dracula is een van die bekendste fiktiewe karakters. Hy is deur meer akteurs in meer visuele media vertolk as enige ander rillerkarakter.[49] Akteurs wat die rol vertolk het, sluit in Max Schreck, Bela Lugosi, John Carradine, Christopher Lee, Charles Macaulay, Francis Lederer, Denholm Elliott, Jack Palance, Louis Jourdan, Frank Langella, Klaus Kinski, Gary Oldman, Leslie Nielsen, George Hamilton, Keith-Lee Castle, Gerard Butler, Duncan Regehr, Richard Roxburgh, Marc Warren, Rutger Hauer, Stephen Billington, Thomas Kretschmann, Dominic Purcell en Luke Evans. Die karakter word nou verbind met die Westerse kulture argetipe van die vampier, en dit bly ’n gewilde kostuum vir Halloween.
Daar word algemeen aanvaar Bela Lugosi se verhoog- en rolprentuitbeelding (laasgenoemde in 1931 in Dracula) het wat voorkoms, spraak, openbare persoonlikheid, mannerismes en kleredrag betref, Stoker se oorspronklike voorstelling van dié karakter se aspekte oorskadu.
In 2003 het die American Film Institute graaf Dracula, soos in 1931 deur Lugosi uitgebeeld, aangewys as die 33ste grootste fliekskurk.
In Mad Monster Party? is Allen Swift die stem van Dracula. Hier dra die karakter ’n oogglas. Graaf Dracula is onder die monsters wat baron Boris von Frankenstein nooi om die geheim van algehele vernietiging af te wys en sy uittrede uit die Wêreldwye Organisasie van Monsters aan te kondig. Swift is weer die stem van Dracula in Mad Mad Mad Monsters (’n "soort voorvolg" van Mad Monster Party?). Hy en sy seun word deur baron Henry von Frankenstein genooi na die troue van Frankenstein se Monster en sy bruid.
Dracula is die hoofkarakter in Dracula the Un-dead, ’n roman deur Stoker se verlangse neef Dacre Stoker wat bedoel is as ’n opvolg op die oorspronklike boek. Dit speel 25 jaar later af en Dracula gaan na Parys as ’n akteur met die naam Vladimir Basarab. Hy is blykbaar ’n antiheld terwyl hy probeer om sy en Mina se seun, Quincey Harker, te beskerm teen ’n ander vanpier met die naam Elizabeth Bathory. Aan die einde van die verhaal maak hy Bathory dood, maar word deur haar gewond en hy en Mina val van ’n krans af, waarskynlik na hul dood. Later vertrek Quincey op ’n skip na Amerika met die hoop op ’n beter lewe. Hy weet egter nie kiste wat as die eiendom van Vladimir Basarab gemerk is, word ook op die skip gelaai nie.
Daar word eindelik onthul die skip is die Titanic.
