Goldfinger (Film)

Filmdaten
Plattdüütsch Titel:	—
Originaltitel:	Goldfinger
Düütsch Titel:	Goldfinger
Produkschoonsland:	USA; Grootbritannien
Johr vun’t Rutkamen:	1964
Läng:	109 Minuten
Originalspraak:	Engelsch
Öllersfreegaav in Düütschland:	FSK 16
Filmkru
Speelbaas:	Guy Hamilton
Dreihbook:	Richard Maibaum; Paul Dehn
Produkschoon:	Albert R. Broccoli; Harry Saltzman
Musik:	John Barry; Shirley Bassey (Titelleed)
Kamera:	Ted Moore
Snitt:	Peter R. Hunt
Dorstellers
	Sean Connery: James Bond; Gert Fröbe: Auric Goldfinger; Harold Sakata: Oddjob; Honor Blackman: Pussy Galore; Shirley Eaton: Jill Masterson; Tania Mallet: Tilly Masterson; Bernard Lee: M; Lois Maxwell: Miss Moneypenny; Desmond Llewelyn: Q; Cec Linder: Felix Leiter; Michael Mellinger: Kisch; Burt Kwouk: Mr. Ling; Richard Vernon: Colonel Smithers;

Goldfinger is de Titel vun den drüdden Film ut de James-Bond-Reeg, de op den gliek nöömten Roman Goldfinger baseert. Goldfinger is as de Film in’t Guinness-Book vun de Rekorden ingahn, de an gauesten Geld bröcht hett: Al in de eersten twee Weken hett he 2,9 Millionen US-Dollar inspeelt, un harr na dree Weken sien Produkschoonskosten wedder rinhollt. Weltwiet hett de Film 120 Millionen US-Dollar inspeelt.

Vundaag warrt Goldfinger as en Prototyyp vun de Bond-Filmen ansehn. Fans seggen sogor, dat dat de beste Bondfilm vun all Tieten weer. Butendem weer dat een vun de eersten Filmen, för de en opwännig Merchandising bedreven worrn is, noch vördem disse Begreep överhaupt präägt weer. Vör den Kinostart geev dat en groot anleggte Warfkampagne, de Premiere weer opletzt vun Deerns in en knappen Goldantog begleit. Nich toletzt weer dat de eerste Bond-Film, de mit sien Titelleed in de Charts störmt is. Dat Leed Goldfinger weer vun Shirley Bassey sungen un is foorts in de Top Ten instegen. Dat Album is mit Gold uttekent worrn.

Inholt

Bond warrt in dissen Film op Auric Goldfinger ansett, de in’n Verdacht steiht dör Veschueven vun Gold, wat nich na’t Gesett för sik geiht, dat internatschonale Geldsortensystem in Gefahr to bringen. Goldfinger is en Minsch, de krankhaft achter Gold her is, un allns dorför deiht, sien vermögen to mehren. Bond deckt bi sien Beschatten op, dat Goldfinger en verdüvelt vegielienschen Plaan (ünner den Decknaam „Grand Slam“ – wat so veel as groten Slag heet) hett: Mit Ünnerstütten vun de Volksrepubliek China will he an Fort Knox ran. Toeerst glöövt man, dat he dor inbreken un de helen Goldreserven vun de USA klauen will. Man Goldfinger hett en noch veel beteren Plaan: He will de Goldreserven radioaktiv verseuchen, wat den Weert vun sien egen Goldbestännen üm en Veelfack anstiegen lett.

So licht is dat aver nicht, as Fort Know vun mehrere teihndusend Soldaten bewacht warrt. De schüllt vun’n Fleger ut mit en Giftgas bespröht un doodmaakt warrn, so dat Goldfinger sien Lüüd dorna ahn Hinnern in dat Goldlager inbreken künnt. Dorför is sien Pilotsche Pussy Galore tostännig, de sik aver – wenn ok mit veel Anloop – vun Bond sien Charme üm den Finger wickelt lett un sik betütern lett, över de Soldaten blots en harmlos Gas aftospröhen. De Soldaten weet rechtietig bescheed un doot so, as wenn se all reegüm vun’t Gas ümkippen doot. As Goldfinger aver mit sien Lüüd bi’t na’n Tresor kamen sünd, gaht se to’n Angreep över.

