Jump to content

Ֆանուլա Փափազօղլու

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ֆանուլա Փափազօղլու
Դիմանկար
Ծնվել էփետրվարի 3, 1917(1917-02-03)
ԾննդավայրԲիտոլա
Մահացել էհունվարի 26, 2001(2001-01-26) (83 տարեկան)
Մահվան վայրԲելգրադ, Հարավսլավիայի Դաշնային Հանրապետություն
Քաղաքացիություն Հյուսիսային Մակեդոնիա
ԿրթությունԲելգրադի համալսարանի փիլիսոփայության ֆակուլտետ
Մասնագիտությունպատմաբան, կլասիցիստ և համալսարանի դասախոս
ԱշխատավայրԲելգրադի համալսարան
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունՄակեդոնիայի գիտությունների և արվեստի ակադեմիա և Սերբական գիտությունների և արվեստների ակադեմիա
 Fanula Papazoglu Վիքիպահեստում

Ֆանուլա Փափազօղլու (փետրվարի 3, 1917(1917-02-03), Բիտոլա - հունվարի 26, 2001(2001-01-26), Բելգրադ, Հարավսլավիայի Դաշնային Հանրապետություն), հարավսլավացի գիտնական, էպիգրաֆիստ և ակադեմիկոս։ Նա Բալկանների հին պատմության փորձագետ էր, հիմնադրել է Հին էպիգրաֆիայի և դրամագիտության կենտրոնը 1970 թվականին[2]։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փափազօղլուն ծնվել է Բիտոլայում, Հյուսիսային Մակեդոնիա, առումինական ծագում ունեցող հունական ընտանիքում[3][4][5][6]։ 1936 թվականին ավարտել է միջնակարգ դպրոցը Բիթոլայում, ապա ուսանել է Բելգրադի համալսարանի փիլիսոփայության ֆակուլտետում, որտեղ սովորել է դասական բանասիրություն, հին պատմություն և հնագիտություն։ Հարավսլավիա ներխուժման ժամանակ նա աջակցում էր Հարավսլավիայի պարտիզաններին՝ որպես ուսանողական կազմակերպության անդամ, և մեկ տարի անցկացրել Բանյիցայի համակենտրոնացման ճամբարում 1942-1943 թվականներին։

Փափազօղլուն ավարտել է փիլիսոփայության ֆակուլտետը 1946 թվականին, իսկ 1947 թվականից աշխատել է Փիլիսոփայության ֆակուլտետի հին պատմության ամբիոնում։ 1955 թվականին նրա ատենախոսության թեման էր՝ Մակեդոնական քաղաքները հռոմեական ժամանակաշրջանում։ 1965 թվականին ստացել է պրոֆեսորի կոչում։

1974 թվականի մարտի 21-ին Փափազօղլուն ընտրվել է Սերբիայի գիտությունների և արվեստի ակադեմիայի (SANU) թղթակից անդամ, իսկ 1983 թվականի դեկտեմբերի 15-ին դարձել է լիիրավ անդամ։

Բելգրադի համալսարանում Փափազօղլուն ծանոթանում և ամուսնանում է ռուս ականավոր բյուզանդագետ Գեորգի Օստրոգորսկու հետ, ունեցել է դուստր՝ Տատյանան, և որդի՝ Ալեքսանդրը։ Փափազօղլուն թոշակի է անցել 1979 թվականին։ Նա մահացել է Բելգրադում 2001 թվականին։

Գործունեություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փափազօղլուն գրել է նույն ավանդույթով, ինչ իր դարաշրջանի մյուս հնագետները,այն է՝ մշակութային-պատմական-էվոլյուցիոնիստական հնէաբանություն։ Նրա աշխատանքը կենտրոնացած էր «Կենտրոնական Բալկանյան ցեղերի» (Autaritae, Scordisci, Dardani, Triballi, Moesi) թեմայի վրա, որոնք նա սահմանեց որպես կոմպակտ հավաքական խմբեր, որոնք կապված էին այլ հնագիտական մշակույթներից տարբերվող հատուկ հնագիտական մշակույթների հետ և ունեին կայուն սահմաններ։ Նրա աշխատանքը ազդեցիկ է եղել իր դարաշրջանում, սակայն քննադատության է ենթարկվել ժամանակակից հնագիտության մեջ։

