Episk teater
Episk teater (tysk episches Theater) er ei teaterrørsle som oppstod frå byrjinga til midten av 1900-talet ut frå teoriane og praksis av ei rekkje utøvarar som reagerte på det politiske klimaet i samtida gjennom skapinga av nye politiske drama. Episk teater er ikkje meint å referera til skala eller omfanget av verket, men heller til forma det tar.[1] Episk teater legg vekt på publikumsperspektiv og reaksjonane deira på stykket gjennom ei rekkje teknikkar som med vilje får dei til å engasjere seg på ein annan måte.[2] Målet med episk teater er ikkje å få publikum til å tru på ein teaterillusjon, men å tvinga dei til å sjå verda si slik ho er.
Historie
[endre | endre wikiteksten]Omgrepet «episk teater» kjem frå Erwin Piscator, som skipa det under det fyrste året sitt som direktør for Volksbühne i Berlin (1924-27).[3] Piscator ville oppmuntra dramatikarar til å ta opp spørsmål som har samband med «tilvære i samtida». Dette nye temaet skulle så iscenesetjast ved hjelp av dokumentariske effektar, samspel med publikum og strategiar for å få fram ein objektiv respons.[4] Episk teater inkorporerer ein modus for spel som nyttar det Brecht kallar gestus.[5] Ein av dei viktigaste estetiske innovasjonane til Brecht gav prioritet til funksjon over den sterile dikotome opposisjonen mellom form og innhald.[6] Episk teater og mange former er eit svar på ideen til Richard Wagner om Gesamtkunstwerk, eller «totalt kunstverk», som har til hensikt at kvart kunstverk skal bestå av andre kunstformer.[7][8] Ettersom episk teater er så fokusert på det spesifikke sambandet mellom form og innhald, står desse to ideane i konflikt mot kvarandre, til tross for at Brecht var sterkt påverka av Wagner. Brecht diskuterte prioriteringane og tilnærminga til episk teater i verket sitt A Short Organum for the Theatre.[9] Sjølv om mange av konsepta og praksisane som var involverte i brechtisk episk teater hadde eksistert i fleire år allereie, til og med i hundreår, hadde Brecht sameint dei, utvikla tilnærminga og popularisert henne.
Historisering blir òg nytta for å dra opp samband mellom ei historisk hending og ei liknande hending i samtida. Dette kan ein sjå i dramaa Mor Courage og borna hennar og Det gode mennesket i Sezuan, begge skrivne av Brecht, som kommenterer eit aktuelt sosialt eller politisk spørsmål ved hjelp av historiske samanhangar.[10]
Brecht rådde òg til å behandle kvart element i eit stykke sjølvstendig, som eit varietéinnslag som kan stå på eiga hand. Vanlege produksjonsteknikkar i episk teater inkluderer forenkla, ikkje-realistisk scenedesign som blir sett opp mot ein selektiv realisme i kostyme og rekvisittar, og òg kunngjeringar eller visuelle undertekster som bryt av og oppsummerer handlinga. Brecht nytta komedie for å fjerna publikum frå hendingane som blei skildra og blei sterkt påverka av musikalar og tivoliframføringar, og inkluderte musikk og song i dramaa sine.
Kjende utøvarar
[endre | endre wikiteksten]Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- ↑ «Brecht, interruptions and epic theatre». Arkivert frå originalen 9 August 2022. Henta 12 April 2018.
- ↑ Barnett, David (2015). Brecht. Bloomsbury Publishing Plc.
- ↑ Wiles (1980).
- ↑ Innes (1972).
- ↑ Who is Brecht?
- ↑ Willett (1964) 281.
- ↑ Brown, Hilda Meldrum (1991). Leitmotiv and Drama. Oxford: Clarendon Press.
- ↑ «Richard Wagner's Concept of the 'Gesamtkunstwerk'».
- ↑ Brecht (1949, 276).
- ↑ Gordon, Robert. «Brecht, interruptions, and epic theatre». Arkivert frå originalen 9 August 2022. Henta 12 April 2018.
- Denne artikkelen bygger på «Epic theatre» frå Wikipedia på engelsk, den 27. august 2024.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
- Gordon, Robert. 2017. "Brecht, interruptions, and epic theatre".
- Brecht, Bertolt. 1949. "A Short Organum for the Theatre". Trans. John Willett. In Brecht (1964, 179–205).
- Brecht, Bertolt. 1964. Brecht on Theatre: The Development of an Aesthetic. Ed. and trans. John Willett. British edition. London: Methuen. ISBN 0-413-38800-X. USA edition. New York: Hill and Wang. ISBN 0-8090-3100-0.
- Brecht, Bertolt. 1965. The Messingkauf Dialogues. Trans. John Willett. Bertolt Brecht: Plays, Poetry, Prose Ser. London: Methuen, 1985. ISBN 0-413-38890-5.
- Genet, Jean. 1966. Letters to Roger Blin. In Reflections on the Theatre and Other Writings. Trans. Richard Seaver. London: Faber, 1972. 7–60. ISBN 0-571-09104-0.
- Innes, Christopher 1972. Erwin Piscator's Political Theatre: The Development of Modern German Drama. New edition. Cambridge: Cambridge UP, 1977. ISBN 0-521-29196-8.
- Wiles, Timothy 1980. The Theatre Event. Chicago: Chicago University Press. ISBN 0-226-89801-6.
- Willett, John. 1964. Editorial notes. In Brecht on Theatre: The Development of an Aesthetic, by Bertolt Brecht. London: Methuen. ISBN 0-413-38800-X. New York: Hill and Wang. ISBN 0-8090-3100-0.
