παχύς

Νέα ελληνικά (el)

↓ πτώσεις	ενικός
γένη →	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ονομαστική	ο	παχύς	η	παχιά & παχεία	το	παχύ
γενική	του	παχιού, παχύ & παχέος	της	παχιάς & παχείας	του	παχιού, παχύ & παχέος
αιτιατική	τον	παχύ	την	παχιά & παχεία	το	παχύ
κλητική		παχύ		παχιά & παχεία		παχύ
↓ πτώσεις	πληθυντικός
γένη →	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
ονομαστική	οι	παχιοί & παχείς	οι	παχιές & παχείες	τα	παχιά & παχέα
γενική	των	παχιών & παχέων	των	παχιών & παχειών	των	παχιών & παχέων
αιτιατική	τους	παχιούς & παχείς	τις	παχιές & παχείες	τα	παχιά & παχέα
κλητική		παχιοί & παχείς		παχιές & παχείες		παχιά & παχέα
Οι τύποι με γιώτα (-ιού, -ιοί, -ιά, -ιών, ...) προφέρονται με συνίζηση. Οι τύποι της δεύτερης σειράς, λόγιοι, κατεβάζουν τον τόνο όπως στην αρχαία κλίση Χρησιμοποιούνται σε παγιωμένες εκφράσεις ή όρους.
Κατηγορία όπως «βαθύς» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία

παχύς < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική παχύς

Προφορά

ΔΦΑ : /paˈçis/

τυπογραφικός συλλαβισμός : πα‐χύς

Επίθετο

παχύς, -ιά, -ύ, συγκριτικός : παχύτερος

1. που έχει μεγάλο πάχος ή όγκο

   ≈ συνώνυμα: χοντρός

   ≠ αντώνυμα: λεπτός

2. (ειδικότερα) που έχει πολύ λίπος ή μεγάλο βάρος

   ≈ συνώνυμα: εύσαρκος, ευτραφής, παχύσαρκος, παχύσωμος

   ≠ αντώνυμα: αδύνατος, άπαχος, λιπόσαρκος

3. (υγρά) που έχει μεγάλη πυκνότητα ή βρίσκεται σε ημίρρευστη κατάσταση

   ≈ συνώνυμα: παχύρρευστος, πηχτός, πυκνόρρευστος

   ≠ αντώνυμα: αραιός, λεπτόρρευστος

4. (κατ’ επέκταση) που διαθέτει μεγάλη πυκνότητα

   ≠ αντώνυμα: αραιός

5. που περιέχει κάτι σε μεγάλη ποσότητα
6. (μεταφορικά) που έχει πομπώδη κι εντυπωσιακή συμπεριφορά, αλλά χωρίς ουσία και σοβαρότητα

Πολυλεκτικοί όροι

• παχύ έντερο

Εκφράσεις

• η περίοδος / εποχή των παχιών αγελάδων
• παχιά λόγια

Παράγωγα

• να 'σαι καλά τον Αύγουστο που 'ναι παχιές οι μύγες
• ο παπάς ο παχύς έφαγε παχιά φακή

Συγγενικά

 ετυμολογικό πεδίο 
παχ- 

• παχαίνω
• πάχος
• παχουλός
• παχύ (ουδέτερο)
• παχυλά (επίρρημα)
• παχυλός
• παχυλότητα
• παχυλώς (επίρρημα)
• πάχυνση
• παχυντικός

Σύνθετα

• παχυ- Νεοελληνικές λέξεις με πρόθημα παχυ- στο Βικιλεξικό

όπως ενδεικτικά

• παχυδερμία, παχυδερμισμός, παχύδερμος
• παχύμετρο
• παχύρρευστος
• παχυσαρκία, παχύσαρκος
• παχύσωμος
• παχύφυλλος

Μεταφράσεις

    που έχει μεγάλο πάχος ή όγκο

αγγλικά : fat (en), thick (en) γαλλικά : épais (fr), gras (fr), gros (fr) γερμανικά : fett (de) (1, 2), dick (de) (1, 2), breit (de) (1), dicht (de) (3, 4), zähflüssig (de) (3) εσπεράντο : dika (eo) ισπανικά : gordo (es), grueso (es), espeso (es) πολωνικά : gruby (pl) ρουμανικά : gras (ro) ρωσικά : толстый (ru)

Πηγές

• παχύς - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
• παχύς - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών.  (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

γένη →	αρσενικό		θηλυκό		ουδέτερο
↓ πτώσεις	ενικός
ονομαστική	ὁ	παχῠ́ς	ἡ	παχεῖᾰ ιωνικός: παχέα	τὸ	παχῠ́
γενική	τοῦ	παχέος	τῆς	παχείᾱς	τοῦ	παχέος
δοτική	τῷ	(παχέϊ) παχεῖ	τῇ	παχείᾳ	τῷ	(παχέϊ) παχεῖ
αιτιατική	τὸν	παχῠ́ν	τὴν	παχεῖᾰν	τὸ	παχῠ́
κλητική ὦ!		παχῠ́		παχεῖᾰ		παχῠ́
↓ πτώσεις	πληθυντικός
ονομαστική	οἱ	(παχέες) παχεῖς	αἱ	παχεῖαι	τὰ	παχέᾰ
γενική	τῶν	παχέων	τῶν	παχειῶν	τῶν	παχέων
δοτική	τοῖς	παχέσῐ(ν)	ταῖς	παχείαις	τοῖς	παχέσῐ(ν)
αιτιατική	τοὺς	παχεῖς	τὰς	παχείᾱς	τὰ	παχέᾰ
κλητική ὦ!		(παχέες) παχεῖς		παχεῖαι		παχέᾰ
	δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ	τὼ	παχέε (παχεῖ)	τὼ	παχείᾱ	τὼ	παχέε (παχεῖ)
γεν-δοτ	τοῖν	παχέοιν	τοῖν	παχείαιν	τοῖν	παχέοιν
Οι ασυναίρετοι τύποι όπως στο παράδειγμα του Smyth. Ο συνηρημένος δυϊκός, όπως στο σχολικό βιβλίο (Οικονόμου).
3η&1η κλίση, Κατηγορία 'βαθύς' όπως «βαθύς» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία

παχύς < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *bʰn̥ǵʰús < *bʰenǵʰ- (παχύς)

Επίθετο

πᾰχύς, -εῖα, -ύ

1. ογκώδης, μεγάλος
2. χοντρός, εύσωμος, εύρωστος
3. πυκνός
4. πλούσιος, παχύς
5. πλούσιος, εύπορος
6. άφθονος
7. (λογοτεχνικό) πομπώδης
8. (μεταφορικά) σημαντικός
9. (μεταφορικά, ειρωνικό) ανόητος, χονδροειδής

Βαθμοί επιθέτου & επιρρήματος

Θετικός	Συγκριτικός	Υπερθετικός
Επίθετο
παχύς	παχύτερος / πάσσων / (ελληνιστική κοινή) παχίων	παχύτατος, πάχιστος
Επίρρημα
παχέως	παχύτερον	παχύτατα

Σύνθετα

• παχυ- Αρχαίες ελληνικές λέξεις με πρόθημα παχυ- στο Βικιλεξικό
• Λέξεις παχυ- @perseus.tufts.edu Greek Dictionary Headword Search, Πανεπιστήμιο Tufts

Παράγωγα

• παχυλός
• παχυλῶς
• (Χρειάζεται επεξεργασία)

Πηγές

• Μοντανάρι (Montanari), Φράνκο (Franco) (2013). Σύγχρονο λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Παπαδήμας. 
• παχύς - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• παχύς - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.