Викиказына:Галереялар

Shortcuts: COM:G • COM:GP • COM:GAL • COM:GALL

Галереялар (галерея барактары) окурмандарга бул жерде Викиказына сайтында табылган медианын структураланган жана мазмундуу жыйнагын тартуулоо үчүн бар.
Адатта, алар берилген тема боюнча бардык маалымат каражаттарынын үлгүсүн же серепти берүү үчүн түзүлөт.
Сүрөттөрдүн галереялары (алар көбүнчө галерея барактарында колдонулат, бирок башка нерсе) <gallery> калыбы менен же атайын калыптардын жардамы менен түзүлүшү мүмкүн. .

Галереяны баштоо

Галереяны өзүңүздүн "колдонуучу мейкиндигиңизде" түзө аласыз ("[[User:YOURUSERNAME/YOURGALLERYNAME]]" барагында, колдонуучунун атыңызды жана галереяңыздын аталышын тийиштүү алмаштыруу менен) же "негизги мейкиндик" ("[[YOURGALLERYNAME]]" барагында). "Негизги мейкиндиктеги" галереялар башка колдонуучулар тарабынан кадимки Викиказына мазмуну сыяктуу эркин өзгөртө алат.

Жаңы галереяны түзүп жатканда, адатта, бир нече нерселерди камтуу керек:

1. Жөнөкөй галерея үчүн галерея калыбы медианы камтышы үчүн (<gallery></gallery>),mw:Help:Images#Rendering a gallery of images караңыз. Татаал галерея барактары үчүн өзүнчө аталыштардын астында бир нече <gallery> калыптары болушу мүмкүн. Кең сүрөттөр жалпысынан <gallery> караганда {{кең сүрөт}} менен жакшыраак иштетилет, бирок <gallery> үлгүсүнүн кээ бир касиеттери, мисалы, < gallery mode="packed">, кээ бир кеңири сүрөттөрдү жакшы көрсөтө алат.

2. Албетте, мультимедиа (сүрөттөр, үн жана видео).

• Мультимедиасыз галереялар таптакыр галерея эмес. Алар долбоордун алкактарынан тышкары каралат жана тез өчүрүү критерийлерине жооп берет.
• Өзгөчөлөнгөн сүрөттөр (FP), сапаттуу сүрөттөр (QI), баалуу сүрөттөр (VI) жана өзгөчөлөнгөн видеолорду (FV) {{FP star}}, {{QI seal}}, {{VI seal}} жана {{FV seal}}.

3. 'Предметтин кыскача сыпаттамасы (зарыл болсо).

• Викиказына энциклопедия эмес. Биздин негизги милдетибиз окурмандарды «текст аркылуу» агартуу эмес. Эгер окурмандар кандайдыр бир тема жөнүндө көбүрөөк окугусу келсе, ушул максат үчүн Википедия бар.
• Викиказына көп тилдүү. Сиз каалаган тилди(дерди) колдоно аласыз. Галереянын сыпаттамасынын котормолорун башкалар кошуп коюшу ыктымал. Галереяга кандайдыр бир текстти кошууда муну эстен чыгарбаңыз. Көпчүлүк предметтер үчүн бир же эки сүйлөм жетиштүү.

4. Категориялар.

• Ар бир галерея категорияга бөлүнүшү керек. Галереяны бирдей аталыштагы категорияга кошуңуз, же андай жок болсо, тиешелүү категорияларга кошуңуз. (Көбүрөөк маалымат үчүн Викиказына:Категориялар бөлүмүн караңыз).

5. Категорияларды байланыштыруу

• Галерея барагы көбүнчө Викиказынада издөө тутуму сыяктуу, колдонуучунун предметке биринчи келген жери болуп саналат. Ошондуктан, колдонуучуга галереяда сүрөттөрдүн аз гана топтому камтылганын жана андан көп сүрөттөр бар экенин түшүндүрүү маанилүү. Колдонуучунун бул айырманы түшүнүүсүн жеңилдетүү үчүн жана негизги категорияга шилтеме берүү үчүн галерея барагынын өйдө жагына {{галерея барагы}} калыбын кошуу сунушталат.
• Мындан тышкары, эгерде сиздин галерея баракчаңыз суб-бөлүмдөргө бөлүнгөн болсо, колдонуучулар тиешелүү суб-категориялардан пайдалана алышат. Тиешелүү субкатегория бар болсо, тиешелүү шилтемени берүү үчүн {{Maincat}} калыбын кошуңуз.
• Мисалы, Лондон жөнүндө галерея барагыңыз жана анда Биг Бен жөнүндө бөлүм бар болсо, барактын жогору жагына {{gallery page|Лондон}} барагын жана бөлүмдун астына {{maincat|Биг Бен}} кошуңуз.
• Бардык суб-барактарда тиешелүү субкатегориялар боло бербейт, андыктан тиешелүү субкатегория жок болсо, бул калыпты колдонуунун кажети жок.

