Dagny Juel

Dagny Juel
Statsborgarskap	Noreg
Fødd	8. juni 1867 Kongsvinger kommune
Død	5. juni 1901 (33 år) Tbilisi
Yrke	skribent, modell, pianist
Språk	norsk
Far	Hans Lemmich Juell
Ektefelle	Stanisław Przybyszewski
Dagny Juel på Commons

Dagny Juel (8. juni 1867–5. juni 1901) var ein norsk kunstnar, forfattar og dramatikar. Ho vart fødd i Kongsvinger, og var den andre av dei fire døtrene til legen Hans Lemmich Juell og Minda Juell, fødd Blehr.

Juel vanka på vertshuset «Zum Schwarzen Ferkel» (Under den svarte grisen) i Berlin med August Strindberg og Edvard Munch. Ho var gift med den polske forfattaren Stanislaw Przybyszewski (1868-1927), men han forlét henne for ei anna. Som gift heitte ho Dagny Juel Przybyszewska.

I 1901 vart Juel skoten og drepen av Wladyslaw Emeryk på eit hotellrom i Tbilisi i Georgia. Det er uklart kvifor Emeryk gjorde dette, men han skal ha vore forelska i Juel.

Dagny, ein polsk-norsk film om Dagny Juel regissert av Haakon Sandøy, blei laga i 1978.

Verk

• Den sterkere (drama)
• Ravnegård (drama)
• Når solen går ned (drama)
• Synden (drama)
• Rediviva (novelle)

I tillegg: fem prosalyriske tekstar og 14 dikt.

Bakgrunnsstoff

• Om huset der Dagny voks opp, og som i dag er Kvinnemuseet
• Meir om Dagny Juel, Århundreskiftets femme fatale Arkivert 2005-02-21 ved Wayback Machine. Ein polsk nettstad redigert av Aleksandra Sawicka, som skriv på doktorgradsavhandlinga ”Dagny Juel Przybyszewska - fakta og legender”
• Kvinnemuseet på Kongsvinger, med utstilling om Dagny Juel

Litteratur

• Lishaugen, Roar: Dagny Juel : tro, håp og undergang, Oslo 2002. ISBN 82-7694-108-7
• Nag, Martin: Kongsvinger-kvinne og verdensborger; Dagny Juel som dikter og kulturarbeider, Kongsvinger 1987.
• Norseng, Mary Kay: Dagny : Dagny Juel Przybyszewska, the woman and the myth, Seattle : University of Washington Press, c1991. ISBN 0-295-96999-7
  • I norsk omsetjing 1992: Dagny Juel : kvinnen og myten. ISBN 82-05-20586-8, ISBN 82-7350-356-9