Убиството на Катрин да Коста
Посмртните останки на Шведската сексуална работничка Катрин да Коста (19 јуни 1956 година – в. јули 1984 година) биле пронајдени во Солна, северно од Стокхолм, во 1984 година. Да Коста била распарчена, а делови од нејзиното тело биле пронајдени во пластични кеси на 18 јули и 7 август. Како умрела Да Коста не е утврдено бидејќи нејзините витални органи и главата никогаш не биле пронајдени.
Заднина
[уреди | уреди извор]Да Коста, која работела како сексуален работник во Стокхолм на почетокот на 1984 година,[1][2][3] исчезнал за време на Педесетница на 10 јуни, или наскоро потоа.[3] На 18 јули, првите делови од нејзиното распарчено тело биле откриени под надвозникот на автопатот во Солна, веднаш пред Стокхолм; дополнителни делови од телото биле откриени на друго место на 7 август.[4] Телото на Да Коста било идентификувано по нејзините отпечатоци од прсти.[3] Нејзината глава, внатрешните органи, едната града и гениталиите никогаш не биле пронајдени,[3] и не може да се утврди причината за смртта од она што е пронајдено.
Набргу потоа, Тит Херм, патолог во форензичката лабораторија во Институтот Каролинска, бил осомничен за злосторството. За него се знаело дека се среќава со сексуални работници, а неговото работно место било помеѓу двете места каде што е пронајдено телото на жртвата.Тој бил уапсен и пуштен на слобода.
Во тоа време, сопругата на Томас Алген, општ лекар, ја предупредила полицијата дека нивната 17-месечна ќерка можеби е жртва на инцест.[5] Педијатриските прегледи не открија докази за злоупотреба,[5] и лекарот и неговата сопруга се разделија кон крајот на 1984 година Подоцна во 1985 година, сопругата ѝ кажала на полицијата дека нејзината ќерка почнала да зборува дека била сведок на распарчување.[5][6] Бидејќи патологот и општиот лекар се познавале површно, полицијата ги поврзала случаите.[7] Следните испитувања биле главно засновани на приказните на тогаш 2½ - годишното дете, интерпретирани од нејзината мајка и оценети од детски психолог и детски психијатар.
Во 1986 година, полициските ресурси биле намалени по убиството на Шведскиот премиер Олоф Палме,а случајот за распарчување бил одложен до следната година. Херм и Алген биле уапсени кон крајот на 1987 година и изведени на судење во јануари 1988 година.[8]
Испитувања
[уреди | уреди извор]Првото судење завршило со неправилно судење откако судиите биле интервјуирани за весникот Афтонбладет на 9 март 1988 година и коментирале на оправданоста на судот за неговата судска одлука.[9] Во второто судење, понискиот суд побарал од Шведскиот национален одбор за здравје и благосостојба да ги истражи околностите на случајот и утврдил дека причината за смртта на Да Коста е непозната. Како резултат на тоа, двајцата обвинети биле ослободени, бидејќи не можело да се утврди дека Да Коста починала под сомнителни околности. Иако во својата пресуда судот утврдил дека обвинетите го распарчиле телото на жртвата,[9] застареноста на тоа кривично дело бил истечен.[10]
На 23 мај 1989 година, Шведскиот орган за проценка на медицинската небрежност го укинал правото на лекарите за работа, а неговата одлука била потврдена од жалбата во 1991 година. Лекарите поднеле жалба до неколку судови, вклучувајќи го Врховниот суд на Шведска, Врховниот управен суд на Шведска ( Regeringsrätten ) и Европскиот суд за човекови права, од кои ниту еден не ја поништил пресудата.[11]
Последици
[уреди | уреди извор]Случајот бил во фокусот на неколку книги, истражувачки написи и телевизиски документарни филмови. Новинарот Пер Линдеберг го објави Döden är en man (Смртта е Човек) во 1999 година, преиспитувајќи ја полициската истрага и тврдејќи дека мажите биле жртви на погрешен судски прекршок предизвикан делумно од опширното медиумско покривање. Во 2003 година, новинарот Ларс Боргнас го објавил Sanningen är en sällsynt gäst (Вистината е Редок Гостин), спротивставувајќи се на позицијата на Линдеберг и теоретизирајќи дека Да Коста била убиена од сериски убиец[12]
Во 2006 година лекарите побарале 40 милиони круни (околу 4,8 милиони американски долари) оштета за губење на приходи во текот на годините што не можеле да ги практикуваат и за клевета.[13][14] Нивното барање било одбиено кога канцеларот на правдата, кој се справува со прашањата за доброволна оштета, одлучил дека ваквото големо барање треба да го решат судовите.[15]
На 3 април 2007 година, адвокатот на двајцата мажи го пријавил нивното барање за 35 милиони круни за оштета во понискиот суд во Атунда.[16] На 30 ноември 2009 година започнало судењето на Шведската држава, кое завршило кратко пред Божиќ.[17][18] Во пресудата од 18 февруари 2010 година, судот пресудил дека лекарите немаат право на оштета.[18][19]
Убиството на Да Коста инспирирaло повеќе белетристика, како што е меѓународниот успешен криминалистички роман на Стиг Ларсон Девојката со тетоважа на змејот и делото на Катарина Фростенсон[20] и Сара Стридсберг.[21] Застареноста на убиството истекла во 2009 година, а обвинителите ја прекинале истрагата на 1 јули истата година.
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Wahlberg, Stefan (27 May 2014). „30 år senare har de inte fått upprättelse“ [30 years later, they have not had redress]. Metro (шведски). Архивирано од изворникот на 13 July 2015. Посетено на 19 June 2015.
