Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αλίτσια Ιβάνσκα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αλίτσια Ιβάνσκα
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση13  Μαΐου 1918
Gardzienice, Lublin Voivodeship
Θάνατος26  Σεπτεμβρίου 1996
Λονδίνο
Αιτία θανάτουκαρκίνος του πνεύμονα
Χώρα πολιτογράφησηςΔεύτερη Πολωνική Δημοκρατία
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (από 1957)
Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΠολωνικά
Αγγλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά[1]
Αγγλικά[1]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Βαρσοβίας
Πανεπιστήμιο Κολούμπια
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταακαδημαϊκός
συγγραφέας
ποιήτρια[2]
κοινωνιολόγος[2]
φιλόσοφος[2]
ΕργοδότηςAtlanta University
Κολέγιο Ταλαντέγκα
Πανεπιστήμιο του Σικάγου
State University of New York at Albany
Πολωνικό Πανεπιστήμιο της Εξορίας
Πανεπιστήμιο Κλαρκ της Ατλάντα
Περίοδος ακμής1940
Οικογένεια
ΣυγγενείςΓιαρόσουαφ Ιβασκιέβιτς
Οικογένειαοικόσημο Γιαστσένμπιετς
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςΠολωνικός Εσωτερικός Στρατός
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΒραβείο Κοστσιέλσκι (1974)
Τάγμα της Αναγέννησης της Πολωνίας
Ιππότης του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας[3]

Η Αλίτσια Ιβάνσκα (πολωνικά: Alicja Iwańska) (13 Μαΐου 1918 - 26 Σεπτεμβρίου 1996) ήταν Πολωνή κοινωνιολόγος, ακαδημαϊκός και συγγραφέας. Γεννημένη από οικογένεια γαιοκτημόνων στην Πολωνία, η οικογένειά της ήταν μέλη της ιντελιγκέντσια και ενθάρρυνε την Ιβάνσκα να συνεχίσει τα λογοτεχνικά της όνειρα. Άρχισε να δημοσιεύει ποίηση το 1935 σε διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά. Μετά τις σπουδές της στο λύκειο, εγγράφηκε σε μαθήματα φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας και συνέχισε να σπουδάζει για μεταπτυχιακό. Όταν ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, εντάχθηκε στο κίνημα αντίστασης και υπηρέτησε ως αγγελιαφόρος. Ενεπλάκη στην Εξέγερση της Βαρσοβίας το 1944 και στο τέλος του πολέμου έγινε μέρος της μυστικής αντικομμουνιστικής αντίστασης. Όταν άρχισαν οι συλλήψεις που αφορούσαν το υπόγειο κίνημα, η Ιβάνσκα αναγκάστηκε να φύγει για τις Ηνωμένες Πολιτείες το 1948, όπου υπέβαλε απρόθυμα αίτηση ασύλου.

Με λίγη επάρκεια στα αγγλικά, η Ιβάνσκα είχε αρχικά δυσκολία στην προσαρμογή. Εγγράφηκε στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια για να ολοκληρώσει τις διδακτορικές της σπουδές, αλλά δεν θα τελείωνε το πτυχίο της μέχρι το 1957. Ανίκανη να εξασφαλίσει καθηγητική θέση, ανέλαβε πολλά σύντομα συμβόλαια, εργαζόμενη σε παραδοσιακά μαύρα κολέγια στο διαχωρισμένο Νότο, όπως το Πανεπιστήμιο Κλαρκ της Ατλάντα και το Κολέγιο Ταλαντέγκα. Εκεί έκανε διαλέξεις για τις ομοιότητες μεταξύ πολιτικών, θρησκευτικών και φυλετικών διώξεων στην Ευρώπη και των διαχωριστικών περιορισμών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 1954, μετακόμισε στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου και άρχισε να σπουδάζει με τον Αμερικανό ανθρωπολόγο Σολ Ταξ. Αφού ήθελε να ταξιδέψει στο Μεξικό για να κάνει έρευνα, το 1957 παντρεύτηκε και έγινε πολιτογραφημένη πολίτης των Ηνωμένων Πολιτειών. Η δουλειά της με το λαό των Μαζάχουα της απέφερε την αναγνώρισή της ως κοινωνιολόγος από την UNESCO και τελικά οδήγησε σε καθηγητική θέση στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης στο Όλμπανι το 1965, όπου εργάστηκε μέχρι την αποχώρησή της το 1985.

Αφού δεν αισθάνθηκε ποτέ άνετα στις Ηνωμένες Πολιτείες, εκείνη τη χρονιά η Ιβάνσκα μετακόμισε στο Λονδίνο, όπου ξεκίνησε μια περίοδο έντονης λογοτεχνικής δημιουργίας. Το 1989, τιμήθηκε με τον σταυρό του ιππότη του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας. Διαγνώστηκε με καρκίνο του πνεύμονα το 1996 και εκείνη την περίοδο έγραψε το τελικό της υπόμνημα για το βρετανικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης. Επειδή το επιστημονικό της έργο γράφτηκε στα αγγλικά και η λογοτεχνική της παραγωγή γράφτηκε στα πολωνικά, με την κληρονομιά της να υπέστη διαχωρισμό.

Θάνατος και κληρονομιά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ιβάνσκα πέθανε στις 26 Σεπτεμβρίου 1996 στο Λονδίνο[4] και η φίλη της, Ντανούτα Χιζ, δημοσίευσε το SzpitaleΝοσοκομεία») ως φόρο τιμής στη μνήμη της στο περιοδικό Kultura, που δημοσιεύθηκε από το Λογοτεχνικό Ινστιτούτο Kultura του Παρισιού.[5][6] Μεταθανάτια, η διδακτορική της διατριβή, η οποία περιελάμβανε συνεντεύξεις που διεξήχθησαν μεταξύ 1951 και 1952 με μέλη της πολωνικής ιντελιγκέντσια, δημοσιεύθηκε ως Polish Intelligentsia in Nazi Concentration Camps and American Exile: A Study of Values in Crisis Situations το 1998.[7]

  1. 1,0 1,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. js2013747689. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  2. 2,0 2,1 2,2 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. js2013747689. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2022.
  3. Ανακτήθηκε στις 15  Μαρτίου 2023.
  4. Warsaw Uprising Museum 2016.
  5. Jadowska 2011.
  6. Stowarzyszenie Instytut Literacki 2015.
  7. Levine 2000, σελ. 596.