Wp/fvr/Áŋgírá

Áŋgírá ka̱nsʉkwǎ saasuŋá appáŋa gé ǎl kee sʉʉrʉ́. Na áŋgírá'ŋ toŋ'íŋkwa lóóŋá a̱w-lé ka̱ɨŋ Aprɨ́gɨa'ŋ áŋgírá (Loxodonta africanus), na Ásia'ŋ áŋgírá (Elephas maximus) . Aprɨ́gɨa'ŋ áŋgíráŋ keya báŋ ín jwa âl yeeŋ gé ná ka̱ɨŋ sʉʉrʉ́'ŋ karába kerŋa'ŋ dɨó. Na dɨ́eŋ kʉrrɨŋ míŋ katab-lé péégéli na nii gé mitira oŋŋal péégéli, na dééŋ dɨrrɨŋ 7,000 kg péégél. Na Hɨ̂ndɨ́ŋ áŋgír'íŋ kʉrrɨŋ dog míŋ katab-lé péégéli na nii ge mitira ɨɨs wala oos péégéli na dɨ́eŋ dɨrrɨŋ namá 5,000kg gé.

Áŋgír'íŋ a̱rɨ́ suŋŋâ waarkʉŋo bá dɨ́eŋ dǒrmi-ii. Na a̱rɨ́ waarkʉŋo yé dǒrmi kurrâ ila-ii ǎl-si bonde íríkʉŋo-lé tɨél. Áŋgírá'ŋ kɨ́eŋ kǒrmi kurrâŋa ila-lés táárí pii ǎl-si kíe karába tiêli ná jâmma aame.

Áŋgírá dog-si zaaba ka̱ɨŋ. Na kɨ́eŋ zaaba namá kila kagi kurrâŋakwǎ gé ǎl zogome íríkwǎ-les tɨɨlɨ. Na aaja suŋŋâ bá áŋgíráŋ zaaba-lé kúreli. Áŋgíráŋ zaaba tárráŋa gé ɨdɨ́ɨ̂ŋ nás kwa kíe ótá jammáila kawe,na aaj'íŋ sabba mandányaŋa áŋgírá saasuŋâ ka̱wŋi,namá iláíŋi ná naa áŋgíráŋ awla murul'íŋ paál eŋa.

Nyét Aprɨ́gɨa'ŋ namáŋ Ásia'ŋ áŋgírá jaluŋtoŋ'íŋ jágíŋijuúŋ-lé ka̱ɨŋ, ɨdɨ́ɨ̂ŋ nás kwa awla kawe da̱rrɨbɨŋíŋ wala gal kɨ́eŋ zaaba'ŋ na nɨ́nó'ŋ. Áŋgírá naa murul'íŋ dorá'ŋ jaáno bʉ́lé-le ka̱ɨŋ ná ba̱rʉ bi ba̱rʉ dɨ́eŋ lóot ǎl baa yeeŋ ka̱ɨŋ. Bá̱rʉ́ŋásuŋŋâŋdɨo'ŋ Daarates Jeterêŋkarába'ŋ Íríjaa Aprɨ́gɨa'ŋ áŋgírá-sís gánníníŋ piá nyét ǎl nii gé 440,000, na Ásia'ŋ áŋgírá gal ǎl nii gé 45,000.

Áŋgírá suur'íŋ rukkâba gé dɨ́eŋ jɨ́wɨ-lé naŋ-si suur'íŋja̱lɨ́ŋ páálítía, naŋ jɨ́wɨ ila ǎl gis dog páálíti koróriâ namáŋ dolpîn-lé. Áŋgírá jaluŋtoŋ'íŋ táas-lé ín-si kɨ́wɨe âl yeeŋ gé nás tááríŋa̱rɨ táárí pii. Ásia'ŋ áŋgírá ín-si lóŋitía ǎl-si kargáŋá-sí jâ̱ɨŋeli ná káwíŋjʉrrʉ̌ŋ pii.