Edukira joan

Artadi onddo belzkor: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasuna
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
Zorion (eztabaida | ekarpenak)
16.866 edits
No edit summary
Zorion (eztabaida | ekarpenak)
16.866 edits
No edit summary
 
(4 erabiltzailek tartean egindako 7 berrikusketa ez dira erakusten)
1. lerroa: 1. lerroa:
{{taxotaula automatikoa
{{taxotaula automatikoa
|izena= Artadi onddo belzkorra
|izena= Artadi onddo belzkorra
| authority = [[Andreas Bresinsky|A. Bresinsky]] & [[Manfred Binder|M. Binder]], 2003 }}
|taxon = Leccinum lepidum

}}
'''Artadi onddo belzkorra''' (''Leccinum lepidum'') ''[[Leccinum]]'' generoko [[onddo]]a da.<ref>{{Erref-EHko onddoak}}</ref>
'''Artadi onddo belzkorra''' (''Leccinum lepidum'') ''[[Boletaceae]]'' [[Familia (biologia)|familiako]] [[onddo]]a da.<ref>{{Erref-EHko onddoak}}</ref> Jangarri nahiko ona. Oso ohikoa da [[Mediterraneoa|Mediterraneoko]] klima duten [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] artadietan.

== Deskribapena ==
'''Kapela:''' 5 eta 12 (15) cm arteko diametrokoa; lehenik esferikoa, gero ganbila; kolorea laranja-horitik oliba-marroira doa, ertz argiagoarekin, horixka kolorekoa. Azala likatsu samarra edo labaina eguraldi hezean. Ez da pitzatzen.

'''Tutuak:''' Itsatsiak, luzangak, horiak, ez dira zikintzen igurtziz, ezta airearekin kontaktuan ere.

'''Poroak:''' Txikiak eta biribilak, kolore hori bizikoak gaztetan, okre-olibara biratuz zahartzean.

'''Hanka:''' 8 – 15 x 1,5 – 5 cm-koa, lodia, oinarrirantz lodituta eta amaiera arbi-formakoa, hori kolorekoa, kolore bereko pikortak eta lazguneak estaltzen dute.

'''Haragia:''' Zurixka edo horixka, lehenik trinkoa, gero biguna, zapore atseginekoa eta usain ahulekoa, airearekin kontaktuan ez da kolorez aldatzen, baina tonalitate gris-morea hartzen du oinaren goialdean.<ref>{{erreferentzia|abizena=Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo|urtea=1987|izenburua=Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color|argitaletxea=Iberduero|orrialdea=85|ISBN=84-404-0530-8|hizkuntza=Es}}</ref>

'''Etimologia:''' ''Leccinum'' hitza latinetik dator, arte azpian hazten, esan nahi du. ''Lepidus'' epitetoa ere latinetik dator, eta xelebrea, jatorra, esan nahi du. Bere itxuragatik.

== Jangarritasuna ==
Jangarri nahiko ona.<ref>{{erreferentzia|abizena=Palacios Quintano Daniel|urtea=2014|izenburua=Disfrutando con las setas. Leitzaran|argitaletxea=Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa|orrialdea=172|ISBN=ISBN. 978-84-617-0196-4|hizkuntza=Es}}</ref>

=== Nahasketa arriskua ===
''[[Leccinellum crocipodium|Leccinum nigrescens]]'' espeziarekin. Desberdintasun nabarmenak hauek dira: ''Leccinum lepidum'' espeziean, habitat desberdina, pitzatzen ez den azala, airearekin kontaktuan funtsean haragia kolorez aldatzen ez dena.<ref>{{erreferentzia|abizena=Bon,Marcel|urtea=1988|izenburua=Guia de Campo de los hongos de Europa|argitaletxea=Ediciones Omega, S. A. Barcelona|orrialdea=559|ISBN=282-0865-4|hizkuntza=Es|url=}}</ref>

== Sasoia eta lekua ==
Udazkenean berandu agertzen da eta batzuetan udaberrian aurkitzen da. Gutxi ezagutzen den onddo hau arteetan ateratzen da (''[[Arte (zuhaitza)|Quercus ilex]]''). Oso ohikoa da urritik urte amaierara Nafarroako eta Arabako artadietan.<ref>{{erreferentzia|abizena=Palazon Lozano Fernando|urtea=2006|izenburua=Setas para todos|argitaletxea=Jose Luis Añanos Echo Editorial Pirineo|orrialdea=607|ISBN=84-87997-86-4|hizkuntza=Es}}</ref>

