بۆ ناوەڕۆک بازبدە

زمانی ئایسلەندی

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ئایسلەندی
íslenska
خوێندنەوەˈist.l̥ɛn.ska
قسەی پێدەکرێ لەئایسلەند
ڕەگەزئایسلەندییەکان
ژمارەی ئاخێوەران٣١٤٫٠٠٠  (٢٠١٥)
بنەماڵەی زمان
سیستەمی نووسینلاتینی (Icelandic alphabet)
Icelandic Braille
ڕەوشی فەرمیبوون
زمانی فەرمییە لە ئایسلەند
داڕێژە:Country data Nordic Council
سامان دەدرێتەوە بەدەستیپەیمانگای ئارنی ماگنۆسۆن بۆ توێژینەوەی ئایسلەندی[ئ]
کۆدەکانی زمان
ISO 639-1is
ISO 639-2ice (B)
isl (T)
ISO 639-3isl
Linguasphere52-AAA-aa
Iceland, where Icelandic is the language of the majority
ئەم پەڕەیە ھێماکانی فۆنەتیکی IPA بە یوونیکۆدی تێدایە. بەبێ پشتیوانیی نیشاندانی یوونیکۆد، لەوانەیە لە جێگەی کاراکتەرەکانی یوونیکۆد، نیشانەی پرسیار، چوارگۆشەکان یان ھێماکانی تر ببینی.

زمانی ئایسلەندی زمانێک جێرمانی باکوورە لە ئایسلەند[٢][٣] نزیکترین زمان لە زمانی ئایسلەندی زمانی فارۆیی و ھەندێک زاراوەی نەرویجی، و ئایسلەندی، فارۆی و نەرویجی بە زمانەکانی ڕۆژاوای سکاندیناڤی دادەنرێت، لەکاتێکدا سوێدی و دانمارکی زمانەکانی ڕۆژھەڵاتی سکاندیناڤی پێکدەھێنن و ھەموو ئەم زمانانە لقەکانی زمانی نۆرزیین. زمانی نووسراوی ئایسلەندی لە سەدەی ١٣ەوە گۆڕانکارییەکی زۆری بەسەردا نەھاتووە، بۆیە پەیوەندییەکی گەورە لە نێوان ڕێزمانی مۆدێرن و نۆرزی کۆندا ھەیە، قسەکەرانی زمانی مۆدێرن چیرۆکە کۆنە ئایسلەندییەکان دەخوێننەوە کە نزیکەی ٨٠٠ ساڵ لەمەوبەر نووسراون، ئایسلەندی کۆن زمانی نۆرزی کۆنە کە زمانی ڤایکینگەکانە، نزیکەی ٣٠٠ ھەزار کەس قسەی پێدەکەن. زۆربەی ئایسلەندی زمانەکان لە ئایسلەند دەژین، و نزیکەی ٨٫١٦٥ ئایسلەندی قسەکەر لە دانمارک ھەن، و نزیکەی ٢٫٦٥٥ کەس لە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا، و لەلایەن زۆر کەس لە شاری گیملی قسەی پێدەکرێت لە کەنەدا. یاسای ئایسلەندا زمانی ئایسلەندی وەک زمانێکی فەرمی لە وڵاتەکەدا وەرناگرێت، ھەرچەندە ئایسلەندا ئەندامی ئەنجومەنی باکوورە کە تەنیا زمانی سویدی و نەرویجی و دانیمارکی بەکاردەھێنێت، لەگەڵ ئەوەشدا بڕگەیەک لە ڕێککەوتنی زمانی نۆردی ھەیە لە ساڵی ١٩٨٧ەوە کە دەڵێت ھاووڵاتیانی ئایسلەندی دەرفەتیان ھەیە بە زمانی ئایسلەندی لە ئۆرگانە فەرمییەکان لە وڵاتانی باکوور قسە بکەن بەبێ ئەوەی بەرپرسیار بن لە تێچووی وەرگێڕان. ڕێککەوتنەکە سەردانی نەخۆشخانەکان و ناوەندەکانی کار و فەرمانگەکانی ئاسایشی کۆمەڵایەتی و پۆلیس لەخۆدەگرێت، بەڵام ڕێککەوتنەکە لەلایەن ئایسلەندییەکانەوە بەناوبانگ نییە، و زۆرینەی خەڵکی ئایسلەندییەکان بە شێوەیەکی ڕوان بە ئینگلیزی قسە دەکەن، وڵاتانی باکوور پابەندبوون بە پێشکەشکردنی خزمەتگوزاری بە زمانە جیاوازەکان لە ئۆرگانە فەرمییەکاندا.

تێبینییەکان

[دەستکاری]


سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ Hammarström، Harald (٢٤ی ئایاری ٢٠٢٢). «Older Runic». Glottolog. Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. لە ١٣ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٢ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٣ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
  2. ^ «Nordic Language Convention». لە ڕەسەنەکە لە ٢٨ی نیسانی ٢٠٠٩ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٧ی نیسانی ٢٠٠٧ ھێنراوە.
  3. ^ «Menntamálaráðuneyti». لە ٢٧ی نیسانی ٢٠٠٧ ھێنراوە.


ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگەکانی <ref> بۆ گرووپێک بەناوی «kurdish-alpha» ھەن، بەڵام ھیچ تاگێکی ھاوتای <references group="kurdish-alpha"/> نەدۆزرایەوە