| dbo:abstract
|
- Els mujong foren un clan dels sienpei que van fundar una de les efímeres dinasties xineses del nord al segle iv. Vers la segona meitat del segle iii, els mujong van crear un regne propi a la regió del riu Leao, al sud-oest de la moderna Manxúria, en el territori que havien deixat lliure els wu-huan. Al segle següent es van enfrontar a la dinastia dels Han septentrionals fundada per un príncep xiongnu, i després a la dinastia dels Txao posteriors (o Tchao posteriors) que es va enfonsar a la mort del sobirà Xe-Hu el 349, quan els seus hereus i els generals es van disputar la successió, i els mujong van aprofitar l'anarquia per apoderar-se de l'Hopei (entre 350 i 352), Shansi i Shantung. De la lluita van sortir vencedors els mujong dirigits per Mujong Tsiun (349-360) que vers el 350 va establir la seva capital a Yen (Ki) la moderna Pequín o Beijing, i més tard, el 357, a (Tchang-to). La seva nissaga fou coneguda com a dinastia dels Yen anteriors o Yan anteriors o Ts'ien Yen (349-370). El 364 el seu successor encara dominava que efímerament havia estat recuperada pels Jin meridionals, i va avançar cap a la riba nord del Huau-ho el 366. El 369 el rei de la dinastia dels Jin anteriors (o Qion o Ts'in anteriors o Ts'ein Ts'in), Fu Kien, va ocupar Lo-yang als mujong i tot seguit T'ai-yuan i finalment (Tchang-tö) la capital, on va fer presoner al seu rei i va posar fi a la dinastia dels Yen anteriors, incorporant els seus territoris (Hopei, Shansi, Shantung i Honan) als que ja posseïa al Shensi. Una greu derrota dels Jin o Qin anteriors contra l'imperi xinès del sud el 383, va provocar la revolta dels mujong, sota direcció de Tx'uei, que havia servit a les ordres de Fu Kien, i es va apoderar de Hopei i el Shantung on va fundar una dinastia coneguda per dinastia dels Yen posteriors (Heou Yen) que va durar del 384 al 407 amb capital a Txong-xan (moderna Ting-txeu, a l'Hopei). Un altre cap mujong també es va revoltar i va fundar un regne al Shansi conegut per dinastia dels Yen Occidentals (Si Yen) que només va durar fins al 394, quan va caure en mans dels Yen posteriors. Finalment un altre general de Fu Kien, de nom Yao Tx'ang, probablement tibetà, es va apoderar del Shensi i part de Honan, i va fundar la dinastia dels Jin posteriors (Heou Ts'in) que va durar del 384 al 417 i va tenir per capital Txangngan (en aquell moment anomenada King-txao). (ca)
- Los mujong fueron un clan de los sienpei que fundaron una de las efímeras dinastías chinas norteñas en el siglo IV. (es)
- Frühere Yan (前燕) war ein chinesischer Staat während der Zeit der Sechzehnkönigreiche. 337 war (慕容璜) König von Yan und gründete den Staat. Sein Ausgangsgebiet war die heutige Liaoning-Provinz. 352 konnte sein Sohn (慕容俊) die Wirren der Späteren Zhao ausnutzen und vernichten. Dadurch dehnte der Staat seinen Machtbereich bis zum Nordufer des Jangtsekiangs aus. Durch innere Korruption und Machtkämpfe zerfiel jedoch der Staat bald wieder und fiel schließlich im Angriff der Früheren Qin. 370 wurde der dritte Herrscher von Yan (慕容玮) von den Früheren Qin gefangen genommen, wodurch der Staat unterging. Frühere Yan zählte in seiner 34-jährige Geschichte insgesamt drei Herrscher. (de)