=== Banaketa eremua ===
Oso hedatua dago eskualde Mediterraneoan. Mexiko, Argentina, Israel.<ref>{{Erref-GBIF}}</ref>


== Erreferentziak ==
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
{{erreferentzia zerrenda|30em}}

== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}


{{commonskat}}
{{Euskal Herriko perretxiko eta onddoak}}
{{Euskal Herriko perretxiko eta onddoak}}
{{TaxoiDatubaseak}}


⚫
[[Kategoria:Perretxiko jangarriak]]
[[Kategoria:Leccinum]]
[[Kategoria:Leccinum]]
[[Kategoria:2003. urtean deskribatutako onddoak]]
⚫
[[Kategoria:Mexikoko onddoak]]
[[Kategoria:Argentinako onddoak]]
[[Kategoria:Israelgo onddoak]]
[[Kategoria:Europako onddoak]]

Hauxe da oraingo bertsioa, 21:13, 2 iraila 2024 data duena

Artadi onddo belzkorra
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaAgaricomycetes
OrdenaBoletales
FamiliaBoletaceae
GeneroaLeccinellum
Espeziea Leccinellum lepidum
BasionimoaBoletus lepidus
Mikologia
 
poroak himenioan
 
txapel erdi-esferikoa
 
himenioa adnatua da
 
hanka biluzik dago
 
mikorrizak eratzen ditu
 
jangarria da

Oharra: ez fidatu soilik orri honetan ematen diren datuez perretxiko bat identifikatzeko orduan. Inolako zalantzarik izanez gero, kontsultatu aditu batekin.

Artadi onddo belzkorra (Leccinum lepidum) Boletaceae familiako onddoa da.[1] Jangarri nahiko ona. Oso ohikoa da Mediterraneoko klima duten Euskal Herriko artadietan.

Deskribapena

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kapela: 5 eta 12 (15) cm arteko diametrokoa; lehenik esferikoa, gero ganbila; kolorea laranja-horitik oliba-marroira doa, ertz argiagoarekin, horixka kolorekoa. Azala likatsu samarra edo labaina eguraldi hezean. Ez da pitzatzen.

Tutuak: Itsatsiak, luzangak, horiak, ez dira zikintzen igurtziz, ezta airearekin kontaktuan ere.

Poroak: Txikiak eta biribilak, kolore hori bizikoak gaztetan, okre-olibara biratuz zahartzean.

Hanka: 8 – 15 x 1,5 – 5 cm-koa, lodia, oinarrirantz lodituta eta amaiera arbi-formakoa, hori kolorekoa, kolore bereko pikortak eta lazguneak estaltzen dute.

Haragia: Zurixka edo horixka, lehenik trinkoa, gero biguna, zapore atseginekoa eta usain ahulekoa, airearekin kontaktuan ez da kolorez aldatzen, baina tonalitate gris-morea hartzen du oinaren goialdean.[2]

Etimologia: Leccinum hitza latinetik dator, arte azpian hazten, esan nahi du. Lepidus epitetoa ere latinetik dator, eta xelebrea, jatorra, esan nahi du. Bere itxuragatik.

Jangarritasuna

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jangarri nahiko ona.[3]

Nahasketa arriskua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Leccinum nigrescens espeziarekin. Desberdintasun nabarmenak hauek dira: Leccinum lepidum espeziean, habitat desberdina, pitzatzen ez den azala, airearekin kontaktuan funtsean haragia kolorez aldatzen ez dena.[4]

Sasoia eta lekua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Udazkenean berandu agertzen da eta batzuetan udaberrian aurkitzen da. Gutxi ezagutzen den onddo hau arteetan ateratzen da (Quercus ilex). Oso ohikoa da urritik urte amaierara Nafarroako eta Arabako artadietan.[5]

Banaketa eremua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Oso hedatua dago eskualde Mediterraneoan. Mexiko, Argentina, Israel.[6]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. ↑ (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 85 or. ISBN 84-404-0530-8..
  3. ↑ (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran. Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 172 or. ISBN ISBN. 978-84-617-0196-4..
  4. ↑ (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 559 or. ISBN 282-0865-4..
  5. ↑ (Gaztelaniaz) Palazon Lozano Fernando. (2006). Setas para todos. Jose Luis Añanos Echo Editorial Pirineo, 607 or. ISBN 84-87997-86-4..
  6. ↑ Leccinellum lepidum: GBIF—the Global Biodiversity Information Facility.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Artadi_onddo_belzkor&oldid=9900569"(e)tik eskuratuta