Эстәлеккә күсергә

Европа иҡтисади берләшмәһе

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Европа иҡтисади берләшмәһе
Байраҡ
Нигеҙләү датаһы 1 ғинуар 1958[1]
Гимн гимн Европы[d]
Валюта ЭКЮ[d]
Бойһонған ойошма (филиал) Joint Information Service of the European Community[d]
Штаб-фатирҙың урынлашыуы Брюссель[d]
Нигеҙендәге текст Договор об учреждении Европейского экономического сообщества[d]
Тәртип буйынса һуңыраҡ килеүсе Европейское сообщество[d] һәм Европа Берләшмәһе
Алмаштырылған Европа Берләшмәһе
Ғәмәлдән сыҡҡан дата 2024
Төп көйләүсе текст Римские договоры[d]
Урынлашыу картаһы
 Европа иҡтисади берләшмәһе Викимилектә
ЕЭС 1993 йылда

Европа иҡтисади берләшмәһе (ҡыҫҡаса ЕЭС) — 1957 йылдан 1993 йылға тиклем ғәмәлдә булған ун ике Европа дәүләтенең төбәк интеграция берекмәһе. Төп маҡсаты булып иҡтисади интеграция, дөйөм баҙар ойоштороуҙы ла индереп, булдырыу тора[2].

Европа интеграцияһын үҫтереүҙең төп стадиялары: Ирекле сауҙа зонаһы (1958—1968); Таможня союзы (1968—1986); Дөйөм баҙар (1986—1992); Иҡтисади һәм валюта союзы (1992—хәҙерге ваҡыт).

  • 1957 йыл. Европа иҡтисади берләшмәһенең (ЕЭС) Европа күмер һәм ҡорос берләшмәһе ағзалары булған илдәр тарафынан ойошторола[3].
  • Рим килешеүенә ярашлы, ЕЭС-тың маҡсаты таможня союзын булдырыу (үҙ-ара сауҙала таможня пошлиналарын һәм һан сикләүен эҙмә-эҙ бөтөрөү), берҙәм ауыл хужалығы сәйәсәте, ЕЭС ағзаһы илдәре араһында капиталдың, эшсе көстәрҙең һәм хеҙмәттәрҙең ирекле хәрәкәте ине. Европа иҡтисади берләшмәһенә алты дәүләт инә: Франция, Германия Федератив Республикаһы, Италия, Бельгия, Нидерланд, Люксембург. Берләшмәгә инмәгән илдәргә ҡарата берҙәм таможня тарифтары билдәләнә[4].
  • 1958 йыл берләшмәнең беренсе комиссияһы эшләй башлай[5].
  • 1961 йылда Греция Европа иҡтисади берләшмәһенә ассоциацияланған ағза сифатында ҡушылған тәүге ил була, әммә уның ағзалығы 1967 йылда полковниктарҙың дәүләт түңкәрелешенән һуң туҡтатыла[6].
  • 1964 йыл. Дөйөм ауыл хужалығы баҙары ойошторола һәм хаҡтарҙың бер төрлөлөгө индерелә. 1969 йыл. Гаагала берләшмәне киңәйтеү һәм интеграцияны тәрәнәйтеү тураһында ҡарар ҡабул итеү (Тиндеманстың планы).
  • 1972 йыл. Валюта курстарының берлеге тураһында Европа килешеүе әҙерләнә (European Joint Float Agreement). Ҡатнашыусы илдәрҙең валюталарына яҡынса 2,25 процент диапазонда бер-береһенә үҙгәрергә мөмкинлек бирә[7].
  • 1973 йыл. Бөйөк Британияның, Данияның, Ирландияның ЕЭС-ҡа ҡушылыуы.
  • 1979 йыл. Европа валюта системаһын индереү[8].
  • 1981 йыл. Грецияның ЕЭС-ҡа ҡушылыуы[9].
  • 1986 йыл. Испанияның һәм Португалияның ЕЭС-ҡа ҡушылыуы[10].
  • 1991 йыл. ЕЭС һәм Европа ирекле сауҙа ассоциацияһы араһында Европа иҡтисади киңлеге булдырыу тураһында килешеү[4].
  • 1993 йыл. ЕЭС союзы ойошторолғандан һуң, Европа берләшмәһенә үҙгәртелә, ул Евросоюздың өс таяуының төп берләшмәһе булып тора[11], ә берекмә институттары Союз институттары булып китә.
Флаг Дәүләт Дата вступления Телдәр Валюта Халҡы

