Saltar ao contido

Fóvea

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Fóvea
Esquema dunha sección horizontal do ollo humano dereito, coa fóvea ao fondo.
Latín fovea centralis

A fóvea da retina (do latín fovea, pozo) ou fóvea central é unha parte da retina do ollo humano coa máxima agudeza visual, onde o ollo enfoca os obxectos nos que queremos fixarnos en detalle. É unha pequena depresión que se atopa preto do centro da retina, localizada no centro da mácula lútea, composta por conos densamente empaquetados.[1][2] A luz non ten obstáculos para incidir nas células fotorreceptoras da fóvea, xa que se retiraron as capas que hai normalmente enriba noutras zonas da retina e case non ten vasos sanguíneos.

A fóvea é a responsable da visión central aguda (tamén chamada visión foveal), que é necesaria para as actividades humanas onde a captación visual dos detalles é importante, como ler ou guiar un coche. Aproximadamente a metade das fibras nerviosas do nervio óptico levan información procedente da fóvea, mentres que a outra metade leva información do resto da retina.[3]

Estrutura

[editar | editar a fonte]
Diagrama da agudeza visual relativa do ollo esquerdo humano (sección horizontal) en graos desde a fóvea.[4]

A fóvea é unha depresión situada na superficie interna da retina, duns 1,5 mm de largo, que ten unha capa de fotorreceptores formada só por conos e especializada en ter unha máxima agudeza visual. A fóvea corresponde aproximadamente á zona avascular da retina (que carece de vasos sanguíneos). Isto permite que a luz poida percibirse sen ningunha dispersión ou perda. Esta anatomía é responsable da depresión que ten a fóvea. O pozo foveal está rodeado polo bordo foveal que contén as neuronas desprazadas do pozo. Esta é a parte máis grosa da retina.[5]

A fóvea está localizada nunha pequena zona avascular e recibe a maióría do seu oxíxeno dos vasos da coroide, que están alén do epitelio pigmentario retinal e da membrana de Bruch. A alta densidade espacial de conos xunto coa ausencia de vasos sanguíneos na fóvea explica a alta agudeza visual da fóvea.[6]

O centro da fóvea é a foveola, duns 0,2 mm de diámetro.[1] A fóvea consta só de conos moi compactos, máis delgados e con aspecto máis parecido a bastóns que os conos que presentes noutras partes. Estes conos están moi densamente empaquetados nun patrón hexagonal. Porén, empezando polas partes periféricas da fóvea, os bastóns van aparecendo gradualmente, e a densidade absoluta de conos vai diminuíndo.

A fóvea forma parte da mácula lútea e está rodeada polo cinto da parafovea, e a rexión máis externa da perifovea.[2] A parafovea esténdese ata un raio de 1,25 mm desde a fóvea central, e a perifovea encóntrase a uns 2,75 mm de raio desde a fóvea central.[3] Na parafóvea a capa de células ganglionares da retina está composta por máis de cinco ringleiras de células, e coa maior densidade de conos. Na perifóvea a capa de células ganglionares contén de dúas a catro ringleiras de células, e nela a agudeza visual non é óptima. A perifovea contén unha menor densidade de conos, uns 12 por 100 micrómetros fronte a 50 por 100 micrómetros aos que se chegan na fóvea central. Esta, á súa vez, está rodeada por unha área periférica maior que envía información moi comprimida de baixa resolución seguindo o patrón de compresión da imaxe foveada.

Función

[editar | editar a fonte]
Ilustración da distribución de células cono na fóvea dun individuo con visión da cor normal (esquerda), e unha retina (protanópica) cega para as cores. Nótese que o centro da fóvea ten moi poucos conos sensibles ao azul.

Na fóvea dos primates superiores (humanos incluídos) a proporción de células ganglionares con respecto aos fotorreceptores é de aproximadamente 2,5; case cada célula ganglionar recibe datos dun só cono, e cada cono está conectado a entre unha e tres células ganglionares.[7] Por tanto, a agudeza da visión foveal está limitada só pola densidade do mosaico de conos, e a fóvea é a área do ollo coa maior sensibilidade a pequenos detalles.[8] Os conos da fóvea central teñen pigmentos que son sensibles á luz verde e vermella.

