Перайсці да зместу

Першая бітва за Бенгазі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Бітва за Бенгазі
Асноўны канфлікт: Грамадзянская вайна ў Лівіі (2011)
Людзі на танку ў Бенгазі.
Людзі на танку ў Бенгазі.
Дата 17 лютага — 20 лютага
Месца Лівія: Бенгазі, часткова Дэрна і Аль-Байда
Прычына Дэманстрацыі, перарослыя ў паўстанне і рэвалюцыю
Вынік перамога паўстанцаў
Праціўнікі
Урадавая армія Лівіі
«Кацібы»
Замежныя найміты[1] 		Лівійскія паўстанцы
Камандуючыя
Саадзі Кадафі Абдул Фатах Юніс
Сілы бакоў
невядома 10 000[2]
Страты
111 ваенных забіта, 50 загінулых наймітаў, 39 зніклых без вестак, каля 500 палонных, 3 танка знішчаны ад 332 да 497 забітых[3][4][5], 9 зніклых без вестак[4]

Першая бітва за Бенгазі — бітва ў самым пачатку грамадзянскай вайны ў Лівіі 2011 года паміж прыхільнікамі і праціўнікамі лідара Джамахірыі Муамара Кадафі. Адбывалася ў Бенгазі, а таксама ў некаторых іншых гарадах ўсходняй Лівіі (Кірэнаікі) — Аль-Байда і Дэрне. У самым Бенгазі асноўныя баявыя дзеянні вяліся каля паліцэйскіх участкаў і падкантрольнай ураду кацібы[6].

Пратэсты і першыя сутычкі ў Бенгазі

[правіць | правіць зыходнік]

15 лютага ў краіне пачаліся масавыя антыўрадавыя пратэсты. Людзі выйшлі пратэставаць супраць 42-гадовага праўлення Муамара Кадафі. Першым горадам, дзе пачаліся пратэсты, стаў Бенгазі, у якім 500-600 чалавек выйшлі на вулічныя дэманстрацыі. Адбыліся сутычкі з паліцыяй, у выніку якіх 14 чалавек атрымалі раненні, у тым ліку 10 афіцэраў МУС. Масавыя дэманстрацыі былі арганізаваны праз Facebook[7][8]. На наступны дзень дэманстранты пачалі кідаць камяні ў паліцыянтаў. У адказ паліцыя былі выпушчаны гумовыя кулі. У выніку гэтага, 38 чалавек атрымалі раненні[9].

Баявыя дзеянні ў Бенгазі пачаліся 17 лютага. Батальён спецпадраздзялення напярэдадні адкрыў агонь па пратэстантах, у выніку чаго загінула 14 чалавек. Падчас пахавання загінулых на наступны дзень, адна з пахавальных працэсій праходзіла ў месцы размяшчэння кацібы. Па некаторых даных, людзі сталі кідаць камяні ў бок кацібы, чым справакавалі салдат, па іншых даных, салдаты першымі адкрылі агонь на паразу. У выніку інцыдэнту яшчэ 24 чалавекі загінулі, што выклікала масавыя пратэсты, а таксама абурэнне ў гараджан. Пазней паведамлялася аб расправе натоўпу над двума паліцыянтамі, што нібыта ўдзельнічалі ў расстрэле працэсіі[10]. Пратэсты ж паступова, як паведамляецца, перараслі ў рэвалюцыю, а да пратэстоўцаў далучалася ўсё большая колькасць прыхільнікаў. На працягу наступных двух дзён пратэсты з рэвалюцыйнымі лозунгамі захліснулі ўвесь горад, а пратэстоўцы захапілі тэлерадыёстанцыю Бенгазі. На бок апазіцыянераў сталі пераходзіць асобныя паліцэйскія і вайсковыя падраздзяленні[11].

У Бенгазі да вечара 18 лютага пад кантролем лаяльных Кадафі войскаў заставалася толькі каціба.