6. Википедиядагы макалаларга тилдер аралык интервики шилтемелер.

• |Интервики шилтемелери көбүнчө Википедия макалаларына шилтеме берүү үчүн абдан пайдалуу. Аларды колдонуу кажет.
• Дагы бир жолу, Викиказына көп тилдүү болгондуктан, Википедияга "кошумча бул маалыматты караңыз" же "негизги макала" шилтемеси идеалдуу эмес, анткени алар тилге мүнөздүү. Идеалында, галереяны Викимаалымат (Wikidata) менен байланыштырыңыз, ошондо тиешелүү интервики шилтемелери каптал тилкесинде пайда болот (ошондой эле, эгер сиз ошол тилде Википедияга шилтемени кааласаңыз, маалымат кутусун кошуңуз). Же керек болсо, анда баардык Википедияларга "негизги макала" шилтемелерин киргизсеңиз болот, бирок бул идеалдуу эмес, анткени ал көп орун ээлейт.

7. Инфокарталар

• Галереяны тиешелүү Викимаалымат (Wikidata) объектисине байланыштырыңыз ("Көп тилдүү сайттар" астында) жана маалымат картасын кааласаңыз, {{Wikidata Infobox}} кошуңуз. Ал Викимаалыматтын мазмунун бир нече тилде көрсөтөт, керек болсо башка вики долбоорлорго шилтемелер менен. Галереяны категорияга кошпоо үчүн параметр катары "autocat=no" коюңуз (Кошумча Викиказына:Категориялар#Over-categorization караңыз).

Галереялар дал ушундай түзүлөт макалалар түзүлөт Википедияда. WikiRepositoryдеги "издөө" кутучасына атын киргизип, "издөө" баскычын басыңыз. Эгерде мындай галерея азырынча жок болсо, чыгарманы тандоо сунушталат. Кызыл аталышты чыкылдатыңыз жана галереяны жана сүрөт шаблонун киргизүү менен баракты түзөтүңүз (галерея барагын эң жогору жагында белгилөө). Андан кийин [[Category:obv]] кошуңуз. Галереянын ар кандай аталышы болушу мүмкүн, бирок, адатта, категория атын ээрчийт. Акырында Өзгөртүүлөрдү көрсөтүү баскычын чыкылдатыңыз жана жумушуңуз жактырганда Баракты жарыялоо баскычын басыңыз.

Башка нерселер

Предметке жараша, галереяга дагы башка нерселерди кошсоңуз болот. Бул навигация тилкеси, таксономия кутусу, Википедиядан тышкары бир тууган долбоорлорго шилтемелер жана темага тиешелүү башка нерселер болушу мүмкүн.

Айрым темалардын Commons:WikiProject Tree of Life сыяктуу Викиказына тармагына атайын арналган өздөрүнүн Вики долбоорлору бар. Алар кызыккан чөйрөсүнө байланыштуу галереялар үчүн өз көрсөтмөлөрүнө ээ болушу мүмкүн.

Галереяны стилдөө

<gallery> калыптарын CSS кабыл албайт, бирок ага белгилүү стилдерди кошууга болот, мисалы:

• Галереяны ортого салуу үчүн <gallery class="center">
• Алкакты алып салуу үчүн <gallery mode="packed">
• Бардык сүрөттөрдүн бийиктигин 140 пикселге коюу үчүн <gallery heights="140">.
• Бардык сүрөттөрдүн туурасын 140px кылып коюу үчүн <gallery widths="140px">.
• Аталышы же коштомо жазуу кошуу үчүн <gallery caption="My Gallery">

Ат коюу шарты

Ошондой эле караңыз: Викиказына:Тил эрежелери бөлүмүн караңыз.

