Telefoonhokkie

’n Suid-Afrikaanse telefoonhokkie.

Kenmerkende VK rooi telefoonhokkies.

’n K6-telefoonhokkie en ’n Eduard VII posbus by die Amberley Working Museum.

Die telefoonhokkie, openbare telefoon, oproephokkie of tiekieboks, is ’n klein struktuur wat met ’n betaaltelefoon toegerus is en vir ’n telefoongebruiker se gerief ontwerp is. In die Verenigde State van Amerika en Kanada word die benaming telephone booth gebruik, terwyl daar in die Verenigde Koninkryk en die res van die Statebond van ’n telephone box of phone-box gepraat word. In die Verenigde Koninkryk word die telefoonhokkie gekenmerk deur die aanwesigheid van ’n deur (om privaatheid te bied) en ’n venster (sodat ander mense kan weet wanneer die telefoon beset word). In hierdie telefoonhokkie kan daar dikwels ’n telefoongids te vinde wees, terwyl ’n telefoonhokkie in ’n meer formele ligging, soos in ’n hotel, met ’n pen, papier en selfs ’n sitplek toegerus kan wees. ’n Buitenshuise telefoonhokkie kan van metaal of plastiek gemaak wees om weerstand teen die elemente ruwe gebruik te bied, terwyl ’n binnenshuise telefoonhokkie meer noukeurig rakende die argitektuur en meublement afgewerk kan wees. Op die meeste buitenshuise telefoonhokkies sal die telefoondiensteverskaffer se naam en naambeeld pryk.

Langafstandoproepe is nie veel gedurende die 19de eeu gemaak nie: stemme en geraas in die agtergrond van die telefoonhokkie kon by die ontvanger gehoor word, en boonop kon die harde gepraat in die praatbuis, veral op die platteland, die bure steur. Om hierdie probleme die hoof te bied, is "stilhokkies" opgerig. Die meeste was by die persele van telefoonmaatskappye te vinde, en is weelderig toegerus, tot by die eeuwending, toe hulle by spoorwegstasies, hotelle en ander plekke waar ’n menigte mense verwag is, hul verskyning begin maak het. [1] Geargiveer 22 Augustus 2009 op Wayback Machine Hulle het in die 1910’s in nywerheidslande meer algemeen, maar minder weelderig, geword. ’n Bekende gier onder studente in 1959 was telefoonhokkieopstopping ("phone booth stuffing"), waar gekyk is hoeveel mense moontlik in ’n standaard telefoonhokkie geprop kon word.

Vanaf die 1970’s het betaaltelefone al hoe minder in die VSA in hokkies verskyn. In plekke waar hulle vroeër algemeen voorgekom het, is hulle amper heeltemal deur oningeslote telefone vervang (soortgelyk aan die moderne Suid-Afrikaanse telefoonhokkies). Dit is in die Verenigde State gedoen in ’n poging om die betaalfone meer toeganklik vir die gestremdes te maak. In die Verenigde Koninkryk het die telefone meestal in hulle hokkies behoue gebly. Weens die 1990’s se sellulêre telefoon-handelshoogty, het die aantal telefoonhokkies in Brittanje skerp begin afneem.

Die meeste plekke bied betaaltelefone wat aan ’n oopraamstruktuur, eerder as in hokkies, gemonteer is. Hierdie gebrek aan privaatheid en gemak ontmoedig lang oproepe in ’n gebied waar daar 'n hoë aanvraag is, soos by ’n lughawe.

Spesiale toerusting wat by party telefoonhokkies geïnstalleer kan word, is versoenbaar met ’n gebruiker se rekenaar, ’n draagbare faksimileemasjien of ’n telekommunikasiemiddel vir die dowes.

Betaling

’n Persoon maak van ’n Telstratelefoonhokkie in Victoria, Australië, gebruik.