Uitbeeldings op die skerm
[wysig | wysig bron]| Jaar | Produksie | Akteur | Notas |
|---|---|---|---|
| 1921 | Dracula's Death | Erik Vanko | |
| 1922 | Nosferatu | Max Schreck | Graaf Orlok hernoem vir wetsredes |
| 1931 | Dracula | Bela Lugosi | |
| 1931 | Dracula | Carlos Villar | Spaanse weergawe met Lugosi se stelle en ’n ander span |
| 1943 | Son of Dracula | Lon Chaney jr. | |
| 1944 | House of Frankenstein | John Carradine | |
| 1945 | House of Dracula | John Carradine | |
| 1948 | Abbott and Costello Meet Frankenstein | Bela Lugosi | |
| 1953 | Drakula İstanbul'da | Atıf Kaptan | |
| 1958 | Dracula | Christopher Lee | |
| 1958 | The Return of Dracula | Francis Lederer | |
| 1966 | Dracula: Prince of Darkness | Christopher Lee | |
| 1966 | Billy the Kid vs Dracula | John Carradine | |
| 1968 | Dracula Has Risen from the Grave | Christopher Lee | |
| 1969 | The Magic Christian | Christopher Lee | |
| 1970 | Count Dracula | Christopher Lee | |
| 1970 | Taste the Blood of Dracula | Christopher Lee | |
| 1970 | One More Time | Christopher Lee | |
| 1970 | Scars of Dracula | Christopher Lee | |
| 1971 | Cuadecuc, vampir | Christopher Lee | |
| 1972 | Blacula | Charles Macaulay | |
| 1972 | Dracula A.D. 1972 | Christopher Lee | |
| 1972 | Count Dracula's Great Love | Paul Naschy | |
| 1973 | The Satanic Rites of Dracula | Christopher Lee | |
| 1974 | The Legend of the 7 Golden Vampires | John Forbes-Robertson | Dracula se stem is ooropgeneem deur David de Keyser, wat geen erkenning kry nie |
| 1976 | Dracula and Son | Christopher Lee | |
| 1977 | Count Dracula | Louis Jourdan | |
| 1979 | Nosferatu the Vampyre | Klaus Kinski | Nuwe weergawe van Nosferatu (1922) met die boek se karaktername herstel |
| 1979 | Cliffhangers | Michael Nouri | Episode: "The Curse of Dracula" |
| 1979 | Love at First Bite | George Hamilton | |
| 1979 | Dracula | Frank Langella | |
| 1987 | The Monster Squad | Duncan Regehr | |
| 1992 | Bram Stoker's Dracula | Gary Oldman | |
| 1995 | Dracula: Dead and Loving It | Leslie Nielsen | |
| 2000 | Dracula 2000 | Gerard Butler | |
| 2000 | Buffy the Vampire Slayer | Rudolf Martin | Episode: "Buffy vs. Dracula" |
| 2001 | Dracula, the Musical | Tom Hewitt | |
| 2004 | Van Helsing | Richard Roxburgh | |
| 2004 | Blade: Trinity | Dominic Purcell | |
| 2004 | Dracula 3000 | Langley Kirkwood | |
| 2005 | The Batman vs. Dracula | Peter Stormare | Animasiefliek |
| 2006–2014 | Young Dracula | Keith-Lee Castle | TV-reeks |
| 2012 | Dracula 3D | Thomas Kretschmann | |
| 2012 | Hotel Transylvania | Adam Sandler | Animasiefliek |
| 2013 | Dracula | Jonathan Rhys Meyers | TV-reeks |
| 2014 | Dracula Untold | Luke Evans | |
| 2015 | Hotel Transylvania 2 | Adam Sandler | Animasiefliek |
| 2016 | Penny Dreadful | Christian Camargo | TV-reeks |
| Kom nog | Hotel Transylvania 3 | Adam Sandler | Animasiefliek |
Sien ook
[wysig | wysig bron]Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). pp. 10, 14, 499, 517.
- ↑ Stoker, Bram. Drracula (PDF). Chapter 20, Johnathon Harker's Journal, Letter, Mitchell, Sons & Candy To Lord Godalming, 1 Oktober. p. 391.
The purchaser is a foreign nobleman, Count de Ville
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Chapter 6, Johnathon Harker's Journal. p. 500.
He had received a letter from Mr. de Ville of London
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). pp. 9, 42.
- ↑ Stoker, Bram. Dracula's Guest (PDF). p. 11.
A wolf--and yet not a wolf!" another put in shudderingly. "No use trying for him without the sacred bullet.
- ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Chapter 2, Johnathon Harker's Journal. p. 35.
We Transylvanian nobles love not to think that our bones may lie amongst the common dead.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). pp. 43, 344.
- ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Chapter 18, Dr. Seward's Diary. p. 344.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Ch 27, Dr. Van Helsing’s Memorandum, 5 November. p. 531.