A fóvea utilízase para a visión aguda na dirección en que apunta. Comprende menos do 1% do tamaño da retina, pero ocupa un 50% do córtex visual do cerebro.[9] A fóvea pode ver só os dous graos centrais do campo visual, (aproximadamente dúas veces a lonxitude dun dedo polgar situado á distancia dun brazo estendido).[10] Se un obxecto é grande e cobre un ángulo grande, os ollos deben estar cambiando constantemente a súa mirada para captar diferentes porcións da imaxe na fóvea, como tamén ocorre ao ler.

Distribución de bastóns e conos ao longo da liña que pasa pola fóvea e o punto cego do ollo humano.[11]

Como a fóvea non ten bastóns, non é sensible a intensidades de luz baixas.

A fóvea ten unha alta concentración dos pigmentos carotenoides amarelos luteína e zeaxantina. Están concentrados na capa de fibras de Henle (axóns de fotorreceptores que se dirixen radialmente cara a fóra desde a fóvea) e en menor medida nos conos.[12][13] Crese que os pigmentos desempeñan unha función protectora contra os efectos de altas intensidades de luz azul, que danarían os conos. Os pigmentos tamén potencian a gudeza da fóvea ao reducir a sensibilidade da fóvea a lonxitudes de onda curtas e contrarrestando o efecto da aberración cromática.[14] Isto está tamén acompañado dunha baixa densidade de conos azuis no centro da fóvea.[15] A densidade máxima de conos azuis dáse nun anel arredor na fóvea. En consecuencia, a máxima agudeza para a luz azul é menor que para outras cores, e ocorre aproximadamente a 1° do centro.[15]

Efectos entópticos na fóvea

[editar | editar a fonte]

A presenza de pigmento nos axóns dispostos radialmente da capa de fibras de Henle causa que sexan dicroicos e birrefrinxentes[16] á luz azul. Este efecto é visible por medio do fenómeno do cepillo de Haidinger cando a fóvea está apuntando a unha fonte de luz polarizada.

Os efectos combinados dos pigmentos maculares e a distribución dos conos para lonxitudes de onda curtas dá lugar a que a fóvea teña unha menor sensibilidade á luz azul (escotoma á luz azul). Aínda que isto non é visible en circunstancias normais debido a que o cerebro "completa" a información, con certos patróns de iluminación con luz azul, é visible unha mancha escura no punto de foco.[17] Ademais, se se observa unha mestura de luz vermella e azul (ao ver luz branca a través dun filrtro dicroico), o punto do foco foveal terá unha mancha vermella central rodeada dalgúns bordos vermellos.[17][18] Isto denomínase mancha de Maxwell, por James Clerk Maxwell[19] que a descubriu.

Noutros animais

[editar | editar a fonte]

Tamén se atopan fóveas (depresións na retina) nalgúns outros vertebrados, como nalgúns peixes, réptiles e paxaros. Porén, nos mamíferos encóntrase só en homes e na maioría doutros primates simios. As aves rapaces teñen dúas fóveas. A fóvea retinal ten formas lixeiramente diferentes segundo o tipo de animal. por exemplo, en primates, os conos tapizan a base do poxzo foveal, xa que as células que noutras partes da retina forman as capas superficiais foron desprazadas da rexión foveal durante a vida tardía fetal e o inicio da vida postnatal. Outras fóveas poden presentar só unha redución do grosor desas capas superficiais en troques da súa case total ausencia.