- The Former Yan (Chinese: 前燕; pinyin: Qián Yān; 337–370) was a dynastic state ruled by the Xianbei during the era of Sixteen Kingdoms in China. Initially, Murong Huang and his son Murong Jun claimed the Jin dynasty-created title "Prince of Yan," but subsequently, in 352, after seizing most of the former Later Zhao territory, Murong Jun would declare himself emperor, and after that point, the rulers of the Former Yan declared themselves "emperors". (en)
- Le Yan antérieur ou Yan ancien ((zh); 337-370) était un état xianbei de la période des Seize Royaumes en Chine. et son fils initient la Dynastie des Jin (265-420) et créent le titre de "Prince de Yan". En 352, après avoir saisi la plupart des territoires du Zhao postérieur, Murong Jun se proclame empereur tout comme le feront les dirigeants suivants du Yan antérieur. (fr)
- Yan Awal (Hanzi: 前燕; Pinyin: Qián Yān; 337-370) adalah negara dari etnis Xianbei pada Zaman Enam Belas Negara di Tiongkok. Awalnya, dan putranya mengklaim Dinasti Jin (265-420) dan menyatakan dirinya sebagai "Pangeran Yan", tetapi pada 352 setelah merebut sebagian besar bekas wilayah , mendeklarasikan dirinya sebagai kaisar dan setelah itu, para penguasa Yan Awal menyatakan diri mereka "kaisar". (in)
- 전연(前燕: 337~370)은 선비족(鮮卑族) 모용황(慕容皝)에 의해 건국된 나라이다. 국호는 연(燕)이지만, 동시대에 같은 이름을 가진 나라가 5개나 되기 때문에, 제일 첫 번째로 건국된 이 나라를 전연이라고 부르며 구별하였다. (ko)
- 前燕（ぜんえん、拼音：Qiányàn、337年 - 370年）は、中国の五胡十六国時代に鮮卑族の慕容皝によって建てられた国。正式な国号は大燕だが、同時代に燕を国号とする国が複数存在するため、最初期に建てられたこの国を前燕と呼称して区別している。独立国として成立したのは慕容儁が帝位に即いた352年であるが、本記事中では慕容皝が燕王を自称した337年を建国年とする（詳細は後述）。また、事実上前燕の基盤を築いたのは慕容廆であるため、彼の時代より詳述する。 (ja)
- Tidigare Yan (前燕; Qiányàn) var en stat under tiden för De sexton kungadömena i Kina. Staten existerade år 337 till 370. Tidigare Yan kontrollerade dagens Hebei och Shandong och delar av dagens Shanxi, Henan, Anhui, Jiangsu och Liaoning. Efter att Jindynastin 317 tvingats fly österut etablerade folkgruppen Xianbei ett självstyre i nordöstra Kina men erkände sig som underställda Jindynastin. Murong Huang utropade sig 337 som kung av Yan (燕) och började expandera sitt territorium österut, och besegrade kungariket Koguryo i dagens Nordkorea. Murong Huang etablerade sin huvudstad i Chaoyang i Liaoning. 348 flyttades huvudstaden till Ji, dagens Peking. Huvudstaden flyttades därefter år 357 till Ye i Hebei. År 352 erövrade Tidigare Yan staten Ran Wei och kontrollerade därmed hela området norr omg Gula floden. Tidigare Qin erövrade år 370 huvudstaden Ye, och tillfångata Tidigare Yans kejsare, vilket blev slutet för riket. (sv)
