Jump to content

Լևոդոպա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Լևոդոպա
Изображение химической структуры
Նույնացուցիչներ
CAS համար59-92-7
PubChem CID6971033 6047, 6971033
DrugBankDB01235
CompTox Dashboard (EPA)
ECHA InfoCard100.000.405 Խմբագրել Վիքիդատայում

l-ԴՈՊԱ (անգլ.՝ L-DOPA), հայտնի է որպես Լևոդոպա (անգլ.՝ levodopa) կամ Լ-3, 4-Դիհիդրօքսիֆենիլալանին, կարևոր բաղադրիչ է կազմում որոշ բույսերի[1], կենդանիների և մարդկանց նորմալ կենսագործունեության մեջ։ Մարդիկ և կենդանիների մի մասը, որոնք օգտագործում են l-ԴՈՊԱ՝ սինթեզում են այն Լ-թիրոզին ամինաթթվից։ l-ԴՈՊԱ-ն հանդիսանում է շատ նեյրոտրանսմիտորների սինթեզի նախանյութը, ինչպիսիք են՝ դոպամինը, նորէպինեֆրինը (նորադրենալին), էպինեֆրինը (ադրենալին), որոնք 1 ընդհանուր անվամբ հայտնի են որպես կատեխոլամիններ։ Ավելին՝ l-ԴՈՊԱ-ն միջնորդում է նեյրոտրոֆիկ գործոնների թողարկումը ուղեղի և ԿՆՀ-Ի կողմից[2][3]։ Որոշ բույսերի ընտանիքներում (որպես օրինակ՝ Caryophyllales), l-ԴՈՊԱ-ն տարբեր կենսասինթետիկ ուղիների կարևոր նախանյութն է, այն արտադրում է պիգմենտների մի դաս, որը կոչվում բետալաին[4]: l-ԴՈՊԱ-ն կարող է արտադրվել և վաճառվել որպես հոգեակտիվ դեղամիջոց INN Լևոդոպայի հետ միասին․առևտրային անուններն են՝ Sinemet, Pharmacopa, Atamet, Stalevo: Որպես դեղամիջոց, այն օգտագործվում է Պարկինսոնի հիվանդության և դոպամին-կախյալ դիստոնիայի բուժման սխեմայում[5]։

Կլինիկական կիրառում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

l-ԴՈՊԱ-ն կարողանում է անցնել հեմատոէնցեֆալիկ պատնեշով, մինչդեռ, դոպամինը՝ ոչ[6]։ Այսպիսով l-ԴՈՊԱ-Ն բարձրացնում է դոպամինի կոնցենտրացիան ԿՆՀ-ում և օգտագործվում է Պարկինսոնի հիվանդության, Պարկինսոնիզմի, դոպամին-կախյալ դիստոնիայի բուժման մեջ։ Այս դեղի թերապևտիկ արդյունավետությունը տարբեր է տարբեր ախտանիշների ժամանակ։ Բրադիկինեզիան և ռիգիդությունը ամենալավն են արձագանքում բուժմանը, իսկ դողը ավելի քիչ է ենթարկվում Լևոդոպայով թերապիային։ Ախտանիշներից խոսքի խանգարումները, դիսֆագիան, կեցվածքի անկայունությունը ամենավատն են պատասխանում բուժմանը[7]։

l-ԴՈՊԱ-ն մտնելով ԿՆՀ, փոխակերպվում է դոպամինի՝ ԴՈՊԱ-դեկարբօքսիլազ ֆերմենտով։ Պիրիդօքսալ ֆոսֆատը (Վիտամին B6), այս ռեակցիայի համար անհրաժեշտ կոֆակտոր է և երբեմն կարող է կիրառվել l-ԴՈՊԱ հետ միասին, սովորաբար պիրիդօքսինի տեսքով։ Քանի որ Լևոդոպան շրջանցում է թիրոզին հիդրոքսիլազա ֆերմենտը, ինչը դոպամինի սինթեզի արագությունը սահմանափակող քայլն է, հետևաբար այն շատ ավելի հեշտ է փոխակերպվում դոպամինի, քան թիրոզինը՝ որը հանդիսանում է դոպամինի սինթեզի նախանյութը։

