Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σαρλ-Φρανσουά Ντυμουριέ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σαρλ-Φρανσουά Ντυμουριέ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Charles-François Dumouriez (Γαλλικά)
Γέννηση26  Ιανουαρίου 1739[1][2][3]
Καμπραί
Θάνατος14  Μαρτίου 1823[1][4][5]
Turville
Τόπος ταφήςΧένλι-ον-Τεμς
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία[6]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[7]
ΣπουδέςΛύκειο Λουί-λε-Γκραν
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααξιωματικός
στρατιωτικός
συγγραφέας[8]
πολιτικός[9]
Περίοδος ακμής1758 - 1793
Οικογένεια
ΓονείςAnne-François Duperrier-Dumouriez
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςστρατηγός μεραρχίας (Γαλλία)/Γαλλικός Στρατός ξηράς
Πόλεμοι/μάχεςΕπταετής Πόλεμος και Πόλεμοι της Γαλλικής Επανάστασης
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΥπουργός Πολέμου (13  Ιουνίου 1792 – 18  Ιουνίου 1792)
Υπουργός Εξωτερικών και Διεθνούς Ανάπτυξης της Γαλλίας (Μάρτιος 1792 – Ιουνίου 1792)
ΒραβεύσειςΙππότης του Βασιλικού και Στρατιωτικού Τάγματος του Αγίου Λουδοβίκου
Ονόματα χαραγμένα στην Αψίδα του Θριάμβου
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Σαρλ-Φρανσουά ντυ Περιέ ντυ Μουριέ (Γαλλικά: Charles-François du Perrier du Mouriez), γνωστός επίσης ως Ντυμουριέ (26 Ιανουαρίου 1739, Καμπραί - 14 Μαρτίου 1823, Τέρβιλ Παρκ κοντά στο Λονδίνο), ήταν Γάλλος στρατηγός κατά τη διάρκεια των Γαλλικών Επαναστατικών Πολέμων. Μοιράστηκε τη νίκη της μάχης του Βαλμί με τον Φρανσουά Κριστόφ Κελλερμάν, αλλά αργότερα εγκατέλειψε τον Γαλλικό επαναστατικό στρατό και αυτομόλησε στο αυστριακό στρατόπεδο.

Το όνομά του είναι ένα από τα 558 ονόματα αξιωματικών που αναγράφονται κάτω από την Αψίδα του Θριάμβου.[10]

Ο Ντυμουριέ γεννήθηκε στο Καμπραί στη βόρεια Γαλλία. Ο πατέρας του ήταν στρατιωτικός. Σπούδασε στο κολέγιο Λουί-λε-Γκραν στο Παρίσι, κατατάχθηκε στο γαλλικό στρατό το 1758 και διέπρεψε κατά τον Επταετή πόλεμο (1756-1763) κατά των Πρώσων. Ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΕ' τον έστειλε σε μυστικές διπλωματικές αποστολές στη Μαδρίτη (1767), στην Πολωνία (1770-72) και στη Σουηδία (1773), αλλά ανακλήθηκε και φυλακίστηκε (1773–75) για συμμετοχή σε ίντριγκες. Το 1778 διορίστηκε διοικητής στο Χερβούργο, όπου για τα επόμενα 11 χρόνια επέβλεπε την ανάπτυξη του λιμανιού. Το 1789 έγινε διοικητής του κάστρου της Καέν.

Στη Γαλλική επανάσταση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 1789, τάχθηκε υπέρ της Γαλλικής Επανάστασης, απέτυχε όμως να εκλεγεί ως αντιπρόσωπος στη Συνέλευση των Τάξεων του 1789. Όταν στις 18 Ιουλίου 1789, την εποχή του Μεγάλου Φόβου, το κάστρο της Καέν δέχτηκε επίθεση από το λαό, ως διοικητής του φόρεσε την τρίχρωμη κονκάρδα της Επανάστασης, φέρνοντας έτσι την ηρεμία στην πόλη χωρίς σοβαρά περιστατικά. Έφυγε έπειτα από την Καέν και εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου συναναστράφηκε με τον Αρμάν Ζανονσέ, τον Λαφαγιέτ και τον Μιραμπώ, και το 1790, προσχώρησε στη λέσχη των Ιακωβίνων. Τον Μάρτιο του 1792, με την υποστήριξη των Γιρονδίνων, διορίστηκε υπουργός Εξωτερικών και τάχθηκε υπέρ του πολέμου με την Αυστρία.[11]