Bond warrt wiel den Kamp an de Atombomb fastkeedt un in’n Tresor mit Goldfinger sien Macker un Bodyguard Oddjob inslaten. Bond kann sik freemaken und mutt sik op Leven un Dood mit Oddjobb uteneen setten. Man jüst söven Sekunnen vör de Explosion, kann de Bomb utschallt warrn (de Countdown-Wieser kummt „007“ to’n Stahn). In dat Kuddelmuddel verkleedt sik Goldfinger sülvst as’n Soldat un kann utneihn.

Bond schall för sien Verdeensten, dat he den Plaan rechtietig opdeckt hett, na’t Witt Huus bröcht warrn, wohen em de US-amerikaansche Präsident inlaadt hett. Goldfinger aver hett sik an Boord sleken un duukt nu op’n Flaag weder ut dat Cockpit op. He will sik na Kuba afsetten un gliektietig mit Bond afreken. En Kamp brickt an Boord ut. Goldfinger schütt op Bond un maakt dorbi en Finster twei. Dör den Ünnerdruck warrt Goldfinger ut de Kabien sogen, wiel Bond sik fasthollen kann, bit de Druck wedder utgleken is. Tosamen mit Pussy Galore, de den Jet flegen deit, kann he sik kort vör’t Afstörten mit en Fallschirm in Sekerheit bringen.

Gadgets un Bondauto

Aston Martin DB5: Dat beropenste Bond-Auto is in dissen Film to’n eersten mol insett worrn un weer mit verschedene Extras utrüst: en Panzerschott to’n Hoochföhren an de Heckschiev, Nevelsmieter, Maschiengewehren, Düsen to’n Öölspröhen, Dreefack-Wesselkennteken för „all Länner“ (O-Toon vun Q) un en Sleudersitt för den Bifohrer. De Aston Martin is dat bekannste Auto vun de Bond-Reeg un weer in söss Filmen bruukt. De DB5 ut Goldfinger is för 2,09 US-Dollar versteigert worrn.^[1] De Aston Martin DB5 stell den Anfang dor för en Markmol, dat in Bond-Filmen jümmer wedder keem. Bit vundaag hett Bond tallrieke verschedene Autos föhrt, de mit sünnere Gadgets utrüst weer. Tomeist weer dat de Autos aver nich vergünnt heel to blieven.

Ortungsredschopp: Dat Q-Ressort hett in Bond sien Auto en Instrument inboet, dat ut hüütige Sicht an en Navigatschoonssystem denken lett. De Empfänger is Bestanddeel vun’t Ortungssystem HOMER. Den grötteren Signalgever bruukt Bond, üm Personen ut groten Afstand to verfolgen. De tweete lüttere Signalgever gifft den Geheemdeenst MI6 de Mööglichkeit to jede Tiet Bond sien Standoort aftoropen. He verstickt dat lüttere Instrument in en geheem Fack in sien Schohafsatz. Man dat geiht tonichten, as Bond den Senner en Verbünnten vun Goldfinger ünnerjubelt, de aver mitsamt sien Auto un en Ladung vull Gold in en Schrottpress ennt.

Sticken dör’n Goldövertog

In en Szeen teemlich to Anfang vun’n Film warrt en Helpsfro vun Auric Goldfinger, Jill Masterson, an de Siet maakt. Dat passeert dordör, dat ehr Lief vullstännig mit Gold övertogen warrt, so dat se dör en Ünnerbreken vun de Huutaten to Dood stickt. Disse Infall schall op de Geschicht vun en Model ut de Swiez baseeren, de ehrn helen Lief mit Goldfarv övertogen harr un denn doodstickt is.

Man, Minschen atent vör allen över de Lung. de eenzigen Warveltieren, de an Land leevt un de jemehrn Gasuttuusch to’n bedüden Deel över de Huut bestrieden doot, sünd eenige Amphibienorden.

En vullstännig Bemalen vun de Huut künn villicht gefährlich warrn, as de Sweetprudukschoon un dormit de Regulatschoon vun de Warms hinnert warrt. Dat künn theoreetsch to’n Anstiegen vun de Liefkarntemperatur un dormit to’n Hittslag föhren.^[2]

In de US-amerikaanschen Dokumentarreeg Myth Busters is dorstellt worrn, dat een nicht doodsticken kann dör en vullstännigen Övertog mit Goldfarv, ofschoonst dat to Symptomen kamen kann as Hittwallen un korten Aten.

Kritiken

Lexikon vun’n internatschonalen Film (CD-ROM-Utgaav 1997): Der dritte Bond-Film ist ein betont jenseits aller Glaubwürdigkeit angesiedeltes Kino-Abenteuer in der hinlänglich bekannten, formal nicht ungeschickten Mischung aus Science Fiction, Erotik und Brutalitäten. Die in ihrer Verschwommenheit und Pauschalität abträgliche machtpolitische Charakterisierung der Konflikte wird durch die Irrealität der Ereignisse nur bedingt ausgeglichen.

