Агарик тұқымдастар

Шыбынжұт - Агарик тұқымдастардың уәкілі

Агарик тұқымдастар - (лат. Agaricomycetes) - базидиомицет класының гименомицеттер қатарына жататын саңырауқұлақтар.

Биологикалық сипаттамасы

Агарик тұқымдастардың жеміс денесі үлкен, бір түбірлі, жоғарғы жағында қалпақшасы бар. Осы құрылысына қарап, бұларды қалпақшалы саңырауқұлақтар деп те атайды.
Базидиоспора шығаратын мүшесі - гименофор пластинкалары, қалпақшаның төменгі жағын айнала қоршап тұрады.
Агарик тұқымдастар - топырақтағы өсімдік қалдықтарымен қоректенетін сапрофиттер. Кейбір түрлері жоғары сатыдағы өсімдік тамырларымен микоризалық тіршілік етеді.
Агарик тұқымдастарға жататын 6 топқа жататын 700-ден астам түрі белгілі, олардың 20-30 түрі ғана жеуге жарайды, улы түрлері де көп.

Таралуы

Қазақстанда 300-ден астам түрі өзен бойындағы тоғайларда, орманда, таулы жерлерде өседі. Шөлді аймақта наурыз-сәуір айларында ақ саңырауқұлақ кездеседі. Қазақстанда өсетін Агарик тұқымдастардың улы түрлерінің ең көп таралғаны - Шыбынжұт, немесе аммонита деп аталатын саңырауқұлақ.

Дереккөздер

• “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998