Жабир ибн Хайян
| Абу Абдаллах Джабир ибн Хайян ад-Азди ас-Суфи | |
| جابر بن حيان | |
 | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері |
Тус, Араб халифат |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері |
Әл Куфа, Араб халифат |
| Ғылыми аясы | |
Әбу Абдуаллаһ Джабир ибн Хайян ад-Азди ас-Суфи (араб.: جابر بن حيان; Тус, 721 шамасы, — Эль-Куфа, 815 шамасы) - Еуропада Гебер (Geber) атымен белгілі араб ғалымы, дәрігер, математика, алхимия, философия т.б. ілім салаларынан жазған көп ғылыми еңбектері бар. Әкесі Хайан ад-Азди Йеменнен шыққан фармацевт болған.
Көптеген шығармаларының ішінде алхимия жөніндегі кітаптары көбірек пайдаланылған. Олардың маңыздысы тек 1927-29 ж. Каир, Стамбул кітапханаларында араб қолжазбаларынан табылған. Жабир ибн Хаиян өз заманында әр түрлі заттарды алу және тазарту тәсілдерін толық жазған:еру, кристалдану, айдау, сұйылмай булану т.б., сонымен қатар көптеген хим.препараттар алу әдісін (мысалы, азот қышқылы, азот қышқыл күміс, мұсатыр, алмас), матаны бояуды т.б.түсіндірді. Ол тәжірибеге үлкен мән беріп, теорияы да жоғары бағалаған.
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998
