Sojoez T-2

Sojoez T-2
Missiegegevens
Aantal bemanningsleden	2, Joeri Malysjev (commandant) & Vladimir Aksjonov (boordwerktuigkundige)
Lanceerdatum	5 juni 1980, koppeling Saljoet 6 6 juni
Lanceerplatform	Tjoeratam, Bajkonoer
Landingsdatum	9 juni 1980
Landingsplaats	200 km ZO van Jezqazğan
Missieduur	3 dagen, 22 uur en 19 minuten
Hoogte van de baan	apogeum 316 km, perigeum 267 km, omlooptijd 90,25 minuten
Hellingshoek van de baan	51,6°, excentriciteit 0,00367
Aantal rondjes rond de aarde	62
Reisafstand	2,609 miljoen km
	Een model van Saljoet 6, met links een Sojoez T. Rechts is een Progress zichtbaar
Portaal	Ruimtevaart

Sojoez T-2 (ook: 11825) was een Russische bemande ruimtemissie uit 1980 naar ruimtestation Saljoet 6. Dit was de eerste bemande proefvlucht met de gereviseerde Sojoez. Doel was het testen van de gewijzigde technische systemen van dit nieuwe model. Aan deze vlucht gingen diverse onbemande vluchten, waaronder Sojoez T-1, vooraf.

Bemanning

Tijdens deze vlucht trad Joeri Malysjev op als gezagvoerder, zijn boordwerktuigkundige was Vladimir Aksjonov. De commandant onderging zijn ruimtedoop; Aksjonov vloog al met Sojoez 22. Hij deed dus al enige ervaring met het aangepaste ontwerp, aangezien die reservecapsule voor het ASTP ook geen standaarduitvoering betrof. Deze nieuwe versie van de Sojoez had een gewicht van 7 ton.

Verloop van de vlucht

Lancering

Sojoez werd gelanceerd op 5 juni 1980 met een Sojoez draagraket vanaf Tjoeratam te Bajkonoer. De capsule kwam in een baan met een apogeum van 316 km, een perigeum van 267 km en een omlooptijd van 90,25 minuten. De inclinatie bedroeg 51,6° bij een excentriciteit van 0,00367. Na een dag naderde het duo hun doel om bij het achterste koppelingsluik aan te meren.

Koppeling afgebroken

Normaliter voerde een Sojoez tijdens de vierde en zeventiende omwenteling koerscorrecties uit. Koppeling vond plaats tijdens de zeventiende of achttiende omloop, na een vluchtduur van ongeveer 25 uur en 40 minuten. Tijdens het betreden van het station golden strikte regels: bij een tweekoppige bemanning stapte éérst de piloot over en daarna de commandant.

De koppeling van Sojoez 2 verliep niet volgens plan; in dit geval trof de bemanning echter geen blaam. De boordcomputer tastte ogenschijnlijk mis en het tweetal vloog (zijdelings) loodrecht op het station af. Daarop schakelde de bemanning het automatische naderingsysteem uit, draaide Sojoez T-2 een kwartslag en geleidde vanaf 180 m afstand hun vaartuig op handbediening naar Saljoet 6.

Voor de half mislukte koppeling was de boordcomputer echter niet verantwoordelijk. Door een inschattingsfout vooraf wisten zowel vluchtleiders als bemanning in deze situatie niet goed wat te doen. Dit bracht de Sovjet-Unie behoorlijk in verlegenheid. Vooraf maakte het land uitgebreid gewag van de technische verbeteringen, stellend dat de kosmonauten zich bezighielden met testen van "...verscheidene mechanismen en boordsystemen; voordat hij met een manoeuvre begint vraagt de computer eerst toestemming aan de bemanning en dan gaat hij pas verder..." en "...men kan nu met elektronische apparatuur de baan veranderen en de capsule op iedere gewenste ster richten, snel en met minder brandstofverbruik...".