«Կենտրոնական բալկանյան ցեղերի» գոյության և կազմավորման մասին եզրակացությունները հաճախ ենթադրում են ինքնության ձևավորման ժամանակակից հասկացություններին համապատասխանող տեսական շրջանակ։ Այս շրջանակն օգտագործվել է անկախ գրավոր աղբյուրներից, որոնք արվել են «Կենտրոնական բալկանյան ցեղերի» մասին նախապես կազմված եզրակացություններին համապատասխանելու համար[7]։ Հաճախ այդ տեսական մոդելները ծառայում էին նյութական գտածոների դասակարգմանը։

Միխայլովիչը (2014) նշում է, որ Տրիբալին հռոմեական Օեսկուսի մոտ գտնվող նախահռոմեական ժողովրդի անունն է, որի համար Փափազօղլուն կառուցել է որոշակի տարածք, որն իրականում անորոշ է։ Իր հերթին, Հարավսլավիայի այդ դարաշրջանի հնագետները սկսեցին դասակարգել բոլոր գտածոները Փափազօղլուի կողմից որպես «Տրիբալյան» սահմանված տարածքում Տրիբալի ցեղի արտեֆակտներ[8]։ Նման կերպ Փափազօղլուն կառուցեց Դարդանիայի թագավորությունը, որը երբեք որպես այդպիսին չի սահմանվել գրավոր արձանագրություններում, և նշեց դրա սահմանները[9]։ Իրականում, նախահռոմեական դարաշրջանում Դարդանիայի միայն հարավային «սահմաններն» են որոշված, սակայն այլ տեղեկություններ չկան նրա հյուսիսային սահմանի մասին։ Փափազօղլուն դարդանյան հասարակության իր կառուցումը հակադրեց ավելի «քաղաքակիրթ» և «կազմակերպված» իլլիացիներին։ Վինիֆրիթը (2021) քննադատել է այս մոտեցումը[10]։

  • October Prize of the City of Belgrade
  • July 7 Award[11]

Աշխատություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆանուլա Փափազօղլու» հոդվածին։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. https://www.facebook.com/FanoulaPapazoglou/photos/receiving-doctor-honoris-causa-from-the-university-of-sorbonne-1983-dr-fanoula-p/1281229901905146/
  2. https://web.archive.org/web/20090725092947/http://www.moesia-superior.rs/, Official website
  3. Robin J. Fox, Robin Lane Fox eds., Brill's Companion to Ancient Macedon: Studies in the Archaeology and History of Macedon, 650 BC - 300 AD, Edition illustrated, BRILL, 2011, 9004206507, p. 39.
  4. Μιλτιάδη Χατζόπουλου, Φανούλα Παπάζογλου - Η μεγάλη ελληνίστρια και ιστορικός της αρχαίας Μακεδονίας.
  5. Richard Clogg, Minorities in Greece: Aspects of a Plural Society. C. Hurst & Co. Publishers. 2002, 978-1-85065-705-7, p. 153.
  6. Roudometof, Victor, "Nationalism and Identity Politics in the Balkans: Greece and the Macedonian Question". Journal of Modern Greek Studies. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, (1996), p. 286, note # 29.
  7. Mihailović, 2014, էջ 101
  8. Mihailović, 2014, էջեր 101-106
  9. Mihailović, 2014, էջեր 101-103
  10. Winnifrith, 2021, էջ 43
  11. https://web.archive.org/web/20160304223621/http://www.sanu.ac.rs/Clanstvo/IstClan.aspx?arg=1157, Փափազօղլուի կենսագրությունը sanu կայքում