Edukira joan

Adela Figueroa

Aldatu loturak
Wikipedia, Entziklopedia askea
Adela Figueroa

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakAdela Figueroa Panisse
JaiotzaLugo, 1948ko abenduaren 6a (75 urte)
Herrialdea Galizia
Familia
AitaAntón Figueroa Mosteiro
Hezkuntza
HeziketaSantiago de Compostelako Unibertsitatea
Hizkuntzakgaliziera
Jarduerak
Jarduerakpoeta, idazlea, biologoa, aktibista eta bigarren mailako irakaskuntza katedraduna

Adela Clorinda Figueroa Panisse (Lugo, 1948ko abenduaren 6a), galiziar biologoa, aktibista eta idazlea da.[1]

Ibilbidea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Biologia Zientzietan lizentziaduna da Santiagoko Unibertsitatean, 1971n, eta Biologia Geologiako katedraduna izan zen Lugoko Lucus Augusti BHIn, 1996tik erretiroa hartu zuen arte. Aurretik, A Xunqueira BHIn, Valle Inclan BHIn eta Pontevedrako IES Sanchez Cantonen izan zen. 1990az geroztik, Ingurumen Hezkuntzan Masterduna da, UNEDen eta Enpresa Unibertsitatearen eskutik. Galiziako Misio Biologikoarekin eta Lourizángo Baso Zentroarekin lankidetzan aritu zen, baita Minhoko Unibertsitatearekin ere, bekadun gisa, Hezkuntzaren Institutuko sailean eta Kimika Huts eta Aplikatukoan.[2]

ADEGA, Galiziako Elkarte Sozio-Pedagogikoa eta O Ensino aldizkariaren fundazioan parte hartu zuen, eta bertako zuzendaria izan zen. Lugoko Nunca Más alderdiko bozeramailea izan zen, baita ADEGA (2005-2010), Xoanako Eiraren Adiskideen eta Eira Fundazioaren presidentea ere (Ramilen dago, Agoladan). 1986an Rio de Janeiron Portugesaren Lehen Akordio Ortografikoaren bileretan parte hartu zuen. El Gallo Kultur Elkarteko kidea izan zen Compostelako ikasle urteetan (1966-1970). ISSOLeko (Biziaren jatorria ikertzeko nazioarteko elkartea) kide izan zen, hainbat kongresutan parte hartu zuen, eta Galiziako Biologoen Elkargo Ofizialeko eta Galiziako Zientzietako Irakasleen Elkarteko (ENCIGA) kolaboratzaile ere izan zen. UNICEFentzat lan egin du Garapenerako Hezkuntza sailean.[3]

Era berean, hainbat aldizkaritan kolaboratu du, hala nola Cerna ENCIGA, Agália edo Portal Gallego de la Lingua aldizkarietan eta Él Progreso, La Voz de Galicia, Periódico.com, Vieiros, Nuestra Tierra, Plaza Pública, Sérmelos Galicia eta Nosotros Diario egunkarietan.

Poesia feministaren, ingurumen eta gizarte konpromisoaren, maitasunaren eta erotikaren lanen egilea da. Prosazko lana ere idatzi du, haur eta gazte literatura, emakumeen ipuinak, ipuin herrikoiak, umorezkoak; baita beldurrezkoak eta misteriozkoak ere.[4]

2021ean Las mulheres de la Casa de la Bouça de la ropa extendida argitaratu zuen, eta Claudio Rodríguez Fer-ek honela dio:

Ankerkeriaz eta izugarrikeriaz betetako lana da, baina lurraren edertasuna ere badu, kasu honetan Incio-rena, eta bizitzarena, batez ere maitasunaren eta etorkizun hobe baterako itxaropenaren bidez, aurrera egin ahal izateko nolabaiteko idealismo eskuzabal baten beharraz kontziente izateari utzi gabe.

ECIR argitaletxeko DBHko 1., 2., 3. eta 4. mailetako eta Batxilergoko Biologia/Geologia ikasliburuetan ere parte hartu zuen.

