იხილეთ წყარო გვერდისთვის მარკ ბლოკი

{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''მარკ ბლოკი''' ({{lang-fr|Marc Léopold Benjamin Bloch;}} დ. [[6 ივლისი]], [[1886]], [[ლიონი]] — გ. [[16 ივნისი]], [[1944]], სენ-დიდიე-დე-ფორმანი) — ებრაული წარმოშობის [[ფრანგები|ფრანგი]] ისტორიკოსი. იგი ავტორია სამეცნიერო ნაშრომებისა, რომელიც ეხება დასავლურ ევროპულ [[ფეოდალიზმი|ფეოდალიზმს]], აგრარულ ურთიერთობებს საფრანგეთში და ისტორიის მეთოდოლოგიის ზოგად პრობლემებს. ლუსიენ ფევრთან ერთად დააარსა ჟურნალი „ანალები“ (1929). არის ასევე ანალების სკოლის ერთ-ერთი დამაარსებელი, მიმართულებისა, რომელმაც ისტორიულ მეთოდოლოგიაში გადატრიალება მოახდინა.

==ბიოგრაფია==
ბლოკი დაიბადა ისტორიის პროფესორის [[გუსტავ ბლოკი|გუსტავ ბლოკის]] ოჯახში, დედა-სარა ებშტეინ ბლოკი. [[1903]] წელს წარმატებულად დაამთავრა ლუდოვიკ დიდის სასწავლებელი, [[პარიზი|პარიზში]], [[1908]] წელს უმაღლესი ნორმალური სკოლა, სადაც სწავლობდა [[1904]] წელს. [[1905]]-[[1906]] წლებში გაიწვიეს სამხედრო სამსახურში [[ფონტებლო|ფონტებლოში]]. 

[[1908]]-[[1909]] წლებში გაიარა სრულყოფილების კურსი ისტორიასა და გეოგრაფიაში, [[ლაიფციგი|ლაიპციგსა]] და [[ბერლინი|ბერლინში]], საგარეო საქმეთა სამინისტროს სტიპენდიით. [[1909]]-[[1912]] წლებში ტიერას ფონდის სტიპენდიატი იყო, თანამშრომლობდა გრანესთან და ლუი ჟერნესთან. [[1912]]-[[1914]] წლებში ასწავლიდა ისტორიას და გეოგრაფიას [[მონპელიე|მონპელიეს]] და [[ამიენი|ამიენის]] სკოლებში. [[1913]] წელს ჩნდება მისი პირველი მონოგრაფია.

[[1914]]-[[1918]] წლებში იბრძოდა [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველ მსოფლიო ომში]], რომელიც დაამთავრა კაპიტნის წოდებით, დაჯილდოებული იყო ჯვრით „საბრძოლო დამსახურებისათვის“, ოთხჯერ გამოუცხადეს მადლობა არმიაში მსახურობისას. იყო დაჭრილი, მძიმედ იავადმყოფა.

[[1919]] წლიდან ასწავლიდა შუა საუკუნეების ისტორიას [[სტრასბურგის უნივერსიტეტი|სტრასბურგის უნივერსიტეტში]]. [[1920]] წელს [[პარიზი|პარიზში]] დაიცვა დისერტაცია. [[1936]]-[[1937]] წლებში ჯერ დოცენტად, შემდეგ კი ექსტრაორდინარულ პროფესორად მუშაობდა [[სორბონის უნივერსიტეტი|სორბონის უნივერსიტეტში]]. 

[[1939]]-[[1940]] წლებში მონაწილეობდა ჩრდილოეთ საფრანგეთის საბრძოლო მოქმედებებში. [[1940]]-[[1942]] წლებში ასწავლიდა საფრანგეთის ოკუპირებული ოლქებში.

[[1943]] წლიდან მიიღო მონაწილეობა წინააღმდეგობის მოძრაობაში. [[1944]] წელს [[გესტაპო|გესტაპომ]] დააპატიმრა, თუმცა მან გმირულდ გაუძლო ყველა წამებას და არ დააბეზღა თანამოაზრეები. იმავე წლის [[16 ივნისი|16 ივნისს]] პატრიოტების ჯგუფთან ერთად დახვრიტეს. ბლოკის უკანასკნელი სიტყვები იყო: „გაუმარჯოს საფრანგეთს!“ „მე ებრაელი ვარ,-წერდა ბლოკი,-მაგრამ ამაში ვერ ვხედავ ვერც სირცხვილის და ვერც სიამაყის მიზეზს. ვიცავ ჩემს წარმომავლობას: ანტისემიტის წინაშე“. 

მისი საფლავის ქვაზე ამოტვიფრულია: „Delixit veritatem“ (მას უყვარდა ჭეშმარიტება).

მეუღლე-სიმონა ვიდალი; ჰყავდათ ექვსი შვილი.

==კარიერა==
ბლოკი დამაჯერებლად პასუხობს შეკითხვას: არის თუ არა ისტორია ჭეშმარიტი მეცნიერება. მისი აზრით, ისტორიული კვლევის საგანი არის ადამიანი დროში. გამომდინარე იქიდან, რომ ადამიანის ცნობიერება არ არის ერთნაირი დროის განმავლობაში, არამედ იცვლება გარე ფაქტორებით.

