Amapala

Amapala
Alministración
País	Hondures
Departamentu	Departamento de Valle (es)
Tipu d'entidá	conceyu d'Hondures
Xeografía
Coordenaes	13°17′34″N 87°39′12″W / 13.2929°N 87.6534°O
	Amapala Amapala (Hondures)
Superficie	85.94 km²
Altitú	85 m
Demografía
Población	12 250 hab. (2013)
Porcentaxe	100% de Departamento de Valle (es)
Densidá	142,54 hab/km²
Más información
Estaya horaria	UTC−06:00

Amapala ye un conceyu nel departamentu de Valle na república d'Hondures, nel Centru d'América.

Allugamientu xeográficu

Amapala, ta formáu pola islla d'El Tigre y los sos castros satélites y roques nel Golfu de Fonseca. Tien una superficie de 75,2 km² y una población de 9,687 habitantes según el censo de 2001 (de 4 persones que vivíen na Islla Comandante), gracies a una fonda canal natural, y a pesar de qu'escarecen d'una infraestructura moderna, Amapala foi mientres munchos años el principal puertu d'Hondures nel Golfu de Fonseca y Océanu Pacíficu.

Historia

El nome de la islla en que s'asitia Amapala deber a que nel sieglu XVI operaba na islla un grupu de pirates comandados pol pirata Francis Drake, él y los sos homes yeren consideraos polos habitantes de la zona como fieres selvaxes y sanguinarios, polo que llamaron a la islla "Cuetu del Tigre".

El nome Amapala deriva del náhuatl y significa "cerca de los amates", sicasí hai otra versión qu'asegura que provién de los vocablos "ama" (maíz) y "palha" (cuetu) del dialeutu de Goajiquiro, y polo tanto significaría "cuetu del maíz".

En 1895, Amapala foi designada como capital de la República Mayor de Centroamérica, un intentu pa restablecer la sumida República Federal de Centro América cola unificación de los Estaos d'El Salvador, Hondures y Nicaragua. La efímera unión camudó'l so nome oficial a Estaos Xuníos de Centroamérica al entrar a valir la so constitución en 1898, calteniendo la so capital en Amapala. Sicasí, nesti mesmu añu dio un golpe d'Estáu al presidente salvadoreñu por Tomás Regalado y declaró la separación d'El Salvador de la república y pocu tiempu dempués Honduras y Nicaragua fixeron lo mesmo. De tal suerte que Amapala foi nel so momentu capital federal de la otra república.

A finales de 1970, Amapala foi gradualmente sustituyida pol puertu de San Llorienzo nel continente, mientres l'alministración de la Xunta Militar d'Estáu, presidida pol Xeneral Juan Alberto Melgar Castro. Amapala foi capital d'Hondures el 26 d'agostu de 1876, cuando tomó posesión provisional del gobiernu'l Doctor Marco Aurelio Soto. Una descripción de la ciudá ya Islla de Amapala en 1881 puede atopase nel llibru A Lady's Ride Across escritu por Mary Lester (alies Mary Soltera), a finales de 1890 destinar a la isla, a ser la capital de la República d'América Central. Tiense rexistru qu'en 1925 el científicu alemán, Albert Einstein vivió na islla por un curtiu tiempu y que llegó con un grupu d'investigadores y agospióse en casa d'unos inmigrantes alemanes apellíu Uhler, ente que'l presidente d'Estaos Xuníos, Herbert Hoover, facer trés años dempués (1928). Nesa rexón allúgase El Golfu de Fonseca, la "triple frontera" fonte de conflictos en Centroamérica qu'agora Honduras, El Salvador y Nicaragua ven como una oportunidá.^[1]