- Wcześniejsze państwo Yan (chiń. 前燕; pinyin Qián Yàn) — pierwsze z kilku państw ustanowionych w północno-zachodnich Chinach przez klan (odłam) Murong ludu Xianbei w okresie Szesnastu Królestw. Ustanowiło dość stabilną strukturę państwową, łączącą ludność osiadłą i nomadyczną, ale uległo w Wcześniejszemu państwu Qin. Klan Murong ludu Xianbei był jedną z głównych sił w północnych Chinach pod koniec panowania Zachodniej dynastii Jin. Utrzymywali oni więzi z cesarzami Jin, otrzymując od niej oficjalne tytuły. Na zajmowanym przez siebie terytorium (południowa i południowo-zachodnia Mandżuria) dbali o rolnictwo, i chętnie przyjmowali chińskich uciekinierów z bardziej niespokojnych regionów. Skutecznie też wykorzystywali administrację wzorowaną na chińskiej, łącząc ją z siłą uderzeniową nomadycznej kawalerii. Pod auspicjami dynastii Jin, władcy Murongów budowali własną domenę, skutecznie, choć wybiórczo przejmując wzorce od chińskiego sąsiada. Wśród tych zapożyczeń był zwyczaj dziedziczenia tronu przez syna, co redukowało konflikty między braćmi, którzy dawniej byli głównymi pretendentami do tronu. Murongowie wykorzystywali też chińską sztukę oblężniczą, piechotę, a przede wszystkim uprawę ziemi jako gwarantującą władcy wyższe dochody niż gospodarka pastoralna. To ostatnie pozwalało władcy uniezależnić się od polityki krewniaczej, zamiast tego zatrudniając fachowców. Formalna deklaracja powstania państwa w 337 roku, była jedynie zwieńczeniem dłuższego procesu, który trwał od początku IV w. – już na trzy lata przed „powstaniem państwa” zajęło ono większą część dawnego państwa Buyeo. W 342 Murongowie zadali wielką klęskę koreańskiemu Goguryeo, obchodząc ich twierdze od północy i biorąc do niewoli matkę króla , a także wykopując z grobu ciało jego poprzednika, króla (dla wymuszenia okupu). W następstwie tych kampanii, zajęli większość obszarów Buyeo (okolice Fushun), zyskując w tym regionie wyraźną przewagę nad konkurencyjnym Goguryeo. Gdy konflikty pałacowe doprowadziły do upadku państwo , władzę w nim przejął generał chińskiego pochodzenia, Ran Min. Rozpoczął on regularną eksterminację „barbarzyńców” (tj. nie-Chińczyków, Xiongnu, którzy stanowili klasę rządzącą w Zhao). Ci Xiongnu, którzy przeżyli, uciekli, prosząc sąsiadujące państwa, w tym Yan, o pomoc. Koalicja Xianbei pokonała i zabiła Ran Mina w 352, a Murongowie wykorzystali swoje zwycięstwo nad ostatnim władcą Zhao, by zagarnąć południowe i centralne Hebei. Kontynuowali ekspansję, do roku 360 zajmując Shandong, część Anhui i większość Henanu, które oderwali od państwa Jin. W 350 Murong Jun ustanowił swoją stolicę w Yan (dzisiejszy Pekin), a w 357 przeniósł ją do Ye (dzisiejsze Changde). W tym samym roku Murongowie odnieśli znaczący sukces, odpierając atak plemienia Chile. Był to pierwszy wypadek, by niechińskiego pochodzenia dynastia, rządząca ustabilizowanym państwem, pobiła nomadów stepu (za sukces w znacznej mierze odpowiadała sprawna dyplomacja Yan, umiejętnie manipulująca plemionami nomadów). W 364, kolejna ofensywa Murongów doszła rzeki Huai, rok później zdobywając Luoyangu(R. Grousset podaje 364 jako datę zdobycia miasta, a 366 jako rok ustanowienia granicy na Huai). W 369 kawaleria państwa Yan rozbiła wielką ekspedycję wysłaną przeciw niemu