Στις 20 Απριλίου 1792, η Γαλλία κήρυξε τον πόλεμο κατά της Αυστρίας, πόλεμος του Πρώτου Συνασπισμού. Ο Ντυμουριέ πιθανότατα σχεδίαζε να κερδίσει γρήγορα και στη συνέχεια να χρησιμοποιήσει το στρατό του για να ανατρέψει τη Νομοθετική Συνέλευση και να αποκαταστήσει τον βασιλιά. Ωστόσο, οι γαλλικές δυνάμεις υπέστησαν μια σειρά ηττών στην αρχική εκστρατεία. Ο Ντυμουριέ έγινε υπουργός Πολέμου στις 12 Ιουνίου 1792, αλλά έπεσε σε δυσμένεια τρεις ημέρες αργότερα, παραιτήθηκε και ανέλαβε τη διοίκηση της στρατιάς των Αρδεννών.

Εν τω μεταξύ, η Πρωσία είχε εισέλθει στον πόλεμο στην πλευρά της Αυστρίας και τα συνασπισμένα αυστρο-πρωσικά στρατεύματα υπό τον δούκα του Μπράουνσβαϊγκ είχαν εισβάλει στη Γαλλία, είχαν καταλάβει το Λονγκβί και πολιορκούσαν το Βερντέν, απειλώντας το Παρίσι. Με τον Φρανσουά Κριστόφ Κελλερμάν, ο Ντυμουριέ κατάφερε να αντιστρέψει την κατάσταση με τη νίκη στη μάχη του Βαλμί (20 Σεπτεμβρίου 1792) και ανάγκασε τα εχθρικά στρατεύματα να αποσυρθούν από το γαλλικό έδαφος. Ήταν μια μεγάλη ψυχολογική νίκη για τους επαναστάτες, την επόμενη μέρα η Συμβατική κήρυξε το τέλος της μοναρχίας στη Γαλλία και την εγκαθίδρυση της Πρώτης Γαλλικής Δημοκρατίας. Στη συνέχεια, ο Ντυμουριέ κατέκτησε το Βέλγιο συνθλίβοντας τον αυστριακό στρατό στη μάχη της Ζεμάπ (6 Νοεμβρίου 1792) και φθάνοντας έως τις Βρυξέλλες και  την Αμβέρσα.[12]

Στα τέλη Δεκεμβρίου 1792, ο Ντυμουριέ πήγε για το Παρίσι και προσπάθησε, μάταια, να σώσει τον Λουδοβίκο ΙΣΤ' του οποίου η δίκη ήταν σε εξέλιξη. Οι Ιακωβίνοι τον υποδέχθηκαν άσχημα και συνδέθηκε περισσότερο με τους Γιρονδίνους.

Ο Ντυμουριέ συλλαμβάνει τους επιτρόπους που είχαν έρθει να τον καθαιρέσουν και να τον οδηγήσουν στο Παρίσι για να απολογηθεί για τις ήττες στη Συμβατική.

Στις 26 Φεβρουαρίου 1793, ο Ντυμουριέ προχώρησε βορειότερα και εισέβαλε στην Ολλανδία. Αναγκάστηκε όμως να υποχωρήσει πίσω στο Βέλγιο μετά την ήττα που υπέστη από τα συνασπισμένα βρετανικά, αυστριακά και ολλανδικά στρατεύματα στη μάχη του Νέερβιντεν (18 Μαρτίου) και στη Λουβέν (21 Μαρτίου). Μετά από αυτές τις καταστροφικές ήττες δέχθηκε σφοδρές επιθέσεις. Η Συμβατική, στην οποία είχαν διατυπωθεί πολλές κατηγορίες εναντίον του, αποφάσισε να τον προσάγει σε δίκη.

Ο Ντυμουριέ, που ήταν μοναρχικός και είχε αναστατωθεί από την εκτέλεση του Λουδοβίκου ΙΣΤ' στις 21 Ιανουαρίου 1793, θεωρούσε ότι η πολιτική κατάσταση στο Παρίσι ήταν χαοτική και επίσης τρομοκρατήθηκε από την τάση των ριζοσπαστών να παρεμβαίνουν στους διοικητές του στρατού. Μπροστά στην απειλή της σύλληψης και του νεοσυσταθέντος Επαναστατικού Δικαστηρίου, διαπραγματεύθηκε με τον Αυστριακό πρίγκιπα του Κόμπουργκ, και πρότεινε να βαδίσει με το στρατό του προς το Παρίσι, να ανατρέψει τη Συμβατική, η οποία διαδέχθηκε τη Νομοθετική Συνέλευση τον Σεπτέμβριο του 1792, να συντρίψει τους Ιακωβίνους, να ελευθερώσει τη Μαρία Αντουανέτα και τα παιδιά της από τη φυλακή του Ταμπλ και να αποκαταστήσει το Σύνταγμα του 1791 που προέβλεπε συνταγματική μοναρχία. [13] Από την πλευρά τους, οι Αυστριακοί δεσμεύτηκαν να σταματήσουν την εισβολή σε γαλλικό έδαφος στη διάρκεια του πραξικοπήματός του. Αλλά ο Ντυμουριέ κινήθηκε πολύ αργά.