Մարկանց մոտ l-ԴՈՊԱ-ի փոխակերպումը դոպամինի, տեղի չի ունենում միայն ԿՆՀ-ում։ Ծայրամասային նյարդային համակարգում կրկին նույն գործընթացն է տեղի ունենում։ Այսպիսով, l-ԴՈՊԱ-ի առանձին կիրառումը հանգեցնում է դոպամինի քանակի ավելացմանը նաև պերիֆերիայում։ Դոպամինի ծայրամասային մեծ քանակները կարող են առաջացնել բազմաթիվ անցանկալի էֆեկտներ։ Շրջանցելու համար այս անցանկալի էֆեկտները՝ l-ԴՈՊԱ-ն կիրառվում է ծայրամասային ԴՈՊԱ-դեկարբօքսիլազ ֆերմենտի ինհիբիտորի հետ, օրինակ՝ Կարբիդոպա (Կարբիդոպա պարունակող դեղամիջոցները՝ առանձին կամ l-ԴՈՊԱ-ի հետ համակցված, հայտնի են այս բրենդային անուններով՝ Lodosyn[8] (Aton Pharma)[9], Sinemet (Merck Sharp & Dohme Limited), Pharmacopa (Jazz Pharmaceuticals), Atamet (UCB), Syndopa and Stalevo (Orion Corporation), կամ Բենսերազիդի (ԴՈՊԱ-դեկարբօքսիլազի ինհիբիտոր) հետ միասին (բրենդային անուններն են՝ Madopar կամ Prolopa)։ Այս համակցումները կանխում են պերիֆերիայում l-ԴՈՊԱ-ի փոխարկումը դոպամինի։

Inbrija (նախկինում հայտնի է որպես CVT-301), ինհալյացիոն փոշի դեղամիջոց է, որն օգտագործվում է Լևոդոպայով բուժման ժամանակ, երբ դեղի ազդեցությունը վերանում է և գանագատները վերսկսվում են[10]։ Սա հաստատվել է Միացյալ Նահանգների Սննդի և Դեղերի վարչության կողմից (FDA,Food and Drug administration), 2018 թվականի Դեկտեմբերի 21-ին, և տնօրինվում է Acorda Therapeutics-ի կողմից[11]։

Պիրիդօքսինի (Վիտամին B6), կիրառումը առանց ԴՈՊԱ-դեկարբօքսիլազայի ինհիբիտորների օգտագործման, արագացնում է պերիֆերիայում l-ԴՈՊԱ-ի փոխարկումը դոպամինի՝ նվազեցնելով Լևոդոպայի թերապևտիկ էֆեկտները ԿՆՀ-ում։ Սա մի երևույթ է, որը երկար ժամանակ պատմական մեծ շփոթություն էր առաջացրել։

l-ԴՈՊԱ-ի կիրառումը ԴՈՊԱ-դեկարբօքսիլազի ինհիբիտորների հետ արդյունավետ է նաև անհանգիստ ոտքերի համախտանիշի ժամանակ[12]։

Կենսաբանական կիրառում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մարդու ուղեղում կատեխոլամինների կենսասինթետիկ ուղիները[13][14][15]
Պատկերը ունի ակտիվ հղումներ։
Պատկերը ունի ակտիվ հղումներ։
Մարդկանց մոտ կատեխոլամինները և ֆենէթիլամիներգիկ հետքի ամինները ստացվում են L-ֆենիլալանին ամինաթթվից:

l-ԴՈՊԱ-ն սինթեզվում է Լ-թիրոզին ամինաթթվից՝ թիրոզին-հիդրօքսիլազ ֆերմենտի միջոցով[16]։ l-ԴՈՊԱ-ն կարող է դրսևորվել որպես Լ-թիրոզինի նմանակ և կաթնասունների բջիջներում օգտագործվելով ՝ առաջացնում է պրոտեազ ֆերմենտի նկատմամբ կայուն սպիտակուցներ,որոնք իրենց հերթին առաջացնում են անլուծելի ագրեգատներ (aggregate-prone proteins) և բերում են նեյրոտոքսիկության զարգացմանը: Դոպամինը l-ԴՈՊԱ-ից սինթեզվում է AADC (aromatic L-amino acid decarboxilase) ֆերմետի միջոցով։

l-ԴՈՊԱ-ն կարող է մետաբոլիզվել կատեխոլ-0-մեթիլտրանսֆերազ ֆերմենտով՝ մինչև 3-0-մեթիլդոպա, իսկ հետո մինչև վանիլիկաթթու[17]։ Այս նյութափոխանակային ուղին ակտիվ չէ առողջ մարկանց մոտ, բայց շատ կարևոր է դառնում Պարկինսոնի հիվանդության ժամանակ, երբ l-ԴՈՊԱ-ի քանակը բարձրացած է պերիֆերիայում, կամ էլ կա AADC ֆերմենտի անբավարարություն։