z południa przez Wschodnie Jin pod wodzą , sprawującego faktyczną władzę w państwie Jin. Równocześnie jednak wzrastało zagrożenie ze strony innego państwa, powstałego na gruzach Zhao — Wcześniejszego Qin. W 369 jego armie zdobyły wpierw Luoyang, następnie Taiyuan i rok później, stolicę Murongów, Ye, gdzie wzięły do niewoli króla Wcześniejszego Yan, wcielając równocześnie jego ziemi do swego cesarstwa. Dalsza ekspansja doprowadziła do konfliktu Qin z Jin, w którym to pierwsze poniosło klęskę nad Fei, co doprowadziło do upadku państwa. Murongowie wykorzystali okazję by odbudować swą państwowość, tworząc krótkotrwałe Zachodnie Yan i stabilniejsze Późniejsze Yan. (pl)
- Рання Янь (кит. трад.: 前燕; піньїнь: Qiányàn) — династія, що правила частиною північного Китаю після падіння Пізньої Чжао. У 370 році була повалена державою Рання Цінь. Ця династія керувалася імператорами з сяньбійського племені (одними з предків монголів). (uk)
- Ранняя Янь (кит. упр. 前燕, пиньинь Qián Yàn) — одно из 16 варварских государств, возникших в IV веке — первой половине V века, после падения империи Западная Цзинь, на территории Северного Китая. Существовало в 348—370 годах. (ru)
- 前燕（337年 - 370年）是十六國时代由鮮卑人首領慕容皝所建立的政權，至慕容儁正式稱帝建國，其國號為「燕」。其统治地区曾包括冀州、兖州、青州、并州、豫州、徐州、幽州等部分，全盛時控制12个州，157个郡，1579个县，人口近千万。 以其所在地为战国时燕国旧地，故国号为“燕”。《十六国春秋》始用“前燕”之名，為區別同期的慕容氏諸燕，歷史學家遂袭用之。又以其王室姓慕容，又称为“慕容燕”，而其他慕容氏諸燕都不用这个称呼，「慕容燕」成为前燕的专称。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Los mujong fueron un clan de los sienpei que fundaron una de las efímeras dinastías chinas norteñas en el siglo IV. (es)
- The Former Yan (Chinese: 前燕; pinyin: Qián Yān; 337–370) was a dynastic state ruled by the Xianbei during the era of Sixteen Kingdoms in China. Initially, Murong Huang and his son Murong Jun claimed the Jin dynasty-created title "Prince of Yan," but subsequently, in 352, after seizing most of the former Later Zhao territory, Murong Jun would declare himself emperor, and after that point, the rulers of the Former Yan declared themselves "emperors". (en)
- Le Yan antérieur ou Yan ancien ((zh); 337-370) était un état xianbei de la période des Seize Royaumes en Chine. et son fils initient la Dynastie des Jin (265-420) et créent le titre de "Prince de Yan". En 352, après avoir saisi la plupart des territoires du Zhao postérieur, Murong Jun se proclame empereur tout comme le feront les dirigeants suivants du Yan antérieur. (fr)
- Yan Awal (Hanzi: 前燕; Pinyin: Qián Yān; 337-370) adalah negara dari etnis Xianbei pada Zaman Enam Belas Negara di Tiongkok. Awalnya, dan putranya mengklaim Dinasti Jin (265-420) dan menyatakan dirinya sebagai "Pangeran Yan", tetapi pada 352 setelah merebut sebagian besar bekas wilayah , mendeklarasikan dirinya sebagai kaisar dan setelah itu, para penguasa Yan Awal menyatakan diri mereka "kaisar". (in)
- 전연(前燕: 337~370)은 선비족(鮮卑族) 모용황(慕容皝)에 의해 건국된 나라이다. 국호는 연(燕)이지만, 동시대에 같은 이름을 가진 나라가 5개나 되기 때문에, 제일 첫 번째로 건국된 이 나라를 전연이라고 부르며 구별하였다. (ko)
