Инсайт

 Басқа мағыналар үшін Insight деген бетті қараңыз.

Инсайт (ағылш. insight — түсіну, ұғу) — интеллектуалды құбылыс, оның мәні кез келген проблеманы күтпеген түрде түсіну және оның шешімін табу деген мағынаны білдіретін зоопсихология, психология, психоанализ және психиатрия салаларында қолданылатын көпмағыналы термин:

1. неғұрлым жалпы мағынасы бір нәрсені іштей сезу, ішкі түйсік;
2. стандартты жағдайда кез келген өзіндік сана-сезім немесе өзіндік ұғыну;
3. психотерапияда – біреудің бұрын аңғарылмаған психикалық күйін түсіну немесе білу;
4. еске түсірмей-ақ, бұрынғы тәжірибеге сүйенбей, бір нәрсені жаңадан дұрыс аңғару;
5. гештальтпсихологияда – проблемалар сол арқылы шешілетін процесс. Бұл орайда инсайт шешімге сәйкес адамға байланысты түсіндіруге мүмкіндік беретін модельді немесе оқиға.

Бұл процесс, әдетте, әзірленген шешім әдіснамасы (моделі немесе құрылымы) жоқ, түсініксіз мәселе немесе проблемадан басталады. Мақсаты - белгілі бір мысалдарды немесе деректерді қадағалап отырғанда, жаңа нәрсені үйрену немесе мәселені анықтау.

Инсайт көбіне төмендегідей өрбиді:

• Біз белгілі бір мәселе немесе мәселеден бастайды;
• Біз сұраққа жауап беретін үлгілерді немесе шеңберді (шеңберлерді) табады;
• Ықтимал жауаптарды (гипотезаны) анықтайды;
• «Дұрыс» жауаптарды табу үшін деректерді пайдаланады;
• Біз бастапқы мәселеге немесе мәселеге қатысты қолданылуы мүмкін шешім әзірленеді.