ბლოკს ახლებურად ჰქონდა წარმოდგენილი ისტორიული მეცნიერების მნიშვნელობა. მეცნიერს აინტერესებდა ისტორიის ხანგრძლივი პერიოდები და მისი სიღრმისეული მიმდინარეობები. იგი უპირატესობას ანიჭებდა არა თხრობით დოკუმენტებს, რომლებიც სუბიექტივიზმით გამოირჩევა, არამედ წარსულის სხვა ელემენტებს: მატერიალური კულტურის ნივთებს, ცვლილებებს, რომლებიც ენებმა, რიტუალებმა, ტრადიციებმა დროთა განმავლობაში განიცადეს; [[ფოლკლორი|ფოლკლორს]], [[ტოპონიმიკა|ტოპონიმიკას]]. 

მეცნიერის შემეცნების არეალი გაფართოებული იყო ცოდნის სხვასფეროებთან ურთიერთობითაც, როგორიცაა [[გეოგრაფია]], [[დემოგრაფია]], [[სოციოლოგია]], [[ფსიქოლოგია]]. ამგვარად გამდიდრებული ისტორია უნდა ყოფილიყო, ბლოკის აზრით, მთავარი გამაერთიანებელი მეცნიერება ადამიანის შესახებ.თავის გამოკვლევებში ბლოკი ფართოდ იყენებდა შედარებითი ისტორიის მეთოდს, ადარებდა რა სხვადასხვა ქვეყნებისა და რეგიონების მონაცემებს. ამ მეთოდის გამოყენებით იგი ადგენდა კვლევის ობიექტის საერთო ტიპურ ნიშნებს და იმავდროულად გამოყოფდა მის თავისებურებასა და განსხვავებულობას.მარკ ბლოკი ეკონომიკური, კერძოდ აგრარული ისტორიის სპეციალისტი იყო, მაგრამ ამასთანავე სწავლობდა ადამიანის ცნობიერების პრობლემებსაც. ამასთან, მისი ყურადღების ინტერესს შეადგენდა არა ადამიანის აზრის უმაღლესი მიღწევები, არამედ სამყაროს ხედვა ხალხთა ყველაზე ფარო მასების თვალით. ის ისწრაფოდა გარკვეულიყო მასობრივ ცნობიერებაში: რელიგიურ წარმოდგენებსა და ქცევით ნორმებში, ბუნებასა და ინტიმისთან დამოკიდებულებაში.

[[1924]] წელს გამოაქვეყნა ერთ-ერთი ცნობილი ნამუშევარი Les rois thaumaturges: étude sur le caractère surnaturel attribué à la puissance royale particulièrement en France et en Angleterre. მან მოაგროვა, აღწერა და შეისწავლა ძველი ტრადიციის დოკუმენტები, რომელიც შეეხებოდა შუა საუკუნეების მეფეებს, რომლებსაც შეეძლოთ [[სკროფულა|სკროფულას]] მკურნალობა დაავადებულ ადამიანზე ხელის შეხებით. ამ ტრადიციას აქვს ფესვები მეფეების მაგიურ როლზე  ძველ საზოგადოებაში. ბლოკის ამ ნამუშევარმა მოახდინა დიდი ზეგავლენა არა მარტო შუა საუკუნეების საზოგადოების ისტორიაში, არამედ კულტურულ [[ანთროპოლოგია|ანთროპოლოგიაშიც]].

ბლოკის მნიშვნელოვანი ნამუშევარი ცენტრირებულია ფეოდალიზმის შესწავლაზე. [[1939]] წელს მან გამოაქვეყნა გრძელი ნამუშევარი. სხვამხრივ, მისი ყველაზე ინოვაციური ნამუშევარი არის მისი [[1931]] წლის მონოგრაფი ფრანგული სასოფლო ისტორია.

[[1941]]-[[1942]] წლებში ბლოკი წერდა თავის ერთ-ერთ საუკეთესო ნაშრომს: „ისტორიის აპოლოგია“, რომლის დასრულებაც ვერ მოახერხა. ტექსტი მისი სიკვდილის შემდეგ, 1949 წელს გამოქვეყნდა. ნაშრომში ბლოკი ეხება ისტორიის მეცნიერებისთვის მთავარ კითხებს, რა არის ისტორია, თავისი თეორიებით, მეთოდოლოგიით და მკაფიოდ ჩამოყალიბებული სამეცნიერო ენით. 

==ლიტერატურა==
* {{წიგნი|ავტორი=ვ.მ დალინი|სათაური=XIX—XX საუკუნეების საფრანგეთის ისტორიკოსები|ადგილი=М.|გამომცემლობა=მეცნიერება|წელი=1981|გვერდი=328|ტირაჟი=16000}}
* {{სტატია|ავტორი=ჟ. ლეგოფი|სათაური=Предисловие|გამოცემის ავტორი=მ. ბლოკი|გამოცემა=Короли-чудотворцы : Очерк представлений о сверхъестеств. характере королев. власти, распростран. преимущественно во Франции и в Англии|პასუხისმგებელი=Пер. [с фр.] и коммент. В. А. Мильчиной|გამომცემლობა=Яз. рус. культуры|წელი=1998|გვერდები=11-58|isbn=5-7859-0057-2|ссылка=http://krotov.info/library/02_b/lo/k_12.htm}}
*მ. თორია - მარკ ბლოკი - შესავალი თანამედროვე აზროვებაში. ტომი II -  ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი, 2018 - გვ. 156 - 161 - ISBN 978-9941-18-278-5

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ბლოკი, მარკ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1886]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1944]]
[[კატეგორია:ფრანგი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:ჰოლოკოსტის მსხვერპლნი]]