- 前燕（ぜんえん、拼音：Qiányàn、337年 - 370年）は、中国の五胡十六国時代に鮮卑族の慕容皝によって建てられた国。正式な国号は大燕だが、同時代に燕を国号とする国が複数存在するため、最初期に建てられたこの国を前燕と呼称して区別している。独立国として成立したのは慕容儁が帝位に即いた352年であるが、本記事中では慕容皝が燕王を自称した337年を建国年とする（詳細は後述）。また、事実上前燕の基盤を築いたのは慕容廆であるため、彼の時代より詳述する。 (ja)
- Рання Янь (кит. трад.: 前燕; піньїнь: Qiányàn) — династія, що правила частиною північного Китаю після падіння Пізньої Чжао. У 370 році була повалена державою Рання Цінь. Ця династія керувалася імператорами з сяньбійського племені (одними з предків монголів). (uk)
- Ранняя Янь (кит. упр. 前燕, пиньинь Qián Yàn) — одно из 16 варварских государств, возникших в IV веке — первой половине V века, после падения империи Западная Цзинь, на территории Северного Китая. Существовало в 348—370 годах. (ru)
- 前燕（337年 - 370年）是十六國时代由鮮卑人首領慕容皝所建立的政權，至慕容儁正式稱帝建國，其國號為「燕」。其统治地区曾包括冀州、兖州、青州、并州、豫州、徐州、幽州等部分，全盛時控制12个州，157个郡，1579个县，人口近千万。 以其所在地为战国时燕国旧地，故国号为“燕”。《十六国春秋》始用“前燕”之名，為區別同期的慕容氏諸燕，歷史學家遂袭用之。又以其王室姓慕容，又称为“慕容燕”，而其他慕容氏諸燕都不用这个称呼，「慕容燕」成为前燕的专称。 (zh)
- Els mujong foren un clan dels sienpei que van fundar una de les efímeres dinasties xineses del nord al segle iv. Vers la segona meitat del segle iii, els mujong van crear un regne propi a la regió del riu Leao, al sud-oest de la moderna Manxúria, en el territori que havien deixat lliure els wu-huan. Al segle següent es van enfrontar a la dinastia dels Han septentrionals fundada per un príncep xiongnu, i després a la dinastia dels Txao posteriors (o Tchao posteriors) que es va enfonsar a la mort del sobirà Xe-Hu el 349, quan els seus hereus i els generals es van disputar la successió, i els mujong van aprofitar l'anarquia per apoderar-se de l'Hopei (entre 350 i 352), Shansi i Shantung. (ca)
- Frühere Yan (前燕) war ein chinesischer Staat während der Zeit der Sechzehnkönigreiche. 337 war (慕容璜) König von Yan und gründete den Staat. Sein Ausgangsgebiet war die heutige Liaoning-Provinz. 352 konnte sein Sohn (慕容俊) die Wirren der Späteren Zhao ausnutzen und vernichten. Dadurch dehnte der Staat seinen Machtbereich bis zum Nordufer des Jangtsekiangs aus. Durch innere Korruption und Machtkämpfe zerfiel jedoch der Staat bald wieder und fiel schließlich im Angriff der Früheren Qin. 370 wurde der dritte Herrscher von Yan (慕容玮) von den Früheren Qin gefangen genommen, wodurch der Staat unterging. (de)
- Wcześniejsze państwo Yan (chiń. 前燕; pinyin Qián Yàn) — pierwsze z kilku państw ustanowionych w północno-zachodnich Chinach przez klan (odłam) Murong ludu Xianbei w okresie Szesnastu Królestw. Ustanowiło dość stabilną strukturę państwową, łączącą ludność osiadłą i nomadyczną, ale uległo w Wcześniejszemu państwu Qin. (pl)
- Tidigare Yan (前燕; Qiányàn) var en stat under tiden för De sexton kungadömena i Kina. Staten existerade år 337 till 370. Tidigare Yan kontrollerade dagens Hebei och Shandong och delar av dagens Shanxi, Henan, Anhui, Jiangsu och Liaoning. År 352 erövrade Tidigare Yan staten Ran Wei och kontrollerade därmed hela området norr omg Gula floden. Tidigare Qin erövrade år 370 huvudstaden Ye, och tillfångata Tidigare Yans kejsare, vilket blev slutet för riket. (sv)
|
