Tərlan Əliyarbəyov

Tərlan Əliyarbəyov
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	28 noyabr 1892(1892-11-28)
Doğum yeri	Ağsu, Azərbaycan
Vəfat tarixi	15 fevral 1956(1956-02-15) (64 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Hərbi fəaliyyəti
Mənsubiyyəti	azərbaycanlı
Rütbəsi	General-mayor
Komandanlıq edib	205-ci Şamaxı piyada alayı, 416-cı milli atıcı diviziya, 402-ci atıcı diviziya
Döyüşlər	Birinci dünya müharibəsi Böyük Vətən müharibəsi
Təltifləri
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tərlan Abdulla oğlu Əliyarbəyov (28 noyabr 1892, Ağsu – 15 fevral 1956, Bakı) — sovet hərbi xadimi, general-mayor.

Həyatı

Tərlan Əliyarbəyov 28 noyabr 1892-ci ildə Ağsu kəndində (indiki Ağsu şəhəri) anadan olmuşdur. 1914-cü ildə Tiflis hərbi məktəbini bitirmişdir. 1927-1941-ci illərdə iki dəfə M.V.Frunze adına Ali Hərbi Akademiyanı bitirmişdir. Peşəkar hərbçi, igid general Tərlan bəy Əliyarbəyov 1956-cı ildə fevral ayının 15-də Bakı şəhərində vəfat etmiş, Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur.

Fəaliyyəti

1914-1918-ci illərdə Birinci dünya müharibəsində iştirak etmiş, Şamaxı alayı tərkibində rota (bölük) və batalyon (tabor) komandiri olmuş, alman cəbhəsində döyüşlərdə iştirak etmişdir. Azərbaycan Xalq Cəbhəsi ordusu yaradılmağa başlayanda onun sıralarına qoşulmuş, əvvəlcə piyada alayında xidmət etmiş, sonra isə Bakı şəhəri və onun rayonlarının hərbi rəisi təyin edilmişdir. Bu vəzifədə o Bakı şəhəri və onun ətraf rayonlarının əhalisi arasında hərbi çağırış işinin təşkilinə başçılıq etmişdir. 1918-1919-cu illərdə Müsavat ordusunda alay komandiri olmu həmçinin Bakı şəhər rəisinin müavini olmuşdur. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin hərbi naziri Səməd bəy Mehmandarovun təşəbbüsü ilə təsis edilmiş yeddi hərbi rəislikdən biri olan həmin vəzifənin yaradılmasından məqsəd də hərbi çağırış və səfərbərlik işində mövcud nöqsanları aradan qaldırmaq, bu sahədə yol verilən əyintilərin qarşısını almaq idi. Cümhuriyyətin süqutuna qədər Bakı və onun rayonlarının hərbi rəisi vəzifəsini icra edərkən T.Əlyarbəyov podpolkovnik rütbəsində idi. Aprel çevrilişindən sonra çağırış və səfərbərlik sahəsində kifayət qədər təcrübəyə malik olduğu üçün Tərlan bəy Əlyarbəyov yüksək hərbi vəzifələrdə işləmiş, könüllü şəkildə "Qızıl" Orduya qatılmışdır. 1923-1929-cu illərdə Azərbaycan SSR hərbi komissarının köməkçisi və ərazi idarəsinin rəisi vəzifəsində çalışmışdır. 1925-1931-ci illərdə Azərbaycan Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin üzvlüyünə namizəd seçilmişdir. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin (2-ci çağırış) deputatı olmuş, 1927-ci ildə M.V.Frunze adına Hərbi Akademiyada Ali Komanda heyəti kursunu bitirdikdən sonra Bakıya qayıdan Əliyarbəyov hərbi istedadını milli hərbi kadrların yetişdirilməsinə sərf etmişdir. 1946-1948-ci illərdə Azərbaycan SSR maarif nazirinin müdafiə işləri üzrə müavini işləmişdir. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin (2-ci çağırış) deputatı olmuşdur. 1948-ci ildə istefaya çıxmışdır.

Vətən Müharibəsi dövründə

1932-ci ildə Azərbaycan Neft İnstitutunda hərbi-pedaqoji fəaliyyət göstərmişdir. O, ikinci dəfə (1941-ci il) M.V.Frunze adına Ali Hərbi Akademiyanı bitirəndə Böyük Vətən Müharibəsi başlanmışdı. Cəbhəyə səfərbər olunan polkovnik Tərlan bəy Əliyarbəyov 1942-ci il oktyabrın 15-də azərbaycanlılardan ibarət 416-cı diviziyanın komandir müavini, üç ay sonra komandiri, 58-ci korpusun komandir müavini təyin edilir. Müharibə illərində Tərlan bəy Əliyarbəyovun döyüş xidmətləri yüksək qiymətləndirilərək 1944-cü il fevralın 9-da ona general-mayor rütbəsi verilmişdir.

Mükafatları

• Lenin ordeni
• Qırmızı Bayraq ordeni
• Qırmızı Ulduz ordeni
• Müxtəlif medallar

Xatirəsi

• Bakıda adına küçə var.
• Şamaxıda adına küçə var

Həmçinin bax

• Əbdülqasım Əzimi
• Böyük Vətən müharibəsi

Xarici keçidlər

• General mayor-Tərlan Əliyarbəyov
• Üç ordunun zabiti Tərlan Əliyarbəyov
• General Tərlan Əliyarbəyov haqqında reportaj.
• AZƏRBAYCANLI GENERALLAR: TƏRLAN ƏLİYARBƏYOV

Mənbə

• Боков Ф.Е., Бессмертный подвиг сынов Азербайджана, Б., 1971;
• Азербайджанская ССР в период Великой Отечественной войны 1941 – 1943 гг., сб. документов и материалов, в двух томах, т 1, Б., 1976.
• ASE IV cild
• Nəzirli Ş., Azərbaycan generalları, B., 1991;