Ibel Villalba 'Jasangarritasunaren aldeko aktibismoak' mahai-inguruan, 2018ko azaroaren 30ean Ribadeon
Ezkerretik eskuina: Isabel Vilalba, Adela Figueroa, Dora Cabaleiro eta Elena Hierro 'Jasangarritasunaren aldeko aktibismoak' mahai-inguruan, 2018ko azaroaren 30ean Ribadeoko Letren Etxean, Berdintasunaren aldeko Mariñaren Behatokiak antolatuta.

Lanak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Poesia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Vento de amor ao mar (2003). Ediciós do Castro. ISBN 84-8485-136-2.
  • Xanela aberta (2009). Sada: Ediciós do Castro SBN 978-84-8485-286-5.
  • Memória de pés sem sombra (2017). Fundación Eira. Desenhos de Celsa Sánchez Vázquez.
  • Matria. Poesía para a Terra (2022). A Coruña: Medulia. ISBN 978-84-125532-3-9.

Poesia lan kolektiboak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Xistral (2004tik)
  • Eskolhidas olerkiak. Vozes De Um Almo (vol I) eta Melhor de Mim (vol. 2) (2014) Brasil.
  • Abraço Poetico, Cabo Verd-Galizia, 2015
  • Hizkuntzaren Haziak, Angola-Galizia, 2016
  • Literarte, Lugo, 2015
  • Nahasketak, Lugo 2015
  • Ellas São de Marte Coletanea Galaico Brasileña de poesia erótico femenina (Poesias Escolhidas).
  • Abraço Poético. Coletanía Luso Galaica de Poesia.
  • Poetas de la raya. Poesia garaikidearen bilduma Hispano Lusa
  • Homenagemetik Rosaliara. 150 Rosaliarako abestea. Obra kolektiboa edizio digitalean.

Narratiba

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Saiakera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Haur eta gazte literatura

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Florestako Erregea (2011). Sada: Ediciós del Castro. Celsa Sanchez Vazquezen ilustrazioak. Angel Moureren hitzaurrea. El Apalpador da osaba Nicandrok Courel mendietako Martiño haurraren inguruan kontatzen duen istorioen bilduma honetako pertsonaia nagusia.
  • Sada: Ediciós del Castro. Haur eta Gazteen Antzerkia. 78 orrialde ISBN 978-84-8485-308-4.
  • Cloe Loreen Laginha. Ipuin Kantatua. (2017). Egilearen testua. Xaquin Facalen musika. Celsa Sánchezen diseinuak. Egileak editatzea.[9]

Elkarlanean idatzitakoak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sariak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • "O Facho" Haur Antzerki Saria 2018 Tantak (Pingas) (uraren zikloa haurrentzat) lanarekin[11]
  • Poesia Saria 2019an Rosa de Cem Folhas. Santiago.
  • Letra Gallegoen Poesia Saria 2020an, El Progreso de Lugo

Bibliografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • "Figueroa Panisse, Adela". Dicionario biográfico de Galicia 2. Ir Indo Edicións. 2010-2011. p. 101.
  • Barrera, F., ed. (2002). Gallegos. Quién es quien en la Galicia del siglo XXI. El Correo Gallego. p. 220. ISBN 84-8064-113-4.
  • Fernández del Riego, F. (1992) [1990]. Diccionario de escritores en lingua galega (2ª ed.). Do Castro. p. 577. ISBN 84-7492-465-0.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ .
  2. ↑ .
  3. ↑ .
  4. ↑ .
  5. ↑ .
  6. ↑ 2011-08-22.
  7. ↑ LIX outubro, novembro, decembro, 2021 ISSN 0017-4181..
  8. ↑ .
  9. ↑ .
  10. ↑ Libro electrónico
  11. ↑ .

Kanpo loturak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Adela_Figueroa&oldid=9947252"(e)tik eskuratuta