19 лютага міма кацібы праходзіла яшчэ адна пахавальная працэсія, па якой таксама быў адкрыты агонь салдатамі батальёна спецпрызначэння[12][13].

У гэты ж дзень апазіцыянеры выкарыстоўвалі бульдозеры для зносу сцены, каб пракрасціся на тэрыторыю кацібы, перыядычна адыходзячы пад шчыльным агнём. Натоўп змог пракрасціся на тэрыторыю адной з ваенных баз паблізу Бенгазі, дзе салдаты здаліся, а паўстанцы завалодалі трыма танкамі. Пасля гэтыя танкі выкарыстоўваліся для зносу сцен кацібы. Паведамляецца таксама, што адзін з жыхароў Бенгазі начыніў сваю машыну самаробнай бомбай, накіраваўшы яе ў вароты кацібы. Сам ён загінуў, аднак праз некалькі гадзін пратэстоўцы змаглі прарвацца на тэрыторыю базы[14].

Дэрна

[правіць | правіць зыходнік]

Яшчэ за два дні да гэтага, 16 лютага, як паведамлялася «ісламісцкія баевікі», пры дапамозе беглага палкоўніка, штурмавалі ваенны склад у горадзе Дэрна і захапілі 250 адзінак зброі і 70 адзінак ваеннага транспарту. Падчас нападу 4 чалавекі загінулі і 16 былі паранены[15].

Аль-Байда

[правіць | правіць зыходнік]

18 лютага, як паведамляецца, у Аль-Байда, па некаторых даных, падраздзяленні паліцыі і вайскоўцы сталі пераходзіць на бок паўстанцаў[8].

Узяцце Бенгазі паўстанцамі

[правіць | правіць зыходнік]

20 лютага раніцай баі працягваліся ў асобных раёнах Бенгазі. Да гэтага часу яшчэ 30 чалавек загінула на працягу сутак. Аднак да пратэстоўцаў падышлі падмацаванні з Аль-Байда і Дэрны. Падчас вырашальнай атакі на кацібы загінулі яшчэ 42 чалавекі. Днём міністр унутраных спраў Лівіі, генерал Абдул Фатах Юніс, які ўзначаліў брыгаду «Удар маланкі», прыбыў у Бенгазі. Войскі яго падраздзялення, якія базаваліся ў наваколлях горада, узброеныя зенітнымі гарматамі, занялі пазіцыі па розныя бакі ад кацібы. Тады стала вядома, што Юніс таксама перайшоў на бок рэвалюцыі, пры гэтым гарантуючы бесперашкодны выезд лаяльных Кадафі войскаў з кацібы. Аднак, па некаторых даных, пры гэтым забілі шэраг салдат уласных падраздзяленняў, якія адмаўляліся адкрываць агонь па паўстанцам[16].

Страты

[правіць | правіць зыходнік]

Паводле розных звестак ад 110 да 257 апазіцыянераў было забіта ў Бенгазі падчас бітвы. У Аль-Байда было забіта 63, а ў Дэрне — 29 чалавек[5]. Паведамляецца, што 130 салдат войскаў Кадафі, якія адмовіліся страляць па пратэстуючымі, былі забіты сваімі таварышамі[17]. Агульная колькасць загінуўшых у баях у Бенгазі, Дэрне і Аль-Байда ацэньваецца ў 332—479 чалавек. Яшчэ 1932 чалавекі былі паранены[18]. З салдат, якія засталіся вернымі Кадафі, былі забітыя 111 чалавек[19]. З 325 наймітаў, накіраваных на ўсход для падаўлення акцый пратэсту, паведамлялася пра 50 захопленых і забітых паўстанцамі[20], і як мінімум пра 236 узятых у палон[21]. Лёс астатніх невядомы.

