پراسانتا چاندرا ماهالانوبیس
پراسانتا چاندرا ماهالانوبیس Prasanta Chandra Mahalanobis पी॰ सी॰ महालनोबिस | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۲۹ ژوئن ۱۸۹۳ |
| درگذشت | ۲۸ ژوئن ۱۹۷۲ (۷۸ سال) |
| ملیت | راج بریتانیا |
| محل تحصیل | دانشگاه کلکته (کارشناسی علوم) کالج کینگ، کمبریج (بی‌ای)[۱] |
| شناخته‌شده برای | فاصله ماهالانوبیس مدل فلدمن–ماهالانوبیس |
| همسر | Nirmal Kumari Mahalanobis[۲] |
| جوایز | Padma Vibhushan (1968) Officer of the نشان امپراتوری بریتانیا (OBE, 1942)[۳] همکار انجمن سلطنتی (FRS)[۱] Weldon Memorial Prize (1944) |
| پیشینه علمی | |
| شاخه(ها) | ریاضیات، آمار |
| محل کار | دانشگاه کمبریج مؤسسه آمار هند |
| استاد راهنما | William Herrick Macaulay[۴] |
| دانشجویان دکتری | Samarendra Roy[۴] |
| دیگر دانشجویان برجسته | راج چاندرا بوز کالیامپودی رئا |
| امضاء | |
 | |
پراسانتا چاندرا ماهالانوبیس (انگلیسی: Prasanta Chandra Mahalanobis; هندی: पी॰ सी॰ महालनोबिस؛ ۲۹ ژوئن ۱۸۹۳–۲۸ ژوئن ۱۹۷۲) دانشمند و آماردان اهل هند بود. او را بیشتر به خاطر فاصله ماهالانوبیس، معیاری آماری، و یکی از اعضای اولین کمیسیون برنامه‌ریزی هند آزاد به یاد می‌آورند. او مطالعات پیشگامانه‌ای را در زمینه انسان سنجی در هند انجام داد. او مؤسسه آمار هند را تأسیس کرد و در طراحی بررسی‌های نمونه در مقیاس بزرگ مشارکت داشت. به دلیل فعالیت‌های ماهالانوبیس، از او به عنوان پدر آمار در هند نام می‌برند.[۵]
ماهالانوبیس از یک خانواده برجستهٔ برهمن بنگالی، از اعیان زمین‌دار در بیکرامپور، داکا، ریاست جمهوری بنگال (اکنون در بنگلادش) بود.[۶] پدربزرگش گوروچاران (۱۸۳۳–۱۹۱۶) در سال ۱۸۵۴ به کلکته نقل مکان کرد و در سال ۱۸۶۰ یک مغازه داروخانه را راه‌اندازی کرد.
ماهالانوبیس در حالی که در ۲۲ سالگی در دانشگاه کمبریج انگلستان در رشته فیزیک تحصیل می‌کرد، توسط یکی از استادانش با آمار آشنا شد. پس از بازگشت به هند، شیفته این شاخه از ریاضیات شد و روش‌های آماری را در انسان‌شناسی، هواشناسی و زیست‌شناسی به‌کار برد.[۷]
ماهالانوبیس در کارهای اولیه خود از نمونه‌های تصادفی برای پیش‌بینی سیل و پیش‌بینی عملکرد محصولات کشاورزی استفاده می‌کرد. او بعداً همین تکنیک‌ها را برای مقایسه مجموعه‌های داده بزرگ به کار برد و چیزی را ابداع کرد که «فاصله ماهالانوبیس» نامیده شد. کار پیشگام او بر برنامه‌ریزی اقتصادی تأثیر گذاشت زیرا چندین صنعت بزرگ هند بر اساس مدل رشد ماهالانوبیس، پیش‌بینی آماری او از اقتصاد کشور اجرا می‌کردند.[۷]
ماهالانوبیس، در سال ۱۹۳۱ مؤسسه آمار هند را در کلکته تأسیس کرد که در کالج ریاست جمهوری مستقر بود و در سال ۱۹۴۹ مشاور آماری افتخاری دولت هند شد. در سال ۱۹۵۱، این مؤسسه به دانشگاه تبدیل شد.[۷]
افتخارات
[ویرایش]- عضو آکادمی علوم هند (FASc، ۱۹۳۵)
- عضو آکادمی ملی علوم هند (FNA، ۱۹۳۵)
- افسر فرمان امپراتوری بریتانیا (بخش مدنی)، فهرست افتخارات سال نو 1942[۳]
- جایزه یادبود ولدون از دانشگاه آکسفورد (۱۹۴۴)
- عضو انجمن سلطنتی لندن (1945)[۸]
- رئیس کنگره علوم هند (۱۹۵۰)
- عضو انجمن اقتصادسنجی، ایالات متحده (۱۹۵۱)
- عضو انجمن آمار پاکستان (۱۹۵۲)
- عضو افتخاری انجمن آماری سلطنتی، انگلستان (۱۹۵۴)