Լ-ֆենիլալանինը, Լ-Թիրոզինը, l-ԴՈՊԱ-ն հանդիսանում են մելանին պիգմենտի սինթեզի նախանյութերը, հետևաբար այս պիգմենտի քանակը շատանում է Լևոդոպայի երկարատև կիրառումից։ Թիրոզինազ ֆերմենտի միջոցով l-ԴՈՊԱ-ն դառնում է դոպաքվինոն, որն էլ փոխակերպվում է մելանինի։ Բացի այդ թիրոզինազը կարող է ուղղակիորեն փոխակերպել թիրոզինը՝ վիտամին C -ի առկայության պայմաններում [18]։

Ծովային սպիտակուցներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

l-ԴՈՊԱ-ն շատ կարևոր բաղադրիչ է ծովային օրգանիզմներում, այն առաջացնում է ծովային ադհեզիվ սպիտակուցներ[19][20]։ Ենթադրվում է, որ այն պատասխանատու է այս սպիտակուցների ջրակայունության և բուժող հատկությունների ձևավորման համար[21]։ l-ԴՈՊԱ-ն օգտագորվում է նաև նանոտեխնոլոգիաներում[22][23][24][25][26]։

Կողմնակի ազդեցություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

l-ԴՈՊԱ-ի կողմնակի էֆեկտները ներառում են՝

  • Զարկերակային հիպերտենզիա (հատկապես, երբ դեղաչափը մեծ է)
  • Առիթմիաներ
  • Սրտխառնոց, որը նվազում է,երբ դեղը օգտագործվում է սննդի հետ միասին, բայց այս դեպքում էլ վատանում է դեղի ներծծումը, քանի որ սննդի սպիտակուցները մրցակցում են l-ԴՈՊԱ-ի հետ
  • Ստամոքս-աղիքային արյունահոսություններ
  • Մազաթափություն
  • Ապակողմնորոշում և շփոթվածություն
  • Ծայրահեղ հուզական վիճակներ,զայրույթ,բարձրացած լիբիդո
  • Վառ, պատկերավոր երազներ կամ անքնություն
  • Տեսողական կամ լսողական հալյուցինացիաներ
  • Ազդեցություն սովորելու պրոցեսի վրա (այս ֆունկցիան լավանում է,բայց որոշները տուժում են)
  • Քնկոտություն և նարկոլեպսիա
  • Փսիխոզներ
  • Դիսկինեզիաներ
  • Դոպամինի մակարակի անկանոնություններ(Dopamine disregulation syndrome)[27]

Բժիշկները փորձում են հնարավորինս նվազեցնել l-ԴՈՊԱ-ի դեղաչափը՝ նվազեցնելու համար կողմնակի ազդեցությունները։

l-ԴՈՊԱ-ի երկարատև օգտագործումը բերում է օքսիդատիվ սթրեսի զարգացմանը, քանի որ մետաբոլիզմի արդյունքում առաջանում են մեծ քանակների թթվածնի ագրեսիվ տեսակներ, որոնք էլ պոտենցիալ վնաս են բջիջների համար, սրանք բերում են ԴՆԹ-ի վնասման և առաջացնում բազմաթիվ մուտացիաներ[28]։

1950 թվականին շվեդ գիտնական Arvid Carlsson-ը առաջին անգամ կենդանիների մոտ ապացուցեց l-ԴՈՊԱ-ի արդյունավետությունը, դեղով`(Reserpine), առաջացրած Պարկինսոնի հիվանդության ժամանակ, երբ նկատեց, որ l-ԴՈՊԱ-ի օգտագործումից հետո ախտանիշները վերանում են։ 1960/61-ին Oleh Hornykiewicz-ը դիահերձման ժամանակ ուսումնասիրելով ուղեղի հյուսվածքը՝ հայտնաբերեց դոպամինի գերցածր մակարդակներ[29], որից հետո նա գիտնական Walther Birkmater-ի հետ միասին հրապարակեց այս դեղի հակապարկինսոնյան էֆեկտների մասին հոդվածը[30]։ George Cotzias-ը և իր գործընկերները սկսեցին ակտիվ կիրառել դեղը Պարկինսոնիզմի ժամանակ և մշակեցին դեղի per os կիրառման դեղաչափերը, որի համար նրանք արժանացան մրցանակի[31][32][33]։ Դեղի առաջին կլինիկական կիրառման ժամանակ առաջացած փոփոխությունները հրապարակվեցին 1968-ին[34]։

