Μετάβαση στο περιεχόμενο

Πάπισσα Ιωάννα (μύθος)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πάπισσα Ιωάννα
Γενικές πληροφορίες
ΘάνατοςΔεκαετία του 850
Ρώμη
ΘρησκείαΚαθολικισμός[1]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταχριστιανός ιερέας
κληρικός[2]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Πάπισσα Ιωάννα (λατινικά: Ioannes Anglicus, ελληνικά: Ιωάννης Αγγλικός, 855 -857) ήταν γυναίκα, η οποία φέρεται να κατέλαβε τον παπικό θρόνο με το όνομα Πάπας Ιωάννης Η΄ για κάποια χρονική διάρκεια κατά τη περίοδο του Μεσαίωνα πριν από τον επίσημο Πάπα Ιωάννη Η΄(872-882). Η ιστορία εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα χρονικά του 13ου αιώνα και στη συνέχεια εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη. Για αιώνες θεωρούνταν αληθινή, αν και οι περισσότεροι σύγχρονοι ιστορικοί τη θεωρούν φανταστική ιστορία, προερχόμενη από τη λαογραφία σχετικά με τα ρωμαϊκά μνημεία ή από αντιπαπική σάτιρα. Πρόσφατα όμως ανακαλύφθηκαν μεσαιωνικά νομίσματα, τα οποία φέρουν παπικό μονόγραμμα, που διαφέρει από εκείνο του Πάπα Ιωάννη Η΄. όπως και από εκείνο του προκατόχου του Αδριανού Β΄, γεγονός που ίσως να σημαίνει πως υπήρξε κάποιος ενδιάμεσος πάπας, ο οποίος για κάποιον λόγο διαγράφηκε από την ιστορία.[3] Ορισμένοι θεωρούν πως, αν και αυτό δεν αποδεικνύει υποχρεωτικά την ύπαρξη μίας πάπισσας, ίσως να σημαίνει πως υπάρχει κάποια αλήθεια στον θρύλο της Πάπισσας Ιωάννας, όσον αφορά κάποιον πάπα που «εξαφανίστηκε» από την επίσημη ιστορία.[3]

Η πρώτη αναφορά του μυθικού θηλυκού πάπα, εμφανίζεται στο χρονικό του Ζαν ντε Μαγί, αλλά η πιο δημοφιλής και με επιρροή εκδοχή ήταν αυτή του Μάρτιν της Οπάβα στο Chronicon Pontificum et Imperatorum αργότερα κατά το 13ο αιώνα. Οι περισσότερες εκδοχές της ιστορίας της την περιγράφουν ως μια πολυτάλαντη και πολυμαθή γυναίκα, που έκρυβε τη πραγματική της ταυτότητα κάτω από ανδρικά ρούχα, συχνά εκ προτροπής του εραστή της. Στις πιο κοινές εκδοχές, λόγω των ικανοτήτων της, καταφέρνει να αναρριχηθεί στην εκκλησιαστική ιεραρχία και τελικά εκλέγεται Πάπας. Κατά τη διάρκεια της παποσύνης της ερωτεύτηκε τον θαλαμηπόλο της, από τον οποίο έμεινε έγκυος. Έτσι, κατά τη διάρκεια μιας παπικής λιτανείας, ενώ βρισκόταν σε πρόωρη εγκυμοσύνη, γεννάει αποκαλύπτοντας το πραγματικό της φύλο.[4]

Στις περισσότερες εκδόσεις πεθαίνει λίγο μετά την γέννα, είτε σκοτώνεται από τον εξαγριωμένο όχλο ή από φυσικά αίτια ή -κατ΄ άλλες διηγήσεις- απλώς καθαιρείται από το αξίωμά της και εκθρονίζεται από τον παπικό θρόνο. Έκτοτε οι αναφορές στο πρόσωπό της αποφεύχθηκαν από τους διαδόχους της, ενώ το Βατικανό τη διέγραψε από τους καταλόγους με τους πάπες και καθιέρωσε τελετουργικό, με το οποίο εξασφαλίζεται ότι ο πάπας θα είναι πάντα άνδρας.[5][6] Στον καθεδρικό της Σιένα μέχρι το 1600 υπήρχε μπούστο της Πάπισσας Ιωάννας ανάμεσα στα μπούστα άλλων ποντίφικων, το οποίο αφαιρέθηκε μετά από διαμαρτυρίες.[6] Ο λαός όμως διέσωσε και μετέδωσε την ιστορία σαν απλό παραμύθι, έτσι η Ιωάννα πέρασε στη σφαίρα του μύθου.

Με τον θρύλο της Πάπισσας Ιωάννας ασχολήθηκε και ο Εμμανουήλ Ροΐδης, που έγραψε το μυθιστόρημα «Πάπισσα Ιωάννα», για το οποίο δέχτηκε σκληρές επιθέσεις και ίσως αφορίστηκε.

  1. www.newadvent.org/cathen/08407a.htm. Ανακτήθηκε στις 25  Δεκεμβρίου 2019.
  2. «Dictionary of Women Worldwide» (Αγγλικά) Gale, Yorkin Publications. Ντιτρόιτ. 2006. ISBN-13 978-0-7876-7585-1.
  3. 3,0 3,1 Redmond, Caroline (17 Σεπτεμβρίου 2018). «Rumored Female Pope Denied By Catholic Church For Centuries May Have Existed, New Evidence Shows». All That's Interesting (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2020. 
  4. «CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: Pope Joan». www.newadvent.org. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2020. 
  5. Noble, Thomas F. X. (2013) "Why Pope Joan?" Catholic Historical Review, 99 (2): 219-220
  6. 6,0 6,1 Rustici, Craig M. (2006). The afterlife of Pope Joan : deploying the Popess legend in early modern England. Ann Arbor: University of Michigan Press. σελ. 1-2, 12-13. ISBN 978-0-472-02469-8. 647889041. 

Περαιτέρω ανάγνωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρωταρχικές πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δευτερεύουσες πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]