ხაჭაპური: განსხვავება გადახედვებს შორის

ხაჭაპური
	; აჭარული ხაჭაპური
ტიპი	გულიანი პური
წარმოშობის ადგილი	საქართველო
ძირითადი; შემადგენლობა	ყველი, კვერცხი, ფქვილი
	ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე: ხაჭაპური ;

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა

[შემოწმებული ვერსია]

← წინა ცვლილება შემდეგი ცვლილება →

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

ვიზუალურივიკიტექსტი

შიდახაზური

05:00, 1 ივლისი 2024-ის ვერსია

ხაჭაპური — ქართული სამზარეულოს კერძი. ქართული ეროვნული ცომეული ნაწარმი, წარმოშობით დასავლეთ საქართველოდან.^[1] არსებობს სხვადასხვა სახეობის ხაჭაპური, მათ შორის: იმერული, აჭარული, მეგრული, გურული, სვანური, რაჭული, ხევსურული, თუშური. განსაკუთრებით ცნობილია იმერული ხაჭაპური. ხაჭაპურის ნაირსახეობას წარმოადგენს თუშური „კოტორი“.^[2] როგორც წესი, ხაჭაპურის ცომი ხორბლის ფქვილით, საფუარათი, წყლითა და ცოტაოდენი რძითა და მარილით იზილება; ცომს ცოტა ხანს აცლიან ამოსვლას და შემდეგ რეგიონებისდა მიხედვით სხვადასხვა ფორმით ამზადებენ. როგორც წესი, შიგთავსი შეიცავს ყველს (ახალს ან დაძველებულს) ან ხაჭოს, კვერცხს, კარაქსა და სხვა ინგრედიენტებს.^[1] ხაჭაპური ეროვნული საკვები კულტურის მონაპოვარია.^[2]

2019 წლის 22 იანვარს, საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს გადაწყვეტილებით, „ხაჭაპურის ტრადიციას საქართველოში“ არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსი მიენიჭა.^[3] იმავე წელს საქართველოს გასტრონომიის ასოციაციამ პირველად მიიღო მონაწილეობა საერთაშორისო კულინარიულ გამოფენაში „Sirha 2019“,^[4] სადაც სხვა ქართულ კერძებთან ერთად ხაჭაპურიც წარადგინეს.^[5]

საქართველოს გასტრონომიის ასოციაციის ინიციატივით, 2020 წლის 27 თებერვალი გამოცხადდა „ხაჭაპურის ეროვნულ დღედ“^[6], რათა აღინიშნოს საქართველოს ეროვნული ფასეულობის მატარებელი პროდუქტის მნიშვნელობა და ასევე ხელი შეუწყოს მის აღიარებას საერთაშორისო დონეზე.^[7]

გალერეა

რესურსები ინტერნეტში

შეგიძლიათ იხილოთ მედიაფაილები თემაზე „ხაჭაპური“ ვიკისაწყობში.
ხაჭაპური — ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი
ხაჭაპურის ტრადიცია საქართველოში — კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის სააგენტო

სქოლიო

↑ ^1.0 ^1.1 ხაჭაპური — გასტრონომია. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2018-08-07. ციტირების თარიღი: 2018-08-01.
↑ ^2.0 ^2.1 ხაჭაპური — ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი
↑ არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ელემენტისათვის — „ხაჭაპურის ტრადიცია საქართველოში“ არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსის მინიჭების შესახებ. საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2019-12-22. ციტირების თარიღი: 22 დლეკემბერი, 2019.
↑ საქართველოს 2019 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის 9 თვის შესრულების მიმოხილვა. ციტირების თარიღი: 22 დეკემბერი, 2019.
↑ საფრანგეთის რესპუბლიკაში, ქ. ლიონში საქართველო ყველაზე მასშტაბურ გასტრონომიულ გამოფენაში Sirha პირველად მონაწილეობს. საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტრო (31 იანვარი, 2019). ციტირების თარიღი: 22 დეკემბერი, 2019.
↑ 27 თებერვალი - ხაჭაპურის ეროვნული დღე
↑ ხაჭაპური ეროვნული დღე. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2021-01-15. ციტირების თარიღი: 2021-01-16.