DRACULA This then was the Undead home of the King Vampire, to whom so many more were due.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Ch 3, Johnathon Harker's Journal. p. 42.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Carol N. Senf "Dracula: The Unseen Face in the Mirror" in the Norton Critical Edition of Dracula (1997) deur Bram Stoker, red. Nina Auerbach en David J. Skal: 421-31
- ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Chapter 23. p. 434.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Dracula, hoofstukke 18 en 23
- ↑ Mina Harker se dagboek, 30 September, Dracula, hoofstuk 18
- ↑ Dracula Chapter 27
- ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Chapter 20, Johnathon Harker's Journal. pp. 373, 374.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Chapter 20, Johnathon Harker's Journal, Letter, Mitchell, Sons, and Candy to Lord Godalming. p. 329.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Chapter 20, Johnathon Harker's Journal. pp. 373, 374.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Chapter 18, Dr. Seward's Diary. p. 346.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Chapter 21, Dr. Seward's Diary. p. 404,405,406.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Chapter 2, Johnathon Harker's Journal. p. 35.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Ch 3, Johnathon Harker's Journal. p. 57.
'Yes, I too can love. You yourselves can tell it from the past. Is it not so?
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ 23,0 23,1 Dracula, hoofstuk 2
- ↑ Stoker, Bram. Dracula. Chapter 7, Log of the Demeter, 3 Augustus. p. 102. ISBN 978-0-00-742008-7.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ 25,0 25,1 25,2 25,3 25,4 25,5 25,6 Dracula, hoofstuk 18
- ↑ Stoker, Bram. Dracula. p. 303. ISBN 978-0-00-742008-7.
- ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Hoofstuk 15, Dr. Stweard se dagboek. pp. 281, 282.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Dr. Seward se dagboek, Dracula, hoofstuk 16
- ↑ Stoker, Bram. Dracula. Hoofstuk 10, Dr. Seward se dagboek. p. 174.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Hoofstuk 18, Dr. Seward se dagboek. p. 341.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Hoofstuk 21, Johnathon Harker se dagboek. pp. 411–412.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Hoofstuk 15, Westminster Gazzette. pp. 252–254.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Hoofstuk 19, Johnathon Harker se dagboek. p. 358.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Hoofstuk 21, Dr. Seward se dagboek, 3 Oktober. p. 412.
First, a little refreshment to reward my exertions.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Hoofstuk 23, Dr. Steward se dagboek. p. 448.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Hoofstuk 20, Johnathon Harker se dagboek. p. 376.
hypnotize before dawn
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). pp. 462, 492, 523.
- ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Hoofstuk 27, Mina Harker se dagboek, 6 November. p. 533.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Hoofstuk 27, Memorandum deur Abraham van Helsing, 4 November. pp. 519–527.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Jonathan Harker se dagbiek, Dracula, hoofstuk 2
- ↑ Dracula, hoofstuk 3, tweede bladsy
- ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Hoofstuk 4, Johnathon Harker se dagboek. pp. 70, 71.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Hoofstuk 18, Dr. Seward se dagboek. p. 343.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Stoker, Bram. Dracula (PDF). Hoofstuk 22, Johnathon Harker se dagboek, 23 Oktober. p. 424.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek (link) - ↑ Vlad III Encyclopedia Britannica
- ↑ Hans Corneel de Roos, The Dracula Maps, in: The Ultimate Dracula, Moonlake Editions, München, 2012.
- ↑ Hans Corneel de Roos, Stoker's Vampire Trap: Vlad the Impaler and his Nameless Double, Linkoeping University Electronic Press, Linköping Electronic Articles in Computer and Information Science, ISSN 1401-9841, Vol. 15 (2012): no. 2. 2012, p. 7.
- ↑ bathory.org/miller02.html
- ↑ Guinness World Records Experience
Ander bronne
[wysig | wysig bron]- Clive Leatherdale (1985) Dracula: the Novel and the Legend. Desert Island Books.
- Bram Stoker (1897) Dracula. Norton Critical Edition (1997), versorg deur Nina Auerbach en David J. Skal.
- Senf, Carol. Dracula: Between Tradition and Modernism (Twayne, 1998).
- Senf, Carol A. Bram Stoker. University of Wales Press, 2010.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]- Bram Stoker aanlyn Volle teks, PDF- en oudioweergawes van Dracula.
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