Notas

[editar | editar a fonte]
  1. ↑ 1,0 1,1 "Simple Anatomy of the Retina". Webvision. University of Utah. Arquivado dende o orixinal o 15 de marzo de 2011. Consultado o 2011-09-28. 
  2. ↑ 2,0 2,1 "Relation Between Superficial Capillaries and Foveal Structures in the Human Retina" - (with nomenclature of fovea terms), Masayuki Iwasaki and Hajime Inomara, - InvestigativeOphthalmology & Visual Science (journal), - volume 27, pages 1698-1705, 1986, IOVS.org, webpage: - IOVS-fovea-capillaries. -
  3. ↑ 3,0 3,1 "eye, human."Encyclopædia Britannica. 2008. Encyclopædia Britannica 2006 Ultimate Reference Suite DVD
  4. ↑ Hans-Werner Hunziker, (2006) Im Auge des Lesers: foveale und periphere Wahrnehmung - vom Buchstabieren zur Lesefreude. (O ollo do lector: percepción periférica e foveal - desde o recoñecemento de letras ao pracer de ler). Transmedia Stäubli Verlag Zürich 2006 ISBN 978-3-7266-0068-6. Cita: "A función da fóvea é captar información visual detallada de 3 a 4 veces por segundo en diferentes partes do campo visual. O cerebro integra esta información na rede da visión periférica condensada (información extra-foveal)".
  5. ↑ Emmett T. Cunningham, Paul Riordan-Eva. Vaughan & Asbury's general ophthalmology. (18th ed. ed.). McGraw-Hill Medical. p. 13. ISBN 978-0071634205. 
  6. ↑ Provis et al., Prog Retin Eye Res Vol35 pp63-81
  7. ↑ Ahmad et al., 2003. Cell density ratios in a foveal patch in macaque retina. Vis. Neurosci. 20:189-209.
  8. ↑ Smithsonian/The National Academies, Light:Student Guide and Source Book. Carolina Biological Supply Company, 2002. ISBN 0-89278-892-5.
  9. ↑ Krantz, John H. (1 October 2012). "Chapter 3: The Stimulus and Anatomy of the Visual System" (PDF). Experiencing Sensation and Perception. Pearson Education. ISBN 978-0-13-097793-9. OCLC 711948862. Consultado o 6 April 2012. dispoñible en liña antes da súa publicación. 
  10. ↑ Fairchild, Mark. (1998), Color Appearance Models. Reading, Mass.: Addison, Wesley, & Longman, p.7. ISBN 0-201-63464-3
  11. ↑ Foundations of Vision Arquivado 03 de decembro de 2013 en Wayback Machine., Brian A. Wandell
  12. ↑ Krinsky, N. I.; Landrum, J. T.; Bone, R. A. (2003). "Biologic mechanisms of the protective role of lutein and zeaxanthin in the eye". Annual Review of Nutrition 23: 171–201. doi:10.1146/annurev.nutr.23.011702.073307. PMID 12626691.
  13. ↑ Landrum, J. T.; Bone, R. A. (2001). "Lutein, Zeaxanthin, and the Macular Pigment". Archives of Biochemistry and Biophysics 385 (1): 28–40. doi:10.1006/abbi.2000.2171. PMID 11361022.
  14. ↑ Beatty, S.; Boulton, M.; Henson, D.; Koh, H. -H.; Murray, I. J. (1999). "Macular pigment and age related macular degeneration". British Journal of Ophthalmology 83 (7): 867–877. doi:10.1136/bjo.83.7.867. PMC 1723114. PMID 10381676.
  15. ↑ 15,0 15,1 Curcio, C. A.; Allen, K. A.; Sloan, K. R.; Lerea, C. L.; Hurley, J. B.; Klock, I. B.; Milam, A. H. (1991). "Distribution and morphology of human cone photoreceptors stained with anti-blue opsin". The Journal of Comparative Neurology 312 (4): 610–624. doi:10.1002/cne.903120411. PMID 1722224.
  16. ↑ Vannasdale, D. A.; Elsner, A. E.; Weber, A.; Miura, M.; Haggerty, B. P. (2009). "Determination of foveal location using scanning laser polarimetry". Journal of Vision 9 (3): 21.21–17. doi:10.1167/9.3.21. PMC 2970516. PMID 19757960.
  17. ↑ 17,0 17,1 Magnussen, S.; Spillmann, L.; Stürzel, F.; Werner, J. S. (2001). "Filling-in of the foveal blue scotoma". Vision Research 41 (23): 2961–2967. doi:10.1016/S0042-6989(01)00178-X. PMC 2715890. PMID 11704235.
  18. ↑ Isobe, K.; Motokawa, K. (1955). "Functional Structure of the Retinal Fovea and Maxwell's Spot". Nature 175 (4450): 306–307. doi:10.1038/175306a0. PMID 13235884.
  19. ↑ Flom, M. C.; Weymouth, F. W. (1961). "Centricity of Maxwell's Spot in Strabismus and Amblyopia". Archives of Ophthalmology 66 (2): 260. doi:10.1001/archopht.1961.00960010262018.
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Fóvea&oldid=6641936»