[ski-1] 1.0 ^1.1 ხაჭაპური — გასტრონომია. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2018-08-07. ციტირების თარიღი: 2018-08-01.

[nplg-2] 2.0 ^2.1 ხაჭაპური — ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი

[3] არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ელემენტისათვის — „ხაჭაპურის ტრადიცია საქართველოში“ არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსის მინიჭების შესახებ. საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2019-12-22. ციტირების თარიღი: 22 დლეკემბერი, 2019.

[4] საქართველოს 2019 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის 9 თვის შესრულების მიმოხილვა. ციტირების თარიღი: 22 დეკემბერი, 2019.

[5] საფრანგეთის რესპუბლიკაში, ქ. ლიონში საქართველო ყველაზე მასშტაბურ გასტრონომიულ გამოფენაში Sirha პირველად მონაწილეობს. საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტრო (31 იანვარი, 2019). ციტირების თარიღი: 22 დეკემბერი, 2019.

[georgiangastronomy.ge-6] 27 თებერვალი - ხაჭაპურის ეროვნული დღე

[zrda.georgianeo.ge-7] ხაჭაპური ეროვნული დღე. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2021-01-15. ციტირების თარიღი: 2021-01-16.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ ხაზი 10: / ხაზი 10: @@
 '''ხაჭაპური''' — [[ქართული სამზარეულო]]ს კერძი. ქართული ეროვნული ცომეული ნაწარმი, წარმოშობით დასავლეთ საქართველოდან.<ref name="ski">{{Cite web |url=http://www.bakuriani.ski/geo/main/index/7 |title=ხაჭაპური — გასტრონომია |accessdate=2018-08-01 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180807051334/http://bakuriani.ski/geo/main/index/7 |archivedate=2018-08-07 }}</ref> არსებობს სხვადასხვა სახეობის ხაჭაპური, მათ შორის: [[იმერული ხაჭაპური|იმერული]], [[აჭარული ხაჭაპური|აჭარული]], [[მეგრული ხაჭაპური|მეგრული]], [[გურული ხაჭაპური|გურული]], [[სვანური ხაჭაპური|სვანური]], [[რაჭული ხაჭაპური|რაჭული]], [[ხევსურული ხაჭაპური|ხევსურული]],  [[ თუშური ხაჭაპური|თუშური]]. განსაკუთრებით ცნობილია [[იმერული ხაჭაპური]]. ხაჭაპურის ნაირსახეობას წარმოადგენს თუშური „კოტორი“.<ref name="nplg">[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=39&t=5893 ხაჭაპური — ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი]</ref> როგორც წესი, ხაჭაპურის ცომი [[ხორბალი|ხორბლის]] ფქვილით, [[საფუარა|საფუარათი]], [[წყალი|წყლითა]] და ცოტაოდენი [[რძე|რძითა]] და [[მარილი|მარილით]] იზილება; ცომს ცოტა ხანს აცლიან ამოსვლას და შემდეგ რეგიონებისდა მიხედვით სხვადასხვა ფორმით ამზადებენ. როგორც წესი, შიგთავსი შეიცავს [[ყველი|ყველს]] (ახალს ან დაძველებულს) ან [[ხაჭო|ხაჭოს]], [[კვერცხი|კვერცხს]], [[კარაქი|კარაქსა]] და სხვა ინგრედიენტებს.<ref name="ski" /> ხაჭაპური ეროვნული საკვები კულტურის მონაპოვარია.<ref name="nplg" />
-[[2019]] წლის [[22 იანვარი|22 იანვარს]], [[საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტო]]ს გადაწყვეტილებით, „ხაჭაპურის ტრადიციას საქართველოში“ არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსი მიენიჭა.