شبنم‌کاستی
| رطوبت و نم‌سنجی |
|---|
 |
| مفاهیم ویژه |
| مفاهیم عمومی |
| اندازه‌گیری و ابزارها |
شبنم‌کاستی[۱] (انگلیسی: Dew point depression) که T-Td نیز نامیده می‌شود، به تفاوت میان دمای هوا و دمای نقطه شبنم در یک ارتفاع مشخص از اتمسفر زمین گفته می‌شود. مقدار کمتر شبنم‌کاستی نشان می‌دهد که هوا در دمای معین مرطوب‌تر است.[۲]
برای دمای ثابت، هر چه تفاوت کمتر باشد، نم بیشتری وجود دارد و مقدار رطوبت نسبی بالاتر است. در ارتفاعات پایین تروپوسفر، نم بیشتر (مقدار کوچک‌تر شبنم‌کاستی) منجر به کف ابر و سطح تراکم بالارفته (LCL) پایین‌تر می‌شود. ارتفاع سطح تراکم بالارفته یک عامل مهم تعدیل کننده توفان‌های تندری شدید است. یک نمونه از آن، پیچندزایی است، در صورتی که شبنم‌کاستی ۲۰ درجه فارنهایت (۱۱ درجه سانتیگراد) یا کمتر باشد، احتمال وقوع پیچند وجود دارد و احتمال وقوع پیچندهای بزرگ و شدید با کاهش شبنم‌کاستی افزایش می‌یابد. همچنین ارتفاع سطح تراکم بالارفته عاملی در فعالیت فروپکش و ریزپکش به‌شمار می‌رود. برعکس، ناپایداری زمانی افزایش می‌یابد که یک لایه خشک در سطح میانی وجود داشته باشد (افزایش شبنم‌کاستی) که به نام Dry punch شناخته می‌شود. اگر لایه زیرین شناور باشد، این پدیده برای همرفت جوی مطلوب است.
شبنم‌کاستی همان‌طور که میزان رطوبت موجود در جو را اندازه‌گیری می‌کند، شاخص مهمی در کشاورزی و هواشناسی جنگل، به‌ویژه پیش‌بینی آتش‌سوزی جنگل نیز به‌شمار می‌رود.
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ «شبنم‌کاستی» [علوم جَوّ] هم‌ارزِ «dewpoint depression, spread, dewpoint spread, dewpoint deficit, depression of the dewpoint»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر چهارم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۵۹-۱.
- ↑ Hakim, Gregory J.; Patoux, Jérôme (2017). Weather: A Concise Introduction. Cambridge University Press. ISBN 9781108265812.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Dew point depression». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۴ مه ۲۰۲۴.
 | این یک مقالهٔ خرد درباره هواشناسی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