Англис тили дээрлик дайыма колдонулган Викиказына:Категорияларды атоодон айырмаланып, галереялар темага эң көп байланышкан тилде аталышы керек. Бул адамдарга, жерлерге, искусствого, маданиятка ж.б. тиешелүү. Жалпы предметтер жана кандайдыр бир конкреттүү тил менен байланышпагандар үчүн эң көп изделүүчү аталыш (көбүнчө англисче) колдонулушу керек. Эрежеден тышкаркы нерсе организмдердин жана объекттердин галереяларынын аталышы болуп саналат, мында латынча аталыштар жалпы кабыл алынган. Булар бир эле категориялар сыяктуу нускамаларды аткарышат жана бир эле аталышка ээ болушу керек.

Галереяны качан түзүү керек

Ар бир предметтин өзүнүн категориясы болсо да өзүнүн галереясы болушу керек эмес. Ошо сыяктуу эле, ар бир предметтин өзүнүн галереясы болсо да, өзүнүн категориясы болушу керек эмес. Галереялар категориянын максатын кайталаса түзүлбөшү керек. Бирок, бул аларды "өчүрүү" же "бириктирүү" керек дегенди билдирбейт. Категориялар ар дайым категория болот, бирок галереялар алда канча көп нерсеге айланып кетиши мүмкүн.

Викиказынанын Википедиядагы "stub" макалаларына эквиваленти жок. Биздин максатыбыз жөн гана ар бир көрүнүктүү же көңүл бура турган тема боюнча галереяга ээ болуу эмес. Алар белгилүү бир максат менен түзүлүшү керек. Бир гана сүрөтү бар галереяларга, эгерде алар коомчулук тарабынан тандалган сүрөт, сапаттуу сүрөт же баалуу сүрөт катары тандалса, уруксат берилет.

Багыттоо

Башка тилдердеги аталыштардан багыттоолорду түзүү сунушталат, айрыкча галереянын аталышы англис тилинде болбосо. Көптүк жана башка вариациялардан багыттоо да пайдалуу болушу мүмкүн.

Ошондой эле Commons:Redirect караңыз.

Кайра багыттоо жардамчылары

• Мындай багыттоолорду түзүүнү жөнөкөйлөтүү үчүн кыстарма бар (Commons:Categories/redirect bookmarklets).
• Белгилөө үчүн калып: {{Redirect}}.
• Багытталган категориялар үчүн калып: {{Category redirect}}.

Галереялар жана категориялар

Галереяларга байланыштуу эң чоң маселе – бул алардын категориялар менен болгон мамилеси. Көп учурда бул эки система бири-бирине ашыкча болуп көрүнөт. Бул андай эмес (же андай болбошу керек). Алар чогуу жашай алышат. Галереялар жана категориялар экөө тең бирдей максатка жетиши мүмкүн - колдонуучуларга медианы табууга жардам берүү - бирок такыр башка жолдор менен. Категориялар темага тиешелүү баардык файлдарды камтышы керек, ал эми галереяларда темага байланыштуу файлдардын үлгүсү болушу керек. Идеалында, галереялар бизде болгон нерселердин эң жакшысын камтышы керек. Бардык файлдар жок дегенде бир категорияда болушу керек, бирок бардык файлдар галереяда болбошу керек.

Галереялардын пайдасы

Галереялар категориялар аткарбаган бир нече нерселерди жасай алат. Алар ар бир сүрөткө байланыштуу коштомо жазууларды жана маалыматты көрсөтүп, сүрөттөрдү бөлүмдөргө топтойт. Галереядагы сүрөттөр хронологиялык, географиялык, тематикалык же башка маалыматтык тартипте жайгаштырылышы мүмкүн. Галереялар кээ бир категорияларды толтурган сапаты начар жана ашыкча сүрөттөрдү өчүрүшү мүмкүн жана жөн гана жакшы сүрөт издеп жаткан колдонуучуларга, айталы, Википедиядагы макаланы иллюстрациялоо үчүн тоскоол болот. Салыштырмалуу жогорку деңгээлдеги категорияга туура келген галерея көптөгөн субкатегориялардын арасында чачыраган сүрөттөрдү бириктире алат. Галлереялар ошондой эле келечектеги сүрөттөрдү визуалдык аныктоо үчүн ички курал катары абдан күчтүү болушу мүмкүн (бир уруунун ичиндеги түрлөр же түрлөрдүн түрлөрү; белгилүү бир шаардагы көптөгөн сыйынуу жайлары; суу жээгиндеги пирлер; Дүйнөлүк жарманке имараттары; ж.б.).