<ref>{{cite web|url=https://matsne.gov.ge/ka/document/view/4468155?publication=0|title=არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ელემენტისათვის — „ხაჭაპურის ტრადიცია საქართველოში“ არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსის მინიჭების შესახებ|publisher=საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე|accessdate=22 დლეკემბერი, 2019}}</ref> იმავე წელს [[საქართველოს გასტრონომიის ასოციაცია]]მ პირველად მიიღო მონაწილეობა საერთაშორისო კულინარიულ გამოფენაში „Sirha 2019“,<ref>{{cite web|url=http://www.parliament.ge/ge/ajax/downloadFile/127887/1-20321|title=საქართველოს 2019 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის 9 თვის შესრულების მიმოხილვა|accessdate=22 დეკემბერი, 2019}}</ref> სადაც სხვა ქართულ კერძებთან ერთად ხაჭაპურიც წარადგინეს.<ref>{{cite web|url=https://mepa.gov.ge/en/News/Details/7360|title=საფრანგეთის რესპუბლიკაში, ქ. ლიონში საქართველო ყველაზე მასშტაბურ გასტრონომიულ გამოფენაში Sirha პირველად მონაწილეობს|date=31 იანვარი, 2019|publisher=[[საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტრო]]|accessdate=22 დეკემბერი, 2019}}</ref>
+[[2019]] წლის [[22 იანვარი|22 იანვარს]], [[საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტო]]ს გადაწყვეტილებით, „ხაჭაპურის ტრადიციას საქართველოში“ არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსი მიენიჭა.<ref>{{cite web|url=https://matsne.gov.ge/ka/document/view/4468155?publication=0|title=არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ელემენტისათვის — „ხაჭაპურის ტრადიცია საქართველოში“ არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსის მინიჭების შესახებ|publisher=საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე|accessdate=22 დლეკემბერი, 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191222091450/https://matsne.gov.ge/ka/document/view/4468155%3Fpublication%3D0|archivedate=2019-12-22}}</ref> იმავე წელს [[საქართველოს გასტრონომიის ასოციაცია]]მ პირველად მიიღო მონაწილეობა საერთაშორისო კულინარიულ გამოფენაში „Sirha 2019“,<ref>{{cite web|url=http://www.parliament.ge/ge/ajax/downloadFile/127887/1-20321|title=საქართველოს 2019 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის 9 თვის შესრულების მიმოხილვა|accessdate=22 დეკემბერი, 2019}}</ref> სადაც სხვა ქართულ კერძებთან ერთად ხაჭაპურიც წარადგინეს.<ref>{{cite web|url=https://mepa.gov.ge/en/News/Details/7360|title=საფრანგეთის რესპუბლიკაში, ქ. ლიონში საქართველო ყველაზე მასშტაბურ გასტრონომიულ გამოფენაში Sirha პირველად მონაწილეობს|date=31 იანვარი, 2019|publisher=[[საქართველოს გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტრო]]|accessdate=22 დეკემბერი, 2019}}</ref>
 [[საქართველოს გასტრონომიის ასოციაცია|საქართველოს გასტრონომიის ასოციაციი]]ს ინიციატივით, [[2020]] წლის [[27 თებერვალი|27 თებერვალი]] გამოცხადდა „ხაჭაპურის ეროვნულ დღედ“<ref name="georgiangastronomy.ge">[https://georgiangastronomy.ge/ge/blog/gastro-news/khachapuri-day/131 27 თებერვალი - ხაჭაპურის ეროვნული დღე]</ref>, რათა აღინიშნოს საქართველოს ეროვნული ფასეულობის მატარებელი პროდუქტის მნიშვნელობა და ასევე ხელი შეუწყოს მის აღიარებას საერთაშორისო დონეზე.<ref name="zrda.georgianeo.ge">{{Cite web |url=http://zrda.georgianeo.ge/index.php/ka/khachapuri-tradition-geo |title=ხაჭაპური ეროვნული დღე |accessdate=2021-01-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210115153620/http://zrda.georgianeo.ge/index.php/ka/khachapuri-tradition-geo |archivedate=2021-01-15 }}</ref>