Nefhljóð
Heimildir skortir fyrir staðhæfingum í þessari grein. Ef þú vilt bæta við heimild vinsamlegast bættu þeim við undir nýrri fyrirsögn („Heimildir“) eða skildu eftir athugasemd á spjallsíðunni. |
Nefhljóð er samhljóð myndað þegar gómfyllan lækkar svo loft flæðir út í gegnum nasirnar. Í íslensku eru 3 nefhljóð n, m og ng. Í íslensku er ennfremur að finna eins konar nefmælt -h sem finnst alla jafna milli nefhljóðs og harðs lokhljóðs í enda orða í framburði allra nema norðlendinga en þetta nefmælta -h er samkvæmt skilgreiningu ekki flokkað sem nefhljóð.
Nefhljóð eru til í næstum öllum tungumálum [heimild vantar].
Skýring
[breyta | breyta frumkóða]Næstum öll nefhljóð eru lokuð nefhljóð, þ.e. þar sem loft flæðir út í gegnum nasirnar en ekki munninn því varirnar eða tungan koma í veg fyrir það. Hljóðið endurómar enn í munnholinu þrátt fyrir það. Stundum eru ólokuð nefhljóð nefmæld.
Flest nefhljóð eru rödduð en algengustu nefhljóðin þversum öll tungumál eru [n] og [m]. Órödduð nefhljóð eru til í sumum tungumálum, eins og búrmönsku, gvaraní og velsku. (Samanber lokhljóð, þar sem lokað er alveg fyrir loftinu, og önghljóð, þar sem loftið er hindrað með þröngum göngum. Bæði rödduð lokhljóð og önghljóð eru algengari en órödduð lokhljóð og önghljóð.)
Flokkun
[breyta | breyta frumkóða]Raddað | Óraddað | ||
---|---|---|---|
Lýsing | IPA | Lýsing | IPA |
raddað tvívaramælt nefhljóð | [m] | óraddað tvívaramælt nefhljóð | [m̥] |
raddað tannvaramælt nefhljóð | [ɱ] | óraddað tannvaramælt nefhljóð | [ɱ̊] |
raddað tannmælt nefhljóð | [n̪] | óraddað tannmælt nefhljóð | [n̪̊] |
raddað tannbergsmælt nefhljóð | [n] | óraddað tannbergsmælt nefhljóð | [n̥] |
raddað rismælt nefhljóð | [ɳ] | óraddað rismælt nefhljóð | [ɳ̊ ] |
raddað framgómmælt nefhljóð | [ɲ] | óraddað framgómmælt nefhljóð | [ ɲ̥] |
raddað gómfyllumælt nefhljóð | [ŋ] | óraddað gómfyllumælt nefhljóð | [ŋ̊] |
raddað vara- og gómmælt nefhljóð | [ɴ] | óraddað vara- og gómmælt nefhljóð | [ɴ̥] |