2001 թվականին քիմիայի ոլորտում շնորհված Նոբելյան մրցանակը կրկին կապված էր l-ԴՈՊԱ-ի հետ: Գիտնական William S. Knowles-ը հիդրոգենացման ճանապարհով սինթեզեց l-ԴՈՊԱ-ն[35][36][37]։

l-ԴՈՊԱ-ի սինթեզը C-2 սիմետրիկ դիֆոսֆինից՝ հիդրոգենացման ճանապարհով

Հետազոտություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարիքային մակուլյար դեգեներացիա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2015 թվականին կատարված ռետրոսպեկտիվ հետազոտություններում պարզ դարձավ,որ l-ԴՈՊԱ-ով բուժում ստացած հիվանդների մոտ տարիքային մակուլյար դեգեներացիա առաջանալու ժամկետը նվազել է 8 տարով, ի տարբերություն նրանց, ովքեր չեն ընդունում այս պրեպարատը[38]։

Ազդեցությունը բույսերի և շրջակի միջավայրի վրա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

l-ԴՈՊԱ-ն հայտնելով շրջակա միջավայրում արգելակում է որոշ բույսերի աճը, և նրա թողած էֆեկտները մեծամասամբ կապված են հողի PH-ի և այնտեղ պարունակվող երկաթի իոնների հետ [39][40]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Cohen PA, Avula B, Katragunta K, Khan I (October 2022). «Levodopa Content of Mucuna pruriens Supplements in the NIH Dietary Supplement Label Database». JAMA Neurology. 79 (10): 1085–1086. doi:10.1001/jamaneurol.2022.2184. PMC 9361182. PMID 35939305.
  2. Lopez VM, Decatur CL, Stamer WD, Lynch RM, McKay BS (September 2008). «L-DOPA is an endogenous ligand for OA1». PLOS Biology. 6 (9): e236. doi:10.1371/journal.pbio.0060236. PMC 2553842. PMID 18828673.
  3. Hiroshima Y, Miyamoto H, Nakamura F, Masukawa D, Yamamoto T, Muraoka H, Kamiya M, Yamashita N, Suzuki T, Matsuzaki S, Endo I, Goshima Y (January 2014). «The protein Ocular albinism 1 is the orphan GPCR GPR143 and mediates depressor and bradycardic responses to DOPA in the nucleus tractus solitarii». British Journal of Pharmacology. 171 (2): 403–14. doi:10.1111/bph.12459. PMC 3904260. PMID 24117106.
  4. Polturak G, Breitel D, Grossman N, Sarrion-Perdigones A, Weithorn E, Pliner M, Orzaez D, Granell A, Rogachev I, Aharoni A (2016). «Elucidation of the first committed step in betalain biosynthesis enables the heterologous engineering of betalain pigments in plants». New Phytol. 210 (1): 269–283. doi:10.1111/nph.13796. PMID 26683006.
  5. Martens J, Günther K, Schickedanz M (1986). «Resolution of Optical Isomers by Thin-Layer Chromatography: Enantiomeric Purity of Methyldopa». Arch. Pharm. 319 (6): 572–574. doi:10.1002/ardp.19863190618. S2CID 97903386.
  6. Hardebo JE, Owman C (July 1980). «Barrier mechanisms for neurotransmitter monoamines and their precursors at the blood-brain interface». Annals of Neurology. 8 (1): 1–31. doi:10.1002/ana.410080102. PMID 6105837. S2CID 22874032.
  7. Ovallath S, Sulthana B (2017). «Levodopa: History and Therapeutic Applications». Annals of Indian Academy of Neurology. 20 (3): 185–189. doi:10.4103/aian.AIAN_241_17. PMC 5586109. PMID 28904446.
  8. «Medicare D». Medicare. 2014. Վերցված է 12 November 2015-ին.
  9. «Lodosyn», Drugs, nd, Վերցված է 12 November 2012-ին
  10. «Inbrija Prescribing Information» (PDF). Վերցված է February 14, 2019-ին.
  11. «Acorda Therapeutics Announces FDA Approval of INBRIJA™ (levodopa inhalation powder)». ir.acorda.com (կանադական անգլերեն). Վերցված է 2019-02-14-ին.
