sapmak
Jump to navigation
Jump to search
Turkish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Ottoman Turkish صاپمق (ṣapmaḳ, “to swerve, deviate, diverge, go astray”),[1] from Old Anatolian Turkish [script needed] (sap-, “to deviate, lead away from”), from Proto-Turkic *sap- (“to leave the way, go astray, deviate”).[2][3]
Cognate with Azerbaijani sapmaq (“to wander away”), Chuvash супма (supma, “to turn, go astray, lose one's reason”), Turkmen sap (“dodge, trick”).
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]sapmak (third-person singular simple present sapar)
- (intransitive, with dative) To change direction, to turn to, to swerve to, to veer into.
- (intransitive, with ablative) To digress from; to deviate from (one's goal).
- (intransitive, figurative) To deviate from the norm, to abandon the right path.
Conjugation
[edit]Conjugation of sapmak (aorist in -V²r)
Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.
Positive declarative | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
infinitive | sapmak | |||||||
impersonal participle | imperfective | sapan | ||||||
perfective | sapmış | |||||||
prospective | sapacak | |||||||
personal participle | non-prospective | saptığım | saptığın | saptığı | saptığımız | saptığınız | saptıkları | |
prospective | sapacağım | sapacağın | sapacağı | sapacağımız | sapacağınız | sapacakları | ||
verbal noun | sapma | |||||||
way of doing | sapış | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | saparım | saparsın | sapar | saparız | saparsınız | saparlar |
imperfective | sapıyorum | sapıyorsun | sapıyor | sapıyoruz | sapıyorsunuz | sapıyorlar | ||
past | perfective | saptım | saptın | saptı | saptık | saptınız | saptılar | |
imperfective | sapıyordum | sapıyordun | sapıyordu | sapıyorduk | sapıyordunuz | sapıyorlardı (or sapıyordular) | ||
future | sapacağım | sapacaksın | sapacak | sapacağız | sapacaksınız | sapacaklar | ||
inferential | perfective | sapmışım | sapmışsın | sapmış | sapmışız | sapmışsınız | sapmışlar | |
aorist | saparmışım | saparmışsın | saparmış | saparmışız | saparmışsınız | saparlarmış (or saparmışlar) | ||
imperfective | sapıyormuşum | sapıyormuşsun | sapıyormuş | sapıyormuşuz | sapıyormuşsunuz | sapıyorlarmış | ||
conditional | simple | sapsam | sapsan | sapsa | sapsak | sapsanız | sapsalar | |
perfective | sapsaydım | sapsaydın | sapsaydı | sapsaydık | sapsaydınız | sapsaydılar | ||
optative | sapayım | sapasın | sapa | sapalım | sapasınız | sapalar | ||
progressive | sapmaktayım | sapmaktasın | sapmakta | sapmaktayız | sapmaktasınız | sapmaktalar | ||
necessitative | sapmalıyım | sapmalısın | sapmalı | sapmalıyız | sapmalısınız | sapmalılar | ||
imperative | sap | sapsın | sapın | sapsınlar | ||||
Positive interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | sapar mıyım? | sapar mısın? | sapar mı? | sapar mıyız? | sapar mısınız? | saparlar mı? |
imperfective | sapıyor muyum? | sapıyor musun? | sapıyor mu? | sapıyor muyuz? | sapıyor musunuz? | sapıyorlar mı? | ||
past | perfective | saptım mı? | saptın mı? | saptı mı? | saptık mı? | saptınız mı? | saptılar mı? | |
imperfective | sapıyor muydum? | sapıyor muydun? | sapıyor muydu? | sapıyor muyduk? | sapıyor muydunuz? | sapıyorlar mıydı? | ||
future | sapacak mıyım? | sapacak mısın? | sapacak mı? | sapacak mıyız? | sapacak mısınız? | sapacaklar mı? | ||
inferential | perfective | sapmış mıyım? | sapmış mısın? | sapmış mı? | sapmış mıyız? | sapmış mısınız? | sapmışlar mı? | |
aorist | sapar mıymışım? | sapar mıymışsın? | sapar mıymış? | sapar mıymışız? | sapar mıymışsınız? | saparlar mıymış? | ||
imperfective | sapıyor muymuşum? | sapıyor muymuşsun? | sapıyor muymuş? | sapıyor muymuşuz? | sapıyor muymuşsunuz? | sapıyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | sapsam mı? | sapsan mı? | sapsa mı? | sapsak mı? | sapsanız mı? | sapsalar mı? | |
perfective | sapsa mıydım? | sapsa mıydın? | sapsa mıydı? | sapsa mıydık? | sapsa mıydınız? | sapsalar mıydı? | ||
progressive | sapmakta mıyım? | sapmakta mısın? | sapmakta mı? | sapmakta mıyız? | sapmakta mısınız? | sapmaktalar mı? | ||
necessitative | sapmalı mıyım? | sapmalı mısın? | sapmalı mı? | sapmalı mıyız? | sapmalı mısınız? | sapmalılar mı? | ||
Negative declarative | ||||||||
infinitive | sapmamak | |||||||
