Кіпу

Кіпу інкаў. Музей Ларка (Ліма).

Сістэмы злічэння ў культуры
Інда-арабская сістэма злічэння
Арабская Індыйская Тамільская Бірманская	Кхмерская Лаоская Мангольская Тайская
Усходнеазіяцкія сістэма злічэння
Кітайская Японская Сучжоу Карэйская	В'етнамская Лічыльныя палачкі
Алфавітныя сістэмы злічэння
Абджадыя Армянская Арыябхата Кірылічная	Грэчаская Эфіопская Яўрэйская Катапаядзі
Іншыя сістэмы
Вавілонская Егіпецкая Этруская Рымская	Аттычная Кіпу Майская
Пазіцыйныя сістэмы злічэння
Дзесятковая сістэма злічэння (10)
2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 12, 16, 20, 60
Нега-пазіцыйная сістэма злічэння
Сіметрычная сістэма злічэння
Змешаныя сістэмы злічэння
Сістэма злічэння Фібаначчы
Непазіцыйныя сістэма злічэння
Адзінкавая (унарная) сістэма злічэння
Спіс сістэм злічэння

Кі́пу (ісп.: quipu ад кечуа: khipu — «вузел», «завязвать вузлы», «лічыць») — старажытная мнеманічная і лічэбная сістэма інкаў і іх папярэднікаў у Андах, своеасаблівая пісьменнасць. Прадстаўляе сабой складаныя вяровачныя спляценні і вузялкі, вырабленыя з поўсці паўднёваамерыканскіх вярблюдавых (альпакі і ламы) альбо з бавоўны. У кіпу можа быць ад некалькіх нітак да 2000. Яна выкарыстоўвалася для перадачы паведамленняў пасыльнымі часкі па спецыяльна пракладзеных імперскіх дарогах, а таксама ў самых розных аспектах грамадскага жыцця (у якасці календара, тапаграфічнай сістэмы, для ўліку падаткаў, фіксацыі законаў і інш.). Кіпу ўпершыню ў гісторыі чалавецтва выкарыстоўвалася для прымянення такога спосабу вядзення бухгалтарскага ўліку, як двайны запіс.

У музеях свету захоўваецца 751 кіпу, самыя вялікія калекцыі знаходзяцца ў музеях Берліна і Мюнхена, меншыя — у музеях Перу.

Большая частка інфармацыі, зафіксаваная ў кіпу (2/3 расшыфраваных выпадкаў), — лічбавая, у дзесятковай сістэме злічэння. Сістэма кадзіравання ўключала прымяненне ключа галоўнага шнура, кадзіраванне колерам, кадзіраванне вузламі, фармат «утварэння серый», улік «фактару пазіцыі».

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Кіпу
• Вузялкі на памяць.
• Часопіс «Archaeology». Conversations: String Theorist (Volume 58 Number 6, November/December 2005) (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 18 жніўня 2011. Праверана 23 студзеня 2013.
• Прыклад, як робяцца вузлы ў стос (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 18 жніўня 2011. Праверана 23 студзеня 2013.
• Unraveling Khipu’s Secrets (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 18 жніўня 2011. Праверана 23 студзеня 2013.