Die telefoongebruiker betaal vir die oproep deur munte deur ’n gleufie in die telefoon te plaas, deur ’n betaalkode op die telefoon se toetse in te tik, deur ’n sleepkaart ("Swipe & Call") of ’n telefoonkaart te gebruik. Munttelefone neem gewoonlik die geld alvorens ’n oproep gemaak word, en keer dit uit indien daar geen antwoord vanaf die ontvanger is nie. Ander fone, soos dié wat in die VK tot die vroeë 1980’s gebruik is, neem slegs die geld sodra die persoon aan die ander kant geantwoord het, deur die oproep te blokkeer totdat die geld inbetaal word. Party betaaltelefone is met ’n kaartleser toegerus, wat betaling deur ’n kredietkaart moontlik maak. Waar ’n oproeper op geen wyse die oproep kan betaal nie, kan die telefoondiensteverskaffer die ontvanger vra of hy/sy die onkostes sal dek. Dit staan as ’n kollekteeroproep bekend. Daar kan ook na die telefoonhokkie self geskakel word, hoewel nie alle telefoonhokkies inkomende oproepe sal aanvaar nie. Lank voordat rekenaarindringing ’n algemene verskynsels was, het kwajongens planne beraam om die elektro-meganiese betaalmeganismes te bowe te kom, om gratis oproepe deur te voer. Dit was van die vroegste metodes van telefoonindringing.

Onlangse verwikkelings

Telefoonhokkies gaan dikwels gebuk onder vandalisme.

Die toenemende gebruik van sellulêre telefone het gelei tot ’n dalende aanvraag vir betaaltelefone, maar die toenemende gebruik van skootrekenaars is besig om ’n nuwe diens op die been te bring. In 2003 het Verizon aangekondig dat die onderneming draadlose internetverbindings in die omte van hul telefoonhokkies in Manhattan sal aanbied. Vanaf 2006 het Verizon die Wi-Fi telefoonhokkiesdiens laat staan, ten gunste van ’n duurder Verizon Wireless’s EVDO-stelsel. Dit stel die rekenaargebruiker in staat om met nabygeleë internetdienste in verbinding te tree deur middel van ’n kortafstand-radio wat binne die telefoonhokkie ingebou is. Daar word betaal vir die gebruik, deur middel van ’n voorafgereëlde rekeningkode wat binne die gebruiker se rekenaar geberg word. Draadlose internettoegang is besig om telefoondienste-maatskappye aan te moedig om draadlose stasies op punte te plaas wat voorheen telefoonhokkies gehuisves het, hoewel sulke stasies ook in nuwe plekke soos biblioteke, kafees en treine ingang vind.

Die toename in vandalisme in sekere gebiede het verskeie maatskappye aangespoor om eenvoudiger telefoonhokkies met baie sterk betaalfone te vervaardig.

Die meeste telefoonhokkies in Noord-Ierland aanvaar twee geldeenhede: beide die Pond Sterling en die Euro, vanweë die nabyheid aan die Ierse Republiek.

Soortgelyk word daar hoofsaaklik in die groot stede van Groot-Brittanje ook deur sekere telefoonhokkies beide die Pond Sterling en Euro aanvaar. Ander dienste wat die telefoonhokkies verskaf, is internettoegang, SMS-teksboodskappe en die gewone oproep.

In 2004 het Jordanië die eerste land ter wêreld geword wat geen telefoonhokkies oor die algemeen beskikbaar het nie. Die selfoongebruik het só toegeneem dat telefoonhokkies feitlik vir jare geensins gebruik is nie. Die twee privaatbetaalfoon-diensmaatskappye, naamlik ALO en JPP, het gesluit en daar is tans geen betaaltelefoondiens om van te praat nie. In 2007 het die Finnet-maatskappye en TeliaSonera Finland hul telefoondienste laat vaar; Elisa Oyj, wat die laaste operateur was, het ook dieselfde paadjie geloop.

Tesame met die Rookverbanningswet in Engeland, is dit onwettig verklaar om in die meeste telefoonhokkies te rook. Dié rookwet vereis van die eienaars van die telefoonhokkies om nie-rook-bordjies op te sit, omrede dit as ’n geen-rookperseel geklassifiseer word.

’n Telefoonhokkie in Brasilië, algemeen as die orelhão (“grootoor”) bekend, vanweë sy argitektuur.

Omrede die meeste telefoonhokkies langs die pad te vinde is en reeds van elektrisiteit gebruik maak, word daar nou beplan om in Madrid, Spanje se hoofstad, 30 uitgediende telefoonhokkies in laaipunte vir elektriese motors om te skakel.

Party telefoonhokkies gaan bykomende dienste as laaistasies (charging stations) lewer (soos deur Telefónica in Spanje).

Eksterne skakels

• (en) Payphone_Net Lys van openbare telefoonnommers en foto’s van betaalfone in ongewone of bekende plekke van regoor die wêreld.

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.