  12. Scholz H, Trenkwalder C, Kohnen R, Riemann D, Kriston L, Hornyak M, և այլք: (Cochrane Movement Disorders Group) (February 2011). «Levodopa for restless legs syndrome». The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2011 (2): CD005504. doi:10.1002/14651858.CD005504.pub2. PMC 8889887. PMID 21328278.
  13. Broadley KJ (March 2010). «The vascular effects of trace amines and amphetamines». Pharmacology & Therapeutics. 125 (3): 363–375. doi:10.1016/j.pharmthera.2009.11.005. PMID 19948186.
  14. Lindemann L, Hoener MC (May 2005). «A renaissance in trace amines inspired by a novel GPCR family». Trends in Pharmacological Sciences. 26 (5): 274–281. doi:10.1016/j.tips.2005.03.007. PMID 15860375.
  15. Wang X, Li J, Dong G, Yue J (February 2014). «The endogenous substrates of brain CYP2D». European Journal of Pharmacology. 724: 211–218. doi:10.1016/j.ejphar.2013.12.025. PMID 24374199.
  16. Rodgers KJ (March 2014). «Non-protein amino acids and neurodegeneration: the enemy within». Experimental Neurology. 253: 192–196. doi:10.1016/j.expneurol.2013.12.010. PMID 24374297. S2CID 2288729.
  17. Hyland K, Clayton PT (December 1992). «Aromatic L-amino acid decarboxylase deficiency: diagnostic methodology» (PDF). Clinical Chemistry. 38 (12): 2405–10. doi:10.1093/clinchem/38.12.2405. PMID 1281049. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2011-06-07-ին. Վերցված է 2008-10-16-ին.
  18. Ito S, Kato T, Shinpo K, Fujita K (September 1984). «Oxidation of tyrosine residues in proteins by tyrosinase. Formation of protein-bonded 3,4-dihydroxyphenylalanine and 5-S-cysteinyl-3,4-dihydroxyphenylalanine». The Biochemical Journal. 222 (2): 407–11. doi:10.1042/bj2220407. PMC 1144193. PMID 6433900.
  19. Waite JH, Andersen NH, Jewhurst S, Sun C (2005). «Mussel Adhesion: Finding the Tricks Worth Mimicking». J Adhesion. 81 (3–4): 1–21. doi:10.1080/00218460590944602. S2CID 136967853.
  20. «Study Reveals Details Of Mussels' Tenacious Bonds». Science Daily. Aug 16, 2006. Վերցված է Sep 30, 2013-ին.
  21. «Mussel Adhesive Protein Mimetics». Արխիվացված է օրիգինալից 2006-05-29-ին.
  22. Giuri D, Ravarino P, Tomasini C (June 2021). «L-Dopa in small peptides: an amazing functionality to form supramolecular materials». Organic & Biomolecular Chemistry. 19 (21): 4622–4636. doi:10.1039/D1OB00378J. hdl:11585/840774. PMID 33978030. S2CID 234474122.
  23. Fichman G, Adler-Abramovich L, Manohar S, Mironi-Harpaz I, Guterman T, Seliktar D, Messersmith PB, Gazit E (July 2014). «Seamless metallic coating and surface adhesion of self-assembled bioinspired nanostructures based on di-(3,4-dihydroxy-L-phenylalanine) peptide motif». ACS Nano. 8 (7): 7220–7228. doi:10.1021/nn502240r. PMC 4108209. PMID 24936704.
  24. Fichman G, Guterman T, Adler-Abramovich L, Gazit E (August 2014). «The Use of the Calcitonin Minimal Recognition Module for the Design of DOPA-Containing Fibrillar Assemblies». Nanomaterials. 4 (3): 726–740. doi:10.3390/nano4030726. PMC 5304689. PMID 28344244.
  25. Fichman G, Andrews C, Patel NL, Schneider JP (October 2021). «Antibacterial Gel Coatings Inspired by the Cryptic Function of a Mussel Byssal Peptide». Advanced Materials. 33 (40): e2103677. Bibcode:2021AdM....3303677F. doi:10.1002/adma.202103677. PMC 8492546. PMID 34423482.
  26. Maity S, Nir S, Zada T, Reches M (October 2014). «Self-assembly of a tripeptide into a functional coating that resists fouling». Chemical Communications. 50 (76): 11154–11157. doi:10.1039/C4CC03578J. PMID 25110984.