- مدال طلای سر دیویپراساد سروادیکاری (۱۹۵۷)
- عضو خارجی آکادمی علوم اتحاد جماهیر شوروی (1958)
- عضو افتخاری کالج کینگ، کمبریج (۱۹۵۹)
- عضو انجمن آمار آمریکا (۱۹۶۱)
- مدال طلای دورگاپراساد خایتان (۱۹۶۱)
- دسیکوتام توسط دانشگاه ویسوا بهاراتی (۱۹۶۱)
- پادما ویبوشان (۱۹۶۸)
- مدال طلای سرینیواسا رامانوجان (۱۹۶۸)
دولت هند در سال ۲۰۰۶ تصمیم گرفت تا هر سال ۲۹ ژوئن، زادروز پراسانتا چاندرا ماهالانوبیس، را به عنوان «روز ملی آمار» هند جشن بگیرد.[۹][۱۰]
به مناسبت صد و بیست و پنجمین سالگرد تولد ماهالانوبیس در ۲۹ ژوئن ۲۰۱۸، معاون رئیس‌جمهور هند، ام ونکایا نایدو، در برنامه‌ای در مؤسسه آمار هند، کلکته، یک سکه یادبود منتشر کرد.[۵]
در رسانه‌ها
[ویرایش]- فیلم مردی که بی‌نهایت را می‌دانست (سال ۲۰۱۵) که در مورد زندگی سرینیواسا رامانوجان است ماهالانوبیس دیده می‌شود. شازاد لطیف نقش او را بازی کرده‌است.
- ۱۲۵ سالگی تولد ماهالانوبیس در ۲۹ ژوئن ۲۰۱۸ با یک گوگل دودل تجلیل شد.
پانویس
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Rao, C. R. (1973). "Prasantha Chandra Mahalanobis 1893-1972". مجله زندگی‌نامه اعضا جامعه سلطنتی. 19: 455–492. doi:10.1098/rsbm.1973.0017. S2CID 74582754.
- ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref> غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نامmactutorوارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ The London Gazette: (Supplement) no. 35399. p. . 30 December 1941.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ پراسانتا چاندرا ماهالانوبیس at Mathematics Genealogy Project
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ "VP Naidu pays homage to Mahalanobis at ISI". The Times of India. 30 June 2018. Retrieved 2 July 2018.
- ↑ "Who was Prasanta Chandra Mahalanobis or 'PCM'?". The Indian Express. 29 June 2018.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ "Prasanta Chandra Mahalanobis' 125th Birthday". www.google.com (به انگلیسی). Retrieved 2023-06-29.
- ↑ Royal Society citation[پیوند مرده]
- ↑ The Statesman 25 December 2006 بایگانی‌شده در ۱۴ مارس ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine
- ↑ Mohan, Rakesh 2007 Statistical system of India – some reflections.
منابع
[ویرایش]- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Prasanta Chandra Mahalanobis». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۹ ژوئن ۲۰۲۳.
- "Prasanta Chandra Mahalanobis' 125th Birthday". www.google.com (به انگلیسی). بازیابی: ۲۹ ژوئن ۲۰۲۳
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای | |
| پایگاه‌های دادهٔ علمی | |
| سایر | |
- آماردانان اهل هند
- اعضای انجمن اقتصادسنجی
- اعضای انجمن سلطنتی
- اعضای خارجی آکادمی علوم اتحاد شوروی
- افسران رتبه امپراتوری بریتانیا
- اقتصاددانان سده ۲۰ (میلادی) اهل هند
- دانشآموختگان دانشگاه کلکته
- دانشآموختگان کینگز کالج، کمبریج
- درگذشتگان ۱۹۷۲ (میلادی)
- ریاضیدانان سده ۲۰ (میلادی) اهل هند
- زادگان ۱۸۹۳ (میلادی)
- همکاران انجمن آمار آمریکا
- هندوهای بنگالی