Lääbenshaltigschöste

Lääbenshaltigschöste si in dr Volkswirtschaftsleer und Wirtschaftsstatistik Usgoobe vo de Brivaathushält für d Lääbensfüerig. Si wärde erhoobe, zum verschidnigi wirtschaftligi Kennzaale (Index) z berächne wie Briisindex (z. B. Lääbenshaltigschostenindex, Verbruucherbriisindex).

Allgemäins

D Lääbenshaltigschoste si käni Choste, will si nit diräkt dur dr Iisatz vo Brodukzioonsfaktoore entstöön. Es handlet sich um sälli Usgoobe, wo e Brivathushalt im Raame vo sim Iikomme für d Ernäärig, s Woone, s Häize, d Vercheersmiddel und kulturelli Bedürfniss usgit. As Usgoobe häi si e diräkti Uswirkig uf die brivaati Likwididääätsrächnig.

Arte

Zum d Lääbenshaltigschoste uszrächne, verwände nazionaali Statistikämter e so genannte Waarechorb. Mit däm wird in dr Briisstatistik e representativi Waal vo Güeter verstande, wo alli Güeter und Dienstläistige im entsprächende Gebiet vom e Briisindex representiert. Alli fümf Joor wird d Zsämmesetzig vom Waarechorb überbrüeft. Bim dütsche Verbruucherbriisindex befinden sich uf dr oobere Eebeni vom Waarechorb öbbe 650 veröffentligti Güeterarte wie zum Bispil:

Konsuumguet	Arte	Bispil
Woonig	Mieti, Mööbel	Energiichöste, Nääbechööste Hushaltsgräät, Elektrogräät
Ernäärig	Näärigsmiddel, Gnussmiddel	Lääbensmiddel, Getränk alkoholischi Getränk, Dubakwaare Haltig vo Dier
Chläidig	Bruef: Aarbetschläider Freizit: Sportchläider	Chläider, Underwösch, Schue
Körperpflääg	Guaffüür	Middel für Körperpflääg
Vercheersmiddel	Dransbortmiddel	öffentligi Vercheersmiddel, Verchheersmiddel vom Indiwidualvercheer
Kultuur	Veraastaltige Bildig und Usbildig	Konzärt, Sport; Reise, Witerbildig, Zitige
Telekommunikazioon	Färnsee, Radio Mobildelifoon, Delifoon	Radiogebüür Gebüüre

D Güeter und Dienstläistige im Waarechorb wärde nit alli gliich verrächnet, sondern si gwichdet, so dass si öbbe de Konsuumgwoonhäite vom ene Brivaathushalt entspräche. D Gwichdig wird noch em Däil festgläit, won e bestimmti Güeterart an de ganze Konsuumusgoobe vom ene Hushalt het. Wil aber zum Bispil d Usgoobe für d Chrankeversicherig, wo vilmol obligatorisch isch, im Waarechorb feele, enthalte d Lääbenshaltigschöste nit alli Usgoobe für e Hushalt.

Berächnig

Dr Waarechorb setzt sich us ere Mängi vo Güeter und Dienstläistige zsämme, wo noch iirer Art und iirm Umfang middelfristig öbbe gliichbliibe, für dass mä e Veränderig vo de Konsuumusgoobe unabhängig vo dr Änderig vo de Konsuumgwoonhäite cha bestimme.

D Konsuumusgoobe, wo für e Waarechorb relevant si, wärde von e baar Brivaathushält ufgschriibe, wo as representativ iigstueft wärde und vom e statistische Amt jeede Monet usgwärtet. D Lääbenshaltigschöste sälber cha mä statistisch nit mässe, wil s Konsuumnivoo nit nume vo dr Gröössi vom Hushalt und däm sim Iikomme abhängt, sondern au, wie dr Hushalt noch brueflige und soziale Standard zämmegsetzt isch, und vo regionaale Lääbensverheltniss. Zum die underschiidlige Gröössene vo de Brivaathushält z berücksichtige, wird dr Waarechorb under anderem für Hushält vo 4 Persoone, vo 2 Persoone, vo äinere Persoon, vo Bangsionäär und vo Empfänger vo Sozialhilf ermiddlet.

Weblingg

• Statistisches Bundesamt (Destatis): Verbraucherpreisindex für Deutschland
• Schweizerische Konferenz für Sozialhilfe Index und Berechnung (PDF; 43 kB)
• Weltweites Portal zur Eingabe und zum Vergleich von Lebenshaltungskosten