  27. Merims D, Giladi N (2008). «Dopamine dysregulation syndrome, addiction and behavioral changes in Parkinson's disease». Parkinsonism & Related Disorders. 14 (4): 273–80. doi:10.1016/j.parkreldis.2007.09.007. PMID 17988927.
  28. Dorszewska J, Prendecki M, Lianeri M, Kozubski W (February 2014). «Molecular Effects of L-dopa Therapy in Parkinson's Disease». Current Genomics. 15 (1): 11–7. doi:10.2174/1389202914666131210213042. PMC 3958954. PMID 24653659.
  29. Ehringer H, Hornykiewicz O (December 1960). «[Distribution of noradrenaline and dopamine (3-hydroxytyramine) in the human brain and their behavior in diseases of the extrapyramidal system]». Klinische Wochenschrift. 38 (24): 1236–9. doi:10.1007/BF01485901. PMID 13726012. S2CID 32896604.
  30. Birkmayer W, Hornykiewicz O (November 1961). «[The L-3,4-dioxyphenylalanine (DOPA)-effect in Parkinson-akinesia]». Wiener Klinische Wochenschrift. 73: 787–8. PMID 13869404.
  31. Cotzias GC, Papavasiliou PS, Gellene R (July 1969). «L-dopa in parkinson's syndrome». The New England Journal of Medicine. 281 (5): 272. doi:10.1056/NEJM196907312810518. PMID 5791298.
  32. «Lasker Award». 1969. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-01-05-ին., accessed April 1, 2013
  33. Simuni T, Hurtig H (2008). «Levadopa: A Pharmacologic Miracle Four Decades Later». In Factor SA, Weiner WJ (eds.). Parkinson's Disease: Diagnosis and Clinical Management. Demos Medical Publishing. ISBN 978-1-934559-87-1 – via Google eBook.
  34. Cotzias GC (March 1968). «L-Dopa for Parkinsonism». The New England Journal of Medicine. 278 (11): 630. doi:10.1056/nejm196803142781127. PMID 5637779.
  35. Knowles WS (1983). «Asymmetric hydrogenation». Accounts of Chemical Research. 16 (3): 106–112. doi:10.1021/ar00087a006.
  36. «Synthetic scheme for total synthesis of DOPA, L- (Monsanto)». UW Madison, Department of Chemistry. Վերցված է Sep 30, 2013-ին.
  37. Knowles WS (March 1986). «Application of organometallic catalysis to the commercial production of L-DOPA». Journal of Chemical Education. 63 (3): 222. Bibcode:1986JChEd..63..222K. doi:10.1021/ed063p222.
  38. Brilliant MH, Vaziri K, Connor TB, Schwartz SG, Carroll JJ, McCarty CA, Schrodi SJ, Hebbring SJ, Kishor KS, Flynn HW, Moshfeghi AA, Moshfeghi DM, Fini ME, McKay BS (March 2016). «Mining Retrospective Data for Virtual Prospective Drug Repurposing: L-DOPA and Age-related Macular Degeneration». The American Journal of Medicine. 129 (3): 292–8. doi:10.1016/j.amjmed.2015.10.015. PMC 4841631. PMID 26524704.
  39. Fujii Y, Shibuya T, Yasuda T (1991). «L-3,4-Dihydroxyphenylalanine as an Allelochemical Candidate from Mucuna pruriens (L.) DC. var. utilis». Agricultural and Biological Chemistry. 55 (2): 617–618. doi:10.1080/00021369.1991.10870627.
  40. Hsieh EJ, Liao SW, Chang CY, Tseng CH, Wang SL, Grillet L (2023). «L-DOPA induces iron accumulation in roots of Ipomoea aquatica and Arabidopsis thaliana in a pH-dependent manner». Botanical Studies. 64 (24): 617–618. Bibcode:2023BotSt..64...24H. doi:10.1186/s40529-023-00396-7. PMC 10449704. PMID 37620733.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • «Levodopa». Drug Information Portal. U.S. National Library of Medicine.