Pas nadat Sojoez 38 (3½ maand later) terugkeerde gaven de Russen details over het voorval prijs. Vluchtleider Aleksej Jelisejev maakte duidelijk, dat de boordcomputer de naderingsmethode bepaalde, maar dat de bemanning onvoldoende gelegenheid kreeg om alle naderingsmethoden te trainen. Hij sprak: "...dit is een van de taken van testvluchten - om mensen te leren hoe het vaartuig te besturen en te leren om het onder controle te houden...". Overigens had de boordcomputer de fout zelf hersteld, indien de manoeuvre niet voortijdig was afgebroken.

Wetenschappelijke experimenten

Wetenschappelijke experimenten vonden nauwelijks plaats tijdens deze missie. Weliswaar namen Malysjev en Aksjonov deel aan biomedisch onderzoek en gebruikten de in Saljoet 6 aanwezige MKF-6M camera, maar daar bleef het grotendeels bij. Wel maakten ze na loskoppelen van Sojoez T-2 foto's van het station en verrichtten een visuele inspectie.

Terugkeer

Sojoez T-2 keerde op 9 juni naar de Aarde terug. In tegenstelling tot de oude Sojoez stootte het zijn werkcompartiment af alvorens de remraketten ontbrandden. De geringere massa scheelde 10% in brandstofverbruik. Het werkcompartiment keerde terug en verbrandde omstreeks 5 september 1980 in de dampkring. Malysjev en Aksjonov maakten een behouden landing op 200 km ten zuidoosten van Jezqazğan. De bemanning had 62 keer om de Aarde gecirkeld en hun korte testvlucht nam 3 dagen, 22 uur en 19 minuten in beslag. Malysjev maakte hierna nog een vlucht, Aksjonov niet.

Einde van een tijdperk

Al met al bleek men tevreden over het nieuwe ontwerp. Hun oude capsule namen de Russen nog geen jaar later uit dienst: met de lancering van Sojoez 40 nam de Sovjet-Unie definitief afscheid van het eerste type Sojoez. Hiermee kwam een einde aan een periode van pionieren in de ruimte. Met vallen en opstaan realiseerde de Sovjet-Unie een pendeldienst naar ruimtestations. Het land trok lering uit de harde lessen van Sojoez 1 en 11, hetgeen resulteerde in een veiliger ruimteschip.

Bronnen

(nl) Een kwart eeuw ruimtevaart, ISBN 90 6533 008 9, 1982, blz. 39, 68, 70 & 71
(nl) Geïllustreerde encyclopedie van de ruimtevaart, ISBN 90 210 0597 2, 1982, blz. 189 & 280
(en) Sojoez T-2 op NSSDC, geraadpleegd 28 januari 2015
(en) Sojoez T-2 op spacefacts.de, 20 september 2014, geraadpleegd 28 januari 2015
(en) Sojoez 35 & 37 op GlobalSecurity.org, 22 september 2014, geraadpleegd 28 januari 2015 2015
(en) Sojoez T-2 op GlobalSecurity.org, 27 januari 2015, geraadpleegd 28 januari 2015
(en) Bemande missies naar Saljoet 6 op GlobalSecurity.org, 23 juli 2014, geraadpleegd 28 januari 2015
(en) Lijst van vluchten naar Saljoet op RussianSpaceweb.com, 22 februari 2014, geraadpleegd 28 januari 2015
(en) The DOS Space Stations. Fourth Expedition to Salyut 6 - Mar to Oct 1980 op Zarya.info, geraadpleegd 28 januari 2015
(en) Sojoez T-2 op Space.Kursknet.ru, 20 augustus 2014, geraadpleegd 28 januari 2015
(en) Joeri Malysjev op spacefacts.de, 3 januari 2014, geraadpleegd 28 januari 2015
(en) Vladimir Aksjonov op spacefacts.de, 12 juli 2009, geraadpleegd 28 januari 2015
(en) Sojoez T-2 op Weebau.com, 12 augustus 2004, geraadpleegd 28 januari 2015