Την 1η Απριλίου, η Συμβατική έστειλε τον υπουργό πολέμου Πιέρ Ριέλ και τέσσερις επιτρόπους για να τον καθαιρέσουν και να τον φέρουν στο Παρίσι για να απολογηθεί για τις ήττες. Ο Ντυμουριέ τους παρέδωσε στους Αυστριακούς στις 2 Απριλίου αλλά τα στρατεύματά του τον εγκατέλειψαν και στις 5 Απριλίου αυτομόλησε στους Αυστριακούς, κυνηγημένος σαν προδότης, με δυσκολία απέφυγε τους πυροβολισμούς που τον συνόδευαν σχεδόν έως τις περιφράξεις του αυστριακού στρατού, και μερικές μέρες αργότερα τον ακολούθησαν περίπου 1.500 άνδρες του, τους οποίους οι Αυστριακοί ενσωμάτωσαν στο στρατό τους. Μεταξύ των αξιωματικών που τον ακολούθησαν ήταν και ο Δούκας της Σαρτρ, ο μελλοντικός βασιλιάς Λουδοβίκος-Φίλιππος.

Η λιποταξία του Ντυμουριέ είχε άσχημο αντίκτυπο στους συνεργάτες του Γιρονδίνους και στις 31 Μαΐου και 2 Ιουνίου 1793 οι Ιακωβίνοι εκδίωξαν τους κορυφαίους από αυτούς από τη Συμβατική.

Ο Ντυμουριέ κηρύχθηκε «προδότης» από τη Συμβατική και εκδιώχθηκε από όλη τη γαλλική επικράτεια. Αφού ταξίδεψε σε όλη την Ευρώπη για αρκετά χρόνια, εγκαταστάθηκε στην Αγγλία, όπου του χορηγήθηκε αποζημίωση στις αρχές του 1800 για τις υπηρεσίες του ως συμβούλου του δούκα του Ουέλλινγκτον. Επιπλέον, εισέπραττε ένα ετήσιο ποσό 40.000 φράγκων, τα οποία του παραχώρησε ένας από τους παλιούς του φίλους μέχρι το θάνατό του.

Κατά τις περιόδους της Υπατείας και της Πρώτης Γαλλικής Αυτοκρατορίας, σε καμία περίπτωση ο Ναπολέων δεν συμφώνησε στην επιστροφή του. Με την αποκατάσταση της γαλλικής μοναρχίας το 1814, ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΗ' αρνήθηκε επίσης να του επιτρέψει να επιστρέψει στη Γαλλία.

Ο Ντυμουριέ πέθανε στις 14 Μαρτίου 1823, σε ηλικία 84 ετών, στο χωριό Τέρβιλ Παρκ κοντά στο Λονδίνο. [14]

Το όνομά του είναι χαραγμένο στην Αψίδα του Θριάμβου στο Παρίσι (Βόρειος πυλώνας, Στήλη 3).

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 28  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. dumouriez-charles-francois. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 «Gran Enciclopèdia Catalana» (Καταλανικά) Grup Enciclopèdia. 0023145.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12524528f. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  5. (Αγγλικά) SNAC. w6r78n2v. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  6. LIBRIS. 26  Μαρτίου 2018. libris.kb.se/katalogisering/0xbfj14j5cbm372. Ανακτήθηκε στις 24  Αυγούστου 2018.
  7. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12524528f. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  8. Ανακτήθηκε στις 23  Μαΐου 2019.
  9. Ανακτήθηκε στις 23  Μαΐου 2019.
  10. . «villedecambrai.com/decouvrir-cambrai/portrait-de-ville/cambresiens-celebres/charles-francois-dumouriez». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιανουαρίου 2018. 
  11. . «encyclopedia.com/reference/encyclopedias-/dumouriez-charles-francois». 
  12. . «britannica.com/biography/Charles-Francois-du-Perier-Dumouriez». 
  13. Phipps, Ramsay Weston (2011). The Armies of the First French Republic: Volume I The Armée du Nord. USA: Pickle Partners Publishing. ISBN 978-1-908692-24-5., pp. 158–160.
  14. . «frenchempire.net/biographies/dumouriez/».