Прејди на содржината

Село

Од Википедија — слободната енциклопедија
(Пренасочено од Атар)
Ова е статија за тип на населено место. За средината (рурала), видете: Село (средина)
Белимбегово (Илинден) — пример за големо приградско село во Македонија
Галичник - западномакедонско планинско село
Селото Касл Кум во Вилтшир, Англија

Селата се помали населби кои се разликуваат од градовите по нивната физиономија, функција, демографска структура на населението и нивното значење. Селото може да биде споено или надворешно и има население (денес 100 и повеќе жители). Околното подрачје што му припаѓа на самото село се нарекува атар.[1]

Селски населби во Македонија

[уреди | уреди извор]

Селските населби во Македонија се такви населени места во кои најголем дел од населението се занимава со земјоделство. Во Македонија има вкупно 1.645 села.

Според настанувањето и развојот, селата се формирани пред градовите. Во еволуцијата на нашите села, главно, се одделуваат четири фази:

  • Претцрковна фаза, кога не постоеле села во вистинската смисла на зборот, туку тоа биле одделни куќи, расфрлани по имотите ;
  • Црковна фаза, кога започнува групирањето на куќите во села, при што центар биле црквите ;
  • Феудална фаза, кога селата се граделе на крупните поседи на феудалците, како на пример чифлигарските села ;
  • Катастарска фаза, кога селата ја добиле денешната физиономија, со свое име, атар и територија на протегање, односно катастар со кој биле одредени сите одлики на селото.

Во Македонија, селата можат да се поделат на мали, средни и големи.

  • Мали села се оние во кои живеат од 1 до 300 жители. Во Македонија има вкупно 961 вакво село, односно 58,4% од сите села.
  • Средни села се оние во кои живеат од 301 до 800 жители. Во Македонија има 337, т.е. 20,5% од сите села.
  • Големи села се оние кои имаат повеќе од 801 жител. Во Македонија има 347 вакви села (21,1% од сите).

Според микроположбата, во Македонија има рамничарски, ридски и планински села.

Селото како тема во уметноста и во популарната култура

[уреди | уреди извор]

Селото како тема во книжевноста

[уреди | уреди извор]

Селото како тема во народната книжевност

[уреди | уреди извор]
  • „Си поминав низ село“ - македонска народна песна.[2]
  • „Селаните сакале да ги продадат коњите па ги продале жените“ – полска народна приказна.[3]
  • „За еден селанец кој имал злобна жена“ – полска народна приказна.[4]
  • „Селанецот и оџата“ - македонска народна приказна.[5]
  • „Селанецот што го надитрил аптекарот“ - македонска народна приказна.[6]
  • „Селанецот, волкот и јагнето“ - македонска народна приказна.[7]

Селото како тема во книжевноста

[уреди | уреди извор]

Селото како тема во музиката

[уреди | уреди извор]
  • „Село“ (англиски: The Village) — песна на британската поп-рок група „Њу Ордер“ (New Order) од 1983 година.[25]
  • „Селски живот“ (англиски: Country Life) — албум на британската рок-група „Рокси Мјузик“ (Roxy Music)“ од 1974 година.[26]
  • „Во наше село“ — песна на македонската етно група „Synthesis“.[27]
  • „Селанец во големи гомна“ (англиски: Peasant In The Big Shitty) — песна на британската рок-група „Стренглерс“ (The Stranglers) од 1977 година.[28]
  • „Селска песна“ (англиски: Country Song) — песна на британската поп-рок група „Хепи мандис“ (Happy Mondays) од 1988 година.[29]

Галерија

[уреди | уреди извор]

Поврзано

[уреди | уреди извор]
  1. атар“ - Дигитален речник на македонскиот јазик
  2. Блаже Тренески, Стојна ситноода. Скопје: Студентски збор, 1981, стр. 21.
  3. Пољске бајке. Београд: Народна књига, 1974, стр. 136-140.
  4. Пољске бајке. Београд: Народна књига, 1974, стр. 146-148.
  5. Македонски хумористични народни приказни. Скопје: Просветно дело, Редакција „Детска радост“, 2004, стр. 8.
  6. Македонски хумористични народни приказни. Скопје: Просветно дело, Редакција „Детска радост“, 2004, стр. 67-68.
  7. Македонски хумористични народни приказни. Скопје: Просветно дело, Редакција „Детска радост“, 2004, стр. 24-26.
  8. Антологија руске лирике – X-XXI век. Књига III: Средина XX века – поч. XXI века (неомодернизам, неоавангарда, постмодернизам и нова трагања). Београд: Paidea, 2007, стр. 57-58.
  9. Петре М. Андреевски, Последните селани (второ издание), ЗУМПРЕС, Скопје, 1999
  10. Никола Ј. Вапцаров, Песни. Скопје: Македонска книга, Мисла и Култура, 1988, стр. 132-133.
  11. Joseph Frank, Dostoevsky. The Years of Ordeal 1850-1859, London, 1983, p. 264.
  12. Антологија руске лирике – X-XXI век. Књига II: Прва четвртина – средина XX века (авангарда и социјалистички реализам). Београд: Paidea, 2007, стр. 201.
  13. Јован Котевски, Пеплосија. Мисла, Скопје, 1966, стр. 60-65.
  14. Јован Котевски, Пеплосија. Мисла, Скопје, 1966, стр. 33.
  15. Јован Котевски, Пеплосија. Мисла, Скопје, 1966, стр. 49.
  16. Васил Куноски, Песни. Скопје: Просветно дело, Редакција „Детска радост“, 2004, стр. 68-69.
  17. Đ. Leopardi, Pesme i proza. Beograd: Rad, 1964, стр. 36-37.
  18. Федерико Гарсија Лорка, Неверна жена. Скопје: Македонска книга, Култура, Мисла, Наша книга, 1982, стр. 23.
  19. Јунак над јунаци, Култура, Скопје, 1967.
  20. Оливера Николова, Приказни за Зоки Поки, Скопје: Култура, Наша книга, Мисла, Македонска книга, Детска радост, 1980, стр. 10-11.
  21. A. S. Puškin, Lirika. Rad, Beograd, 1979, стр. 57-58.
  22. Кочо Рацин, Бели мугри. Скопје: Кочо Рацин, 1963, стр. 5.
  23. Никола Гелевски и Владимир Мартиновски (приредувачи), Џинџуџе во земјата на афионите: Антологија на македонскиот краток расказ. Скопје: Темплум, 2022, стр. 218.
  24. Џани Родари, Приказни по телефон. Култура, Македонска книга, Мисла, Наша книга и Детска радост, Скопје, 1993.
  25. YouTube, New Order - Power, Corruption & Lies (пристапено на 16.12.2017)
  26. YouTube, Roxy Music - Country Life (1974) FULL ALBUM Vinyl Rip (пристапено на 27.12.2017)
  27. ТЕА Модерна колеција, „Кон традицијата“.
  28. DISCOGS, The Stranglers ‎– No More Heroes (пристапено на 4.5.2021)
  29. Discogs, Happy Mondays ‎– Bummed (пристапено на 9.3.2021)