Буза (напой)

Буза
Паходжанне	Егіпет
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Буза (башк.: буҙа, карач.-балк. боза, каз. боза, балг.: боза, кирг. бозо, татар.: боза, узб.: бўза) — слабаалкагольны густы і салодкі напой башкіраў, казахаў, кіргізаў, татараў, крымскіх татараў. Робіцца са злёгку заброджанага проса або кукурузы. Вядомы быў таксама на Русі, дзе гатаваўся з аўсянай, прасяной або грачанай мукі гэтак жа, як піва, але без выкарыстання хмеля. Згадваецца ў кнізе турэцкага вандроўцы XVII стагоддзя Эўлія Чэлебі.

Буза змяшчае 4-6 % спірту. Падаецца на дэсерт і з'яўляецца знакам асаблівай павагі да гасцей.

У татарскай мове слова «буза» мае і іншае значэнне: скандал, шумны беспарадак (буза куптару). Ад гэтага слова, напрыклад, паўстала рускае слова «бузіць». Няцяжка зразумець сэнс: хмельны напой → п'янка → скандал. Распаўсюджана і іншае тлумачэнне слова «бузацёр»: у даўніну тых, хто праштрафіўся падчас папярэдняга застолля, перад новым прымушалі на спецыяльнай тарцы расціраць зерне для прыгатавання напою. Праца не столькі цяжкая, колькі наносіць шматлікія пацёртасці і ранкі на тыльным баку далоняў, што стрымлівала ў вінаватых жаданне зноў ладзіць бойку.

Сучасная геаграфія распаўсюджвання

Распаўсюджаная ў Крыме, на Каўказе і ў Сярэдняй Азіі. Перанесена з Азіі разам з мангола-татарскім нашэсцем. Ва ўжытку так называлася любое сусла, маладое піва або брага.

Літаратура і спасылкі

• Рэцэпт бузы (татарская кухня) Архівавана 27 жніўня 2014.
• Буза (татарская кухня)
• Буза (напиток) // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.