Edeulys coch
| Edeulys coch Cephaloziella spinigera | |
|---|---|
| Statws cadwraeth | |
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Plantae |
| Rhaniad: | Marchantiophyta |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Jungermanniales |
| Teulu: | Cephaloziellaceae |
| Genws: | Cephaloziella |
| Rhywogaeth: | C. spinigera |
| Enw deuenwol | |
| Cephaloziella rubella | |
Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Edeulys coch (enw gwyddonol: Cephaloziella spinigera; enw Saesneg: red threadwort). O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Jungermanniales, o fewn y dosbarth Jungermanniopsida.
Mae’r rhywogaeth hon i'w chanfod mewn un lle yng Ngheredigion, un hefyd yn iwrddon, dau neu dri lle yn ne'r Alban a llond llaw o lefydd yn Lloegr.
Disgrifiad
[golygu | golygu cod]Mae'n hynod o debyg i'r Edeulys sbardunog, ac fel honno, mae gan pob deilen 2-labed, gyda'r rhych yn un twfn iawn - hyd at 3/4 hyd y ddeilen, ond ni ellir eu gweld heb chwyddwydr sydd o leiaf yn ×20. Mae'n blanhigyn monoicous gyda changhenau sy'n wrywaidd a changenau sy'n fenywaidd. Mae'r coesynnau'n llai na 0.5 mm o led, a'r dail yn llai na 0.25 mm o hyd.
Llysiau'r afu
[golygu | golygu cod]- Prif: Llysiau'r afu
Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr.[1] Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.
Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.
Safonwyd yr enw Edeulys coch gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Raven, Peter H.; Ray F. Evert & Susan E. Eichhorn (1999) Biology of Plants, W. H. Freeman, Efrog Newydd.