Utteken

de Film is mit fief Filmpriesen utteken worrn un weer för wietere dree Utteken nomineert:

1965: den Oscar in de Kategorie Best Tooneffekt för Norman Wanstall
1965: de Golden Lienwand
1965: den Golden Laurel in de Kategorie Actiondrama
1965: den Golden Laurel in de Kategorie Action-Dorsteller för Sean Connery
1965: den Golden Laurel, 3. Platz in de Kategorie Nevendorsteller för Gert Fröbe

Anners wat

De Privatfleger vun Goldfinger is en Lockheed L-1329 JetStar, een vun de eersten Businessjets un een vun de wenigen mit veer Driefwarken
En Dialoog, de toeerst twüschen Pussy Galore un James Bond opnahmen worrn is („I'm Pussy Galore“ - „I know, but what's your name?“) is naher nich in den Film övernahmen worrn, vun wegen dat dat as to sexistisch gellen de. Galore heet so veel as „in’n Övermaat“ oder „massenhaft“.
Gert Fröbe schrifft in sien Biografie, dat he na de Verhanneln üm sien Gaasch fraagt weer, wat man em noch Go’es doon künn. He harr dorop seggt, dat he go’en engelschen Football sehn müch un dach sik dorbi, dat man em villicht af un an mol’n Intrittskoort in sien Gardroov leggen de. Man wohrhaftig stünn jeden Sünnavend en Rolls-Royce mit Fohrer vör sien Hotel, de em na en Stadion bröcht hett, woneem dat intressanteste Speel weer.
Gert Fröbe is vun de Produzenten as Dorsteller vun Auric Goldfinger utsöcht worrn, nadem se sien Leistung in den Krimi Es geschah am helligten Tag as manischen Kinnermöörder Schrott vun 1958 sehn harrn. In’t engelsche Original weer sien egen Stimm nich to hören, man de vun Michael Collins. De hele Rull weer nasynchroniseert, vun wegen dat de Produzenten de Meenung weern, dat Fröbes Engelsch to slecht un to slecht to verstahn weer weer för de eneglschen Tokiekers
De Naam Auric Goldfinger is en Tautologie: De Vörnaam bargt al dat latiensche Woort aurum för Gold, dat in’n Nanaam nochmol steiht. De Nanaam is ok en Henwies op den mythischen König Midas, de allns to Gold möök, wat he anröhren de, wat Goldfinger sien Raffgier na Gold ünnerstrieken schall. Ok in’t Titelleed heet dat „He’s the man, the man with the Midas touch ...“ Man, de Naam is opletzt afleidt vun den beropenen Architekt Ernő Goldfinger, de in London in en Villa blangen Fleming wahnen de un den sien Stil Fleming nich lieden müch. De Architekt hett överleggt, vör Gericht gegen den Bruuk vun sien Naam vörtogahn. Se hebbt sik op’n Vergliek eenigt.

Literatur

Ian Fleming: James Bond, Goldfinger (Originaltitel Goldfinger). Hoochdüütsch vun Willy Thaler un Friedrich Polakovics. Scherz, Bern, München un Wien 1999, 169 S., ISBN 3-502-79224-0
Michael Marti, Peter Wälty: James Bond und die Schweiz. Basel 2008. ISBN 978-3-905800-20-3
Danny Morgenstern, Manfred Hobsch: James Bond XXL. Das weltweit umfangreichste 007-Nachschlagewerk. (Band 1: A - K, 796 S.; Band 2: L - Z, 861 S.). Schwarzkopf un Schwarzkopf, Berlin 2006, ISBN 978-3-89602-545-6 oder ISBN 3-89602-545-7

Borns

↑ BBC News: James Bond car sold for over £1m. 21. Januar 2006
↑ Christoph Drösser (Stimmt’s?): Da irrt James Bond. In: Die Zeit. Nr. 33/1997

Weblinks

Goldfinger in de Internet Movie Database (engelsch)
offizielle Goldfinger Websteed vun MGM

James-Bond-Filmreeg

Annere
1954: Casino Royale (Feernsehfilm) | 1967: Casino Royale | 1983: Never Say Never Again

[1] BBC News: James Bond car sold for over £1m. 21. Januar 2006

[2] Christoph Drösser (Stimmt’s?): Da irrt James Bond. In: Die Zeit. Nr. 33/1997

[1]

[2]