Найміты

[правіць | правіць зыходнік]

Па даных некаторых СМІ, для падаўлення пратэстаў і навядзенне ў Бенгазі парадку, у горадзе 18-19 лютага былі накіраваны 325 наймітаў з розных афрыканскіх краін. Гэта выклікала крайняе абурэнне ў многіх жыхароў горада, пасля СМІ і відавочцы паведамлялі аб асобных выпадках распраў гараджан над наёмнікамі. Так, у Аль-Байда, як паведамляецца, мяцежнікі пакаралі смерцю 50 афрыканскіх наймітаў[9][22]. Цела некаторых з іх былі зняты на відэа[23][24].

Зноскі

  1. ↑ Among Libya's Prisoners: Interviews with Mercenaries Архівавана 24 жніўня 2013.
  2. ↑ Libya protests: gunshots, screams and talk of revolution
  3. ↑ Libya revolt: Gaddafi in crimes against humanity probe
  4. ↑ а б AMNESTY INTERNATIONAL Briefing Архівавана 13 чэрвеня 2014.
  5. ↑ а б AFFONDO DI NAPOLITANO IL POPOLO PADANO NON ESISTE(недаступная спасылка)
  6. ↑ Battle at army base broke Gadhafi hold in Benghazi
  7. ↑ "Libyan Islamists seize arms, take hostages". Sydney Morning Herald. Agence France-Presse. 21 February 2011. Праверана 8 January 2012.
  8. ↑ а б Live Blog – Libya. Al Jazeera Blogs (17 лютага 2011). Архівавана з першакрыніцы 30 жніўня 2012. Праверана 19 February 2011.
  9. ↑ а б Ian Black and Owen Bowcott (18 February 2011). "Libya protests: massacres reported as Gaddafi imposes news blackout | World news". London: The Guardian. Праверана 24 February 2011.
  10. ↑ Two policemen hanged in Libya protests. News.xinhuanet.com (19 лютага 2011). Архівавана з першакрыніцы 30 жніўня 2012. Праверана 24 February 2011.
  11. ↑ Libya, Bahrain (and Beyond) LiveBlog: Confrontations
  12. ↑ Libya: Benghazi Rises Against Gaddafi (Updated)
  13. ↑ Libya death toll rises to 84 as protesters killed in Benghazi Архівавана 27 красавіка 2011.
  14. ↑ "Saadi Gaddafi 'gave order to shoot' in Benghazi revolt". BBC News. 21 March 2011. Праверана March 21, 2011.
  15. ↑ Libyan Islamists seize arms, take hostages
  16. ↑ Libya — 130 soldiers executed
  17. ↑ Over 640 die in Libya unrest Архівавана 29 чэрвеня 2011.
  18. ↑ 9:45 PM. "Gadhafi forces retake towns near Libyan capital". AP. Праверана 2011-03-01.{{cite news}}: Папярэджанні CS1: url-status (спасылка) Папярэджанні CS1: лічбавыя назвы: authors list (спасылка)
  19. ↑ 9:45 PM. Libya says 300 dead in violence, including 111 soldiers(недаступная спасылка). The Asian Age. Архівавана з першакрыніцы 30 жніўня 2012. Праверана 24 лютага 2011.
  20. ↑ Ian Black and Owen Bowcott (18 February 2011). "Libya protests: massacres reported as Gaddafi imposes news blackout | World news". London: The Guardian. Праверана 2011-02-25.
  21. ↑ Dziadosz, Alexander (2011-02-23). "Benghazi, cradle of revolt, condemns Gaddafi". Reuters. Архівавана з арыгінала 15 жніўня 2011. Праверана 2011-02-25.
  22. ↑ Among Libya’s Prisoners: Interviews with Mercenaries Архівавана 24 жніўня 2013.
  23. ↑ 1:50. African Mercenary Killed in Libya. YouTube. Праверана 24 February 2011.
  24. ↑ African Mercenary Killed in Libya 2. YouTube (22 лютага 2011). Праверана 24 February 2011.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Першая_бітва_за_Бенгазі&oldid=4805499"