- ↑ Bindel, Julie (30 November 2010). „The real-life Swedish murder that inspired Stieg Larsson“. The Daily Telegraph. ISSN 0307-1235. Архивирано од изворникот на 6 October 2014. Посетено на 27 September 2014.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Burstein, Dan; de Keijzer, Arne; Holmberg, John-Henri (2011). The Tattooed Girl: The Enigma of Stieg Larsson and the Secrets Behind the Most Compelling Thrillers of Our Time. St. Martin's Griffin. стр. 152. ISBN 978-0-312-61056-2. Посетено на 27 September 2014.
- ↑ „Da Costa murder probe officially laid to rest“. The Local. 11 July 2009. Посетено на 17 July 2020.
- ↑ 5,0 5,1 Foyen, Lars (9 March 1988). „Baby's testimony convicts doctors of murder“. The Glasgow Herald. Stockholm. Reuters. стр. 4. Посетено на 14 July 2015.
- ↑ Foyen, Lars (9 March 1988). „Baby's testimony convicts doctors of murder“. The Glasgow Herald. Stockholm. Reuters. стр. 4. Посетено на 14 July 2015.
- ↑ Dugdale, John (1 November 2013). „Inside job: 10 crime writers turned detective“. The Guardian. Архивирано од изворникот на 15 July 2015. Посетено на 14 July 2015.
- ↑ Agell, Anders (24 November 2003). „Läkarna utsatta för rent justitiemord“ [The doctors exposed to pure miscarriage of justice]. Dagens Nyheter (шведски). Архивирано од изворникот на 18 June 2015. Посетено на 19 June 2015.
- ↑ 9,0 9,1 Rogeman, Anneli (10 January 2004). „Styckmordet har etsat sig fast i folksjälen“ [The murder has been etched in the soul of the people]. Svenska Dagbladet (шведски). Архивирано од изворникот на 18 June 2015. Посетено на 19 June 2015.
- ↑ Lindström, Lars (4 December 2009). „Styckmordet blev en rättegång mot svenska rättvisan“ [The murder became a trial against Swedish justice]. Expressen (шведски). Архивирано од изворникот на 18 June 2015. Посетено на 19 June 2015.
- ↑ Nyberg, Patrik (30 January 2010). „Patrik Nybergs intervju med obducenten“ [Patrik Nyberg interview with the pathologist] (шведски). Nyhetsverket.se. Архивирано од изворникот на 18 June 2015. Посетено на 27 September 2014.
- ↑ „Mordet på Catrine“ [The murder of Catrine]. Dagens Nyheter (шведски). 16 August 2005. Архивирано од изворникот на 7 April 2007.
- ↑ Melén, Johanna (3 April 2007). „Friades för styckmord – kräver miljonskadestånd“ [Cleared of murder charges – calls for million crowns of damages]. Aftonbladet (шведски). Архивирано од изворникот на 20 June 2015. Посетено на 19 June 2015.
- ↑ „Ett rättsfall som upprör – Styckmordet på Catrine da Costa“ [A court case that upsets – The murder of Catrine da Costa] (шведски). Sveriges Television. 11 May 2005. Архивирано од изворникот на 20 June 2015. Посетено на 19 June 2015.
- ↑ TT (18 February 2010). „Inget skadestånd för läkare“ [No damages for doctors]. Svenska Dagbladet (шведски). Архивирано од изворникот на 21 June 2013. Посетено на 27 September 2014.
- ↑ „Läkare friade för styckmord kräver skadestånd“ [Doctor acquitted of murder claims damages]. Dagens Nyheter (шведски). 3 April 2007. Архивирано од изворникот на 7 April 2007.
- ↑ TT (18 February 2010). „Inget skadestånd för läkare“ [No damages for doctor]. Svenska Dagbladet (шведски). Архивирано од изворникот на 20 June 2015. Посетено на 19 June 2015.
- ↑ 18,0 18,1 „The Local – Sweden's News in English“. The Local. Архивирано од изворникот на 6 October 2014. Посетено на 27 September 2014.
- ↑ „No damages for docs in Da Costa murder case“. The Local. 10 June 1984. Архивирано од изворникот на 5 October 2012. Посетено на 8 August 2012.
- ↑ Witt-Brattström, Ebba. „Katarina Frostenson“. Litteraturbanken. Посетено на 27 September 2020.
- ↑ Rabe, Annina. „Vackert, vackert om styckmord och kvinnohat“. Expressen. Expressen. Посетено на 27 September 2020.
Користена литература
[уреди | уреди извор]- Borgnäs, Lars (2003). Sanningen är en sällsynt gäst: sökandet efter Catrine da Costas mördare (шведски). Norstedt. ISBN 9789113011769.
- Lindeberg, Per (1999). Döden är en man (шведски). Fischer & Company. ISBN 9789170548888.
- Olsson, Hanna (2005). Catrine och rättvisan (шведски). Stockholm: Pocky. ISBN 9789185011209. OCLC 666273396.
- Rajs, Jovan; Hjertén, Kristina (2001). Ombud för de tystade (шведски). Norstedts. ISBN 9789113009094.
Надворешни врски
[уреди | уреди извор]- Sjöberg, Lennart (9 November 2003). „A Case Of Alleged Cutting-Up Murder In Sweden: Legal Consequences Of Public Outrage“. The Journal of Credibility Assessment and Witness Psychology. Department of Psychology of Boise State University. 4 (1): 37–62. ISSN 1088-0755. Архивирано од изворникот на 24 August 2007. Посетено на 4 April 2007.
- Веб-страницата на Линдеберг, Mediemordet.com