Wolkensoort

Wolkensoorten zijn onderdeel van een internationaal systeem om wolken te classificeren naar eigenschap volgens de internationale wolkenclassificatie. Dit systeem wordt tegenwoordig internationaal gebruikt en is gebaseerd op een systeem dat Luke Howard in 1802 maakte. De benaming soort is afgekeken van de binomiale nomenclatuur.

Wolkensoorten zijn de derde laag in de rangorde om wolken onder te verdelen (na de wolkenfamilies en de wolkengeslachten) en dat gebeurt door middel van veertien termen om de vorm en structuur van wolken te beschrijven. Ieder van deze termen heeft een afkorting van drie letters en de termen worden gebruikt als het tweede deel in de naam van de wolkensoort. De veertien termen zijn de volgende, waarbij in de vijfde kolom de geslachten genoemd worden waarbij deze termen in combinatie mee gebruikt worden.

Soortnaam	Afkorting	Betekenis	Omschrijving	Geslacht
Calvus	cal	kaal, niet draadvormig	een krachtige verticale ontwikkeling (toppen verrijzen), contouren aan de bovenkant vervagen, bloemkoolstructuur wordt minder	Cb
Capillatus	cap	langharig, behaard, draadvormig	bovenkant is langharig, vezelig of gestreept, ongeordende wolkenontwikkeling, cirruswolken vaak in de nabijheid	Cb
Castellanus	cas	kantelen- of torenvormig	de bovenzijde lijkt op kantelen of torens, meestal wijzend op chaotische windrichting	Sc, Ac, Cc, Ci
Congestus	con	sterk opbollend	ophoping tot bloemkoolachtige wolkenformaties met bobbels en uitstulpingen, veroorzaakt door aanhoudende opwaartse luchtverplaatsing, en veranderen voortdurend van vorm, grote verticale hoogte die groter is dan de basis	Cu
Fibratus	fib	draadvormig, vezelig	draderig, vezelig uiterlijk met strakke of gelijkmatige bochten en geen afzonderlijke haken	Ci, Cs
Floccus	flo	vlokvormig, wolvlok	wolken met de vorm van kleine propjes als wattenflokken, individuele bosjes van wolken met rafelige basis en vaak met opvallend virga, flinke onstabiliteit ter plaatse en vaak voorbode van onweer	Ac, Cc, Ci
Fractus	fra	flarden, gebroken	gebroken wolk, rafelige randen en basis met (gewoonlijk) witte wolkenflarden en enigszins ronde toppen	Cu, St
Humilis	hum	nauwelijks ontwikkeld, bescheiden, laag en klein	wolk met beperkte verticale hoogte met de lengte veel groter dan de hoogte, afgeplat	Cu
Lenticularis	len	lensvormig, amandelvormig	lens- of amandelvormige wolken met soms aan de rand irisatie (een parelmoerglans), ontstaan en verdwijnen snel, en kunnen dan op een andere plaats terugkomen, vaak in bergachtige gebieden met als gevolg van het reliëf stijgende en dalende bewegingen van vochtige luchtlagen	Sc, Cc, Ac
Mediocris	med	middelmatig	wolken met gemiddelde/middelmatige hoogte, met ongeveer gelijke hoogte als lengte, enigszins omhoog groeiend	Cu
Nebulosus	neb	nevelig, sluierachtig, nevelslierten	structuurloze wolkenlaag zonder duidelijke kenmerken, lager gelegen basis die hoger gelegen delen van het landschap in de mist lijken te hullen	St, Cs
Spissatus	spi	dicht, in elkaar vervlochten	voldoende dichte wolk om de zon te versluieren, naar de zon toe vaak in grijze tint, mogelijk aan de top van een cumulonimbuswolk, onderzijde vaak met valstrepen van ijskristallen (virga)	Ci
Stratiformis	str	laagvormig	aaneengesloten laag lijkend op een grote en egale wolkendeken	Sc, Ac, Cc
Uncinus	unc	haakvormig, klauwvormig	haakvormig zonder zichtbare kop, langgerekte toefjes, een langgerekte komma	Ci

Niet alle termen komen in combinatie met alle geslachten als soort voor, maar zijn slechts voor een deel van de geslachten van toepassing. Altostratus en Nimbostratus kennen geen onderverdeling in soorten. De wolkengeslachten met de wolkensoorten zijn:

• Altocumulus: Altocumulus stratiformis (Ac str), Altocumulus lenticularis (Ac len), Altocumulus castellanus (Ac cas), Altocumulus floccus (Ac flo)
• Cirrocumulus: Cirrocumulus stratiformis (Cc str), Cirrocumulus lenticularis (Cc len), Cirrocumulus castellanus (Cc cas), Cirrocumulus floccus (Cc flo)
• Cirrostratus: Cirrostratus fibratus (Cs fib), Cirrostratus nebulosus (Cs neb)
• Cirrus: Cirrus fibratus (Ci fib), Cirrus uncinus (Ci unc), Cirrus spissatus (Ci spi), Cirrus castellanus (Ci cas), Cirrus floccus (Ci flo)
• Cumulonimbus: Cumulonimbus calvus (Cb cal), Cumulonimbus capillatus (Cb cap)
• Cumulus: Cumulus humilis (Cu hum), Cumulus mediocris (Cu med), Cumulus congestus (Cu con), Cumulus fractus (Cu fra)
• Stratocumulus: Stratocumulus stratiformis (Sc str), Stratocumulus lenticularis (Sc len), Stratocumulus castellanus (Sc cas)
• Stratus: Stratus nebulosus (St neb), Stratus fractus (St fra)

Bronnen

• Stein, Walter en Schutz, Harald; Weerkunde voor watersporters, Hollandia, ISBN 9789064102400
• Weerkundig woordenboek
• Wolkenatlas Delfzijl

· ·

Wolken   (families - geslachten - soorten - ondersoorten)