Saltu al enhavo

Rapido

El Vikipedio, la libera enciklopedio

La rapido estas la ŝanĝo de loko en difinita tempo. Matematike ĝi estas la unua derivaĵo de la koordinato laŭ la tempo. Vektora rapido estas simila, sed ĝi ankaŭ priskribas la direkton de la movo. Fiziko mezuras rapidon laŭ la SI-sistemo en metroj en sekundo (m/s). Alia mezuro ofte uzata estas "kilometroj en horo" (km/h = 0,2778 m/s), en Usono ankaŭ "mejloj en horo" (mi/h = 0,447 m/s). Laŭ la teorio de la relativeco la plej granda ebla rapido de mashava objekto estas la rapido de lumo (en vakuo).

Bazaj formuloj de rapido:

momenta rapido laŭ x-akso

meza rapido kie s estas distanco de movo, kaj t estas la tempointervalo dum kiu la movo ekzistis.


Rapido estas ankaŭ nomo de stenografia sistemo adaptita el la germana al esperanta uzo en frua 20-a jarcento de Karl Wallon.