(1990)
Бельгия Бельгия 01957-03-Ҡалып:0expr 25 март 1957 нидерланд, француз, немец бельгия франкы &&&&&&&010016000.&&&&&010 016 000
Бөйөк Британия Великобритания 01973-01-Ҡалып:0expr 1 ғинуар 1973 инглиз фунт стерлингов &&&&&&&057681000.&&&&&057 681 000
Греция Греция 01981-01-Ҡалып:0expr 1 ғинуар 1981 грек грек драхмаһы &&&&&&&010120000.&&&&&010 120 000
Дания Дания 01973-01-Ҡалып:0expr 1 ғинуар 1973 дат дат кронаһы &&&&&&&&05146500.&&&&&05 146 500
Германия Көнбайыш Германия 01957-03-Ҡалып:0expr 25 март 1957 немец немец маркаһы &&&&&&&063254000.&&&&&063 254 000
Ирландия Ирландия 01973-01-Ҡалып:0expr 1 ғинуар 1973
инглиз

һәм ирланд

ирланд фунты &&&&&&&&03521000.&&&&&03 521 000
Испания Испания 01986-01-Ҡалып:0expr 1 ғинуар 1986 испан испан пасетаһы &&&&&&&038993800.&&&&&038 993 800
Италия Италия 01957-03-Ҡалып:0expr 25 март 1957 итальян итальян лираһы &&&&&&&056762700.&&&&&056 762 700
Люксембург Люксембург 01957-03-Ҡалып:0expr 25 март 1957 француз, немец, люксембург люксембург франы &&&&&&&&&0384400.&&&&&0384 400
Нидерланд Нидерланды 01957-03-Ҡалып:0expr 25 март 1957 нидерланд нидерланд гульдены &&&&&&&014892300.&&&&&014 892 300
Португалия Португалия 01986-01-Ҡалып:0expr 1 ғинуар 1986 португал португал эскудоһы &&&&&&&&09862500.&&&&&09 862 500
Франция Франция 01957-03-Ҡалып:0expr 25 март 1957 француз француз франкы &&&&&&&056718000.&&&&&056 718 000
  1. Merkedager: fødselsdager, stiftelsesdatoer, begivenheterОсло: Biblioteksentralen, 1989. — ISBN 82-7022-061-2
  2. Европейское экономическое сообщество // Современная энциклопедия. — 2000.
  3. Брайен Батлер, Брайен Джонсон, Грэм Сидуэл и др. Общая редакция: д.э.н. Осадчая И.М. Европейское экономическое сообщество // Финансы. Толковый словарь. 2-е изд. — М.: "ИНФРА-М", Издательство "Весь Мир". — 2000.
  4. 4,0 4,1 Международная интеграция в Европе // Международные экономические отношения / Под ред. В.Е. Рыбалкина. — 6-е издание, пераб. и доп.. — М.: ЮНИТИ, 2006. — С. 304—308. — 591 с. — ISBN 5-09-002630-0.
  5. The Hallstein Commission. Дата обращения: 2 май 2020. Архивировано 21 февраль 2020 года.
  6. Deschamps, Etienne; Lekl, Christian The accession of Greece. CVCE. University of Luxemburg. Дата обращения: 18 март 2018. Архивировано 20 октябрь 2017 года.
  7. Baldwin, Richard & Wyplosz, Charles. The European Monetary System // The Economics of European Integration. — London, New York, Madrid, Milan.: McGraw-Hill, 2004. — С. 313—326. — 458 с. — ISBN 0-077-103947.
  8. Эволюция Европейской валютной системы. Дата обращения: 16 октябрь 2010. Архивировано 2 июль 2012 года. 2019 йыл 25 ноябрь архивланған.
  9. The accession of Greece. CVCE (2016). Дата обращения: 8 апрель 2020. Архивировано 8 апрель 2020 года.
  10. The Accession Treaties with Spain and Portugal 2020 йыл 8 апрель архивланған. on CVCE website
  11. Структура трёх опор была упразднена в 2009 году, когда опоры были заменены единым правосубъектным Европейским союзом
  • Корнелиус Лука. Торговля на мировых валютных рынках = Trading in the Global Currency Markets. — М.: Альпина Паблишер, 2005. — 716 с. — ISBN 5-9614-0206-1.

Ҡалып:Хронология эволюции ЕС Ҡалып:Хронология эволюции ЕС