Галереялардын кемчиликтери

Категорияларга жаңы сүрөттөрдү кошуу аларды галереяларга кошууга караганда тезирээк жана оңой. Колдонуучу сүрөттү категорияга кошуу үчүн анын баракчасынан чыгуунун кажети жок. Туура категориялар туура галереяга караганда мурунтан эле бар болушу мүмкүн. Файлдарды жок категорияларга кошууга болот, бирок жок галереяларга эмес. Категориялар бардык тиешелүү сүрөттөрдү бириктирип, галереяларды түзүүгө жардам берет, бирок галереялар мыкты сүрөттөрдү гана камтыса, бул башка жол менен иштебейт. Ошондой эле, абдан спецификалык сүрөттү издеген колдонуучулар үчүн, адатта, категорияга кирген кеңири тандоо абдан жагымдуу болушу мүмкүн.

Мисалдар

• Шаар галереясы: Лондон - салыштыруу Категория:Лондон
• Жаныбар түрлөрүнүн галереясы: Лама глама ("Ллама") - салыштырыңыз Lama glama
• Адам галереясы: Мохандас К. Ганди ("Махатма Ганди") - салыштырыңыз Категория:Мохандас К. Ганди
• Табигый кубулуш галереясы: Булут - салыштырыңыз Категория:Булуттар
• Аудио файлдар үчүн галерея: Голландиялык муниципалитеттердин аталыштарынын айтылышы - салыштыруу Категория:Муниципалитеттердин аталыштарынын голландча айтылышы
• Көркөм чыгармалар үчүн галерея: Балдар китебинин иллюстрациясы - салыштырыңыз Категория:Балдар китебинин иллюстрациялары
• Белгилүү бир шаардагы чиркөөлөрдүн галереясы: Бухаресттеги румын православ чиркөөлөрү - салыштырыңыз Категория:Бухаресттеги румын православдык чиркөөлөрү
• Шаардын тизмеленген имараттарынын галереясы, шаар бөлүмү боюнча иреттелген: Denkmäler der Stadt Schwelm - салыштырыңыз Категория:Швелмдеги маданий мурас эстеликтери
• Китептин мазмуну, анын ичинде барактарга кирүү тартиби: Сиэтл жана Чыгыш - салыштырыңыз Категория:Сиэтл жана Чыгыш
• Көчө галереясы: Nyhavn - салыштырыңыз Category:Nyhavn
• Чеп галереясы: Kastellet - салыштыруу Category:Kastellet
• Собор галереясы: Рибе Домкирке - салыштыруу Категория:Рибе Домкирке

Статистика

2019-жылдын январь айына карата:

• 115 798 галерея (багыттоосуз, 7 345 227 категорияга салыштырыңыз)
  • Бул галереялардын 495инде нөл сүрөт болгон
  • Булардын 20 960ында бир же эки эле сүрөт болгон
  • Алардын 49 127синде 5 же андан азыраак сүрөт болгон
  • Булардын 23 102си гана 2018-жылдын январынан бери түзөтүлгөн

Эски статистика

2013-жылдын июлунан сентябрына чейинки 3 айдын ичинде болжол менен:

• Робот эместер тарабынан 6000 түзөтүүлөр;
• Галереялардын аталыш мейкиндигинде CommonsDelinker 1500 түзөтүүлөр.

Текшерүү үчүн структураланган суроо-жооптор (SCL) жеткиликтүү here.

Кошумча маалымат

• Викиказына:Колдонуучуга тиешелүү галереялар, шаблондор жана категориялар эрежелери
• Commons:Featured galleries, Commons talk:Featured galleries
• Викиказына:Кадимки барактардагы же категориялардагы сүрөттөр:Добуш берүү
• MediaWiki Handbook: Galleries
• Category:Other versions templates
• Category:Gallery templates
• Help:Gallery
• Tool to generate gallery from category