impersonal participle | imperfective | sapmayan | ||||||
perfective | sapmamış | |||||||
prospective | sapmayacak | |||||||
personal participle | non-prospective | sapmadığım | sapmadığın | sapmadığı | sapmadığımız | sapmadığınız | sapmadıkları | |
prospective | sapmayacağım | sapmayacağın | sapmayacağı | sapmayacağımız | sapmayacağınız | sapmayacakları | ||
verbal noun | sapmama | |||||||
way of doing | sapmayış | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | sapmam | sapmazsın | sapmaz | sapmayız | sapmazsınız | sapmazlar |
imperfective | sapmıyorum | sapmıyorsun | sapmıyor | sapmıyoruz | sapmıyorsunuz | sapmıyorlar | ||
past | perfective | sapmadım | sapmadın | sapmadı | sapmadık | sapmadınız | sapmadılar | |
imperfective | sapmıyordum | sapmıyordun | sapmıyordu | sapmıyorduk | sapmıyordunuz | sapmıyorlardı | ||
future | sapmayacağım | sapmayacaksın | sapmayacak | sapmayacağız | sapmayacaksınız | sapmayacaklar | ||
inferential | perfective | sapmamışım | sapmamışsın | sapmamış | sapmamışız | sapmamışsınız | sapmamışlar | |
aorist | sapmazmışım | sapmazmışsın | sapmazmış | sapmazmışız | sapmazmışsınız | sapmazlarmış | ||
imperfective | sapmıyormuşum | sapmıyormuşsun | sapmıyormuş | sapmıyormuşuz | sapmıyormuşsunuz | sapmıyorlarmış | ||
conditional | simple | sapmasam | sapmasan | sapmasa | sapmasak | sapmasanız | sapmasalar | |
perfective | sapmasaydım | sapmasaydın | sapmasaydı | sapmasaydık | sapmasaydınız | sapmasaydılar | ||
optative | sapmayayım | sapmayasın | sapmaya | sapmayalım | sapmayasınız | sapmayalar | ||
progressive | sapmamaktayım | sapmamaktasın | sapmamakta | sapmamaktayız | sapmamaktasınız | sapmamaktalar | ||
necessitative | sapmamalıyım | sapmamalısın | sapmamalı | sapmamalıyız | sapmamalısınız | sapmamalılar | ||
imperative | sapma | sapmasın | sapmayın | sapmasınlar | ||||
Negative interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | sapmaz mıyım? | sapmaz mısın? | sapmaz mı? | sapmaz mıyız? | sapmaz mısınız? | sapmazlar mı? |
imperfective | sapmıyor muyum? | sapmıyor musun? | sapmıyor mu? | sapmıyor muyuz? | sapmıyor musunuz? | sapmıyorlar mı? | ||
past | perfective | sapmadım mı? | sapmadın mı? | sapmadı mı? | sapmadık mı? | sapmadınız mı? | sapmadılar mı? | |
imperfective | sapmıyor muydum? | sapmıyor muydun? | sapmıyor muydu? | sapmıyor muyduk? | sapmıyor muydunuz? | sapmıyorlar mıydı? | ||
future | sapmayacak mıyım? | sapmayacak mısın? | sapmayacak mı? | sapmayacak mıyız? | sapmayacak mısınız? | sapmayacaklar mı? | ||
inferential | perfective | sapmamış mıyım? | sapmamış mısın? | sapmamış mı? | sapmamış mıyız? | sapmamış mısınız? | sapmamışlar mı? | |
aorist | sapmaz mıymışım? | sapmaz mıymışsın? | sapmaz mıymış? | sapmaz mıymışız? | sapmaz mıymışsınız? | sapmazlar mıymış? | ||
imperfective | sapmıyor muymuşum? | sapmıyor muymuşsun? | sapmıyor muymuş? | sapmıyor muymuşuz? | sapmıyor muymuşsunuz? | sapmıyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | sapmasam mı? | sapmasan mı? | sapmasa mı? | sapmasak mı? | sapmasanız mı? | sapmasalar mı? | |
perfective | sapmasa mıydım? | sapmasa mıydın? | sapmasa mıydı? | sapmasa mıydık? | sapmasa mıydınız? | sapmasalar mıydı? | ||
progressive | sapmamakta mıyım? | sapmamakta mısın? | sapmamakta mı? | sapmamakta mıyız? | sapmamakta mısınız? | sapmamaktalar mı? | ||
necessitative | sapmamalı mıyım? | sapmamalı mısın? | sapmamalı mı? | sapmamalı mıyız? | sapmamalı mısınız? | sapmamalılar mı? |
Derived terms
[edit]References
[edit]- ^ Redhouse, James W. (1890) “صاپمق”, in A Turkish and English Lexicon[1], Constantinople: A. H. Boyajian, page 1151
- ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*sap-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
- ^ Nişanyan, Sevan (2002–) “sark-”, in Nişanyan Sözlük
Further reading
[edit]- “sapmak”, in Turkish dictionaries, Türk Dil Kurumu
Categories:
- Turkish terms inherited from Ottoman Turkish
- Turkish terms derived from Ottoman Turkish
- Turkish terms inherited from Old Anatolian Turkish
- Turkish terms derived from Old Anatolian Turkish
- Turkish terms inherited from Proto-Turkic
- Turkish terms derived from Proto-Turkic
- Turkish terms with IPA pronunciation
- Turkish lemmas
- Turkish verbs
- Turkish intransitive verbs